Ρήγας Παλαμήδης

Ρήγας Παλαμήδης (1794 – 1872)
Ρήγας Παλαμήδης (1794 – 1872)

Ο Ρήγας Παλαμήδης υπήρξε πολιτικός της περιόδου της Ελληνικής Επανάστασης και των πρώτων δεκαετιών του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Διετέλεσε Πρόεδρος της Βουλής από τις 19 Δεκεμβρίου 1845 έως τις 14 Απριλίου 1847 επί πρωθυπουργίας Ιωάννη Κωλέττη και επανειλημμένα υπουργός Εσωτερικών σε διάφορες κυβερνήσεις της οθωνικής περιόδου.

Ο Ρήγας Παλαμήδης γεννήθηκε το 1794 στην Τριπολιτσά και ήταν γόνος παλαιάς ισχυρής οικογένειας με μεγάλη επιρροή στην Αρκαδία και ευρύτερα στην Πελοπόννησο. Ο πατέρας του Ιωάννης Παλαμήδης με καταγωγή από τη Στεμνίτσα ήταν προεστός της Καρύταινας και δραγουμάνος (διερμηνέας) του Πασά της Πελοποννήσου, αλλά έχασε το κεφάλι του στις 27 Ιουνίου 1796 εξαιτίας ραδιουργιών των Τούρκων της Τριπολιτσάς.

Ο Ρήγας, αφού αποφοίτησε από τη σχολή της Δημητσάνας και συμπλήρωσε τη μόρφωσή του στη Κωνσταντινούπολη, διορίστηκε όπως και ο πατέρας του, δραγουμάνος του Πασά της Πελοποννήσου. Τις παραμονές της Επανάστασης βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη και αμέσως μετά την εκδήλωσή της επέστρεψε στην Πελοπόννησο και προσέφερε τις υπηρεσίες του ως γραμματικός σε διάφορα στρατόπεδα που είχε ιδρύσει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, τον οποίο είχε βαφτίσει ο πατέρας του.

Πήρε μέρος στη Μάχη του Βαλτετσίου (12-13 Μαΐου 1821) και την Άλωση της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821). H κυβέρνηση τον ονόμασε στρατηγό το 1822, ωστόσο όταν έφτασε ο Δράμαλης έδειξε ασυγχώρητη δειλία και προκαλούσε τον πανικό σε όσους τον έβλεπαν και τον άκουγαν. Εκείνα τα χρόνια παντρεύτηκε την κόρη του Οθωμανού πασά της Λάρισας, η οποία είχε αιχμαλωτιστεί. Η σύζυ­γός του, με την οποία απέκτησε τρεις κόρες κι ένα γιο, βαφτίστηκε χριστιανή και μάλιστα εξελίχθηκε σε ιδιαίτερα δημο­φιλή κοσμική κυρία της περιόδου της βασιλείας του Όθωνα.

Ο Ρήγας Παλαμήδης υπήρξε ηγετικός παράγοντας του Γαλλικού Κόμματος, τόσο κατά την Επανά­σταση, όσο και στην περίοδο που ακολούθησε. Εξελέγη πληρεξούσιος της Τρίπολης στις εθνοσυνελεύσεις της Επιδαύρου (1821), της Τροιζήνας (1827) και του Άργους (1829). Κατά την καποδιστριακή περίοδο διετέλεσε μέλος του Πανελληνίου και γερουσιαστής.

Μετά τη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια και την παραίτηση του αδελφού του Αυγουστίνου, εκλέχθηκε πληρεξούσιος της Τρίπολης στην Δ' κατά συνέχεια Εθνοσυνέλευση που πραγματοποιήθηκε στη συνοικία Πρόνοια του Ναυπλίου το καλοκαίρι του 1832 και η οποία μεταξύ άλλων αναγνώρισε και επικύρωσε την εκλογή του Όθωνα ως Βασιλιά των Ελλήνων.

Κατά την απολυταρχική περίοδο της βασιλείας του Όθωνα διορίστηκε νομάρχης και σύμβουλος Επικρατείας, αξίωμα το οποίο κατείχε τη νύχτα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, όταν ξέσπασε το επαναστατικό κίνημα για τη διεκδίκηση Συντάγματος. Τότε το Συμβούλιο της Επικράτειας συνήλθε άμεσα και διόρισε κυβέρνηση υπό τον Ανδρέα Μεταξά. Ο Ρήγας Παλαμήδης κατέλαβε τη θέση του υπουργού Εσωτερικών έως το Φεβρουάριο του 1844.

Στην Εθνοσυνέλευση που συγκλήθηκε για την ψήφιση του Συντάγματος, ως πληρεξούσιος Τρίπολης ήταν μέλος της επιτροπής που το συνέταξε. Κατά τις σχετικές συζητή­σεις της Εθνοσυνέλευσης ο Παλαμήδης υποστήριξε ένθερμα, μαζί με το Μακρυγιάννη, την απομάκρυνση των «ετεροχθόνων» από τις δημόσιες υπηρε­σίες και συμμάχησε με μέλη του Ρωσικού Κόμματος στο θέμα της επιδίωξης της σύνδεσης της ελλαδικής Εκκλησίας με το Πατριαρχείο της Κωνσταντι­νούπολης.

Μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 1847, επί κυβέρνησης Κωλέττη, και
έπειτα από το θάνατο του τελευταίου τον Αύγουστο του ίδιου έτους, αφού
ολοκλήρωσε τη θητεία του ως πρόεδρος της Βουλής, διεκδίκησε με το Δημήτριο Χρηστίδη την ηγεσία του Γαλλικού Κόμματος, υποστηρίζοντας αντιδυναστικές πολιτικές θέσεις. Επίσης, παρά τις κυρίαρχες αλυτρωτικές ιδέες στο κόμμα, κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου, ο Ρήγας Παλαμήδης, με τρόπο ρεαλιστικό και ψύχραιμο, υποστήριξε την αποφυγή εμπλοκής της Ελλάδας σε πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Επανήλθε σε κυβερνητική θέση ως υπουργός Εσωτερικών στις κυβερνήσεις του Κίτσου Τζαβέλλα (Απρίλιος 1847 - Μάρτιος 1848), του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου (Ιούλιος 1852 - Φε­βρουάριος 1854, του Αντώνιου Κριεζή (Μάιος - Νοέμβριος 1854) και του Αθανάσιου Μιαούλη (Σεπτέμβριος 1859 - Ιανουάριος 1860).

Εξελέγη βουλευτής στις εκλογές του 1844, του 1847 και του 1872, ενώ το 1853 διορίστηκε γερουσιαστής από τον Όθωνα. Πρόεδρος της Βουλής εξελέγη σε δύο διαδοχικές συνόδους. Η θητεία του διήρκεσε από τις 19 Δεκεμβρίου 1845 έως τις 14 Απριλίου 1847, την περί­οδο κατά την οποία πρωθυπουργός ήταν ο Ιωάννης Κωλέττης. Επί της προεδρίας του έγινε πανηγυρική τελετή στη Βουλή, στην οποία τοποθετήθηκε το χειρόγρα­φο του Συντάγματος του 1844 με τις υπογραφές των πληρεξουσίων σε ειδικό μεταλλικό κιβώτιο.

Εκτός πολιτικής, υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Αρχαιολογικής Εταιρείας (1837) κι ένας από τους πρώτους μετόχους της Εθνικής Τράπεζας (1841). Επιχειρώντας να συγγράψει την ιστορία της Επανάστασης του 1821, συ­γκέντρωσε πολύτιμο υλικό για γεγονότα και πρόσωπα που έζησε ο ίδιος. Το υλικό αυτό φυλάσσεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Ο Ρήγας Παλαμήδης πέθανε στην Αθήνα στις 10 Απριλίου 1872, σε ηλικία 78 ετών. Ανιψιός του ήταν ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, ηγετική πολιτική φυσιογνωμία κατά το δεύτε­ρο μισό του 19ου αιώνα.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ