Κάρολος Τρικολίδης

Ο Κάρολος Τρικολίδης ήταν ελληνο-αυστριακός διευθυντής αρχιμουσικός, που συνέδεσε το όνομά του με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης. Είχε μεγάλη διεθνή παρουσία, διευθύνοντας πλήθος ορχηστρικών συνόλων κυρίως στην Ευρώπη.

«Επίμονος», «ακούραστος», «γλωσσοπλάστης», «εμπνευσμένος», «πληθωρικός, «αστείρευτος». Με αυτά τα λόγια συνοψίζουν την προσωπικότητα του Κάρολου Τρικολίδη γενιές και γενιές μουσικών της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι στελεχώνουν σημαντικές ορχήστρες και ωδεία όχι μόνο της πόλης, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας.

Ο Κάρολος Τρικολίδης (Karl Kaspar Trikolidis, το αυστριακό του όνομα), γεννήθηκε στις 24 Ιουλίου 1947 στο Μπαντ Άουσι της Αυστρίας από μητέρα Αυστριακή και πατέρα Έλληνα. Σπούδασε στις Ανώτατες Μουσικές Σχολές της Βιέννης και του Σάλτσμπουργκ (Μοτσαρτέουμ) βιολί με τον Γκίντερ Πίχλερ, σύνθεση με τον Άλφρεντ Ουλ και κρουστά με τον Ρίχαρντ Χοχράινερ, ενώ εκπαιδεύτηκε στη διεύθυνση ορχήστρας από τους Χανς Σβαρόφσκι και και Μιλτιάδη Καρύδη.

Έλαβε μέρος σε σεμινάρια των Φράνκο Φεράρα, Μπρούνο Μαντέρνα, Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, Άντριαν Μπάουλτ και Μίλαν Χόρβατ. Ξεκίνησε την σταδιοδρομία του ως βοηθός των αρχιμουσικών Άντριαν Μπάουλτ και Τζουζέπε Πατανέ.

Απέσπασε τα πρώτα βραβεία στους διεθνείς διαγωνισμούς Μπεζανσόν (1970), Φλωρεντίας (1971) και Βουδαπέστης (1977) για αρχιμουσικούς. Σε διαγωνισμό στο Παρίσι (1977) διακρίθηκε ως ο μοναδικός Ευρωπαίος υπότροφος στη θέση του βοηθού μαέστρου της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βοστώνης, όπου συνεργάστηκε με τους Λέοναρντ Μπερνστάιν, Σέιζι Οζάβα, Αντρέ Πρεβέν, Γκούντερ Σούλερ και Θόδωρο Αντωνίου.

Από το 1973 έως το 2008 ήταν μόνιμος αρχιμουσικός της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης (ΚΟΘ). «Συνετέλεσε καθοριστικά στην ποιοτική αναβάθμιση της ορχήστρας και συνέβαλε τα μέγιστα στην προσθήκη μεγάλων και σημαντικών έργων στο ρεπερτόριό της, καθώς και στην παρουσίαση πλήθους πρώτων εκτελέσεων» αναφέρεται σε ανακοίνωση της ΚΟΘ. Παράλληλα, διηύθυνε συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και παραστάσεις όπερας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Εργάστηκε ως πρώτος μαέστρος σε διάφορες όπερες στη Γερμανία και Ουγγαρία (1973-1980) και ως μόνιμος μαέστρος του Γαλλικού Εθνικού Μπαλέτου «Ρολάν Πετί» στη Μασσαλία, με περιοδείες σε όλη την Ευρώπη (1979-1984). Υπήρξε μόνιμος φιλοξενούμενος μαέστρος της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της Ισλανδίας (1984-1987) και, από το 1991, μουσικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Ντέμπρετσεν της Ουγγαρίας.

Ως φιλοξενούμενος μαέστρος έχει διευθύνει επανειλημμένα πάνω από εκατό ορχήστρες στην Ευρώπη, Αυστραλία, Ρωσία και Ιαπωνία. Εμφανίστηκε με την Εθνική Ορχήστρα της Γαλλικής Ραδιοφωνίας (Orchestre Nationale O.R.T.F.) στο Παρίσι και στο Φεστιβάλ της Μπεζανσόν, με την Κρατική Ορχήστρα της Ρωσίας στη Μόσχα, με τις Συμφωνικές Ορχήστρες Βερολίνου, Νυρεμβέργης, Πράγας, Μελβούρνης, Ουγγρικής Ραδιοτηλεόρασης και τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βουδαπέστης.

Διηύθυνε επίσης την Εθνική Ορχήστρα του BBC, τις Ραδιοφωνικές Ορχήστρες του Ελσίνκι, της Σόφιας και του Βουκουρεστίου, τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Δρέσδης, της Σλοβενίας και της Αρμενίας όπως και τις Ορχήστρες Γκιουλμπεκιάν στη Λισαβόνα και την Φιλαρμονική Ζορζ Ενέσκου στο Βουκουρέστι.

Εμφανίστηκε στα Διεθνή Φεστιβάλ Δρέσδης, Παρισιού, Αθήνας, Βουδαπέστης, Βιέννης, Αιξ-Αν-Προβάνς κ.ά. Πραγματοποίησε ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις και τηλεοπτικές συναυλίες με το ABC, BBC, ORTF, RAI, WDR, ORF, MRT, NRO κ.ά., καθώς και ηχογραφήσεις δίσκων με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βουδαπέστης, τη Συμφωνική Ορχήστρα Γκιουλμπεκιάν της Λισσαβόνας και την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της Ισλανδίας, με έργα σύγχρονων συνθετών για λογαριασμό των δισκογραφικών εταιρειών Syrinx, S.C.U και Hungaroton.

Το 1979 έφερε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη Μουσική Προπαιδεία, ένα μουσικοπαιδαγωγικό σύστημα που ήδη διδασκόταν με μεγάλη επιτυχία σε όλη την Ευρώπη, Αμερική, Ιαπωνία, θέτοντας νέα πρότυπα στη μουσική εκπαίδευση στην Ελλάδα, όταν μαζί με τη υψίφωνο Βαρβάρα Τσαμπαλή ίδρυσαν το «Νέο Ωδείο» στη Θεσσαλονίκη.

Ο Κάρολος Τρικολίδης έδινε πολύ μεγάλη σημασία στον ήχο της ορχήστρας. «Έβαζε τους μουσικούς να παίζουν μαζί σύνολα για να καταλάβουν ότι πρέπει να ξεκινάνε όλοι μαζί συγχρόνως, να υπάρχει ομοιογένεια, γλυκύτητα, ένταση. Εξηγούσε τι θέλει κάθε στιγμή ο συνθέτης και πού πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη αξία και προσοχή. Παρέσερνε την ορχήστρα και όλους τους μουσικούς να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό στις συναυλίες», τονίζει η κ. Τσαμπαλή και ο μαθητής του Αλέξανδρος Ευκλείδης συμπληρώνει ότι τον Τρικολίδη δεν τον ενδιέφεραν οι σολίστες. «Ό,τι κάναμε ήταν στη λογική του συνόλου», σημειώνει.

Ο Κάρολος Τρικολίδης πέθανε στις 20 Ιανουαρίου 2022, σε ηλικία 84 ετών.