Τζακ Λέμον

Ο Τζακ Λέμον (Jack Lemmon) ήταν αμερικανός ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου, που διέπρεψε τόσο στην κωμωδία όσο και στο δράμα. «Υπήρχε λίγη ιδιοφυΐα σε ό,τι έκανε» ήταν η διαπίστωση του σπουδαίου σκηνοθέτη Μπίλι Γουάιλντερ, με τον οποίο ο Λέμον συνεργάστηκε σε κλασικές κωμωδίες του αμερικανικού κινηματογράφου.

Ο Τζον Γιούλερ Λέμον ο 3ος γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1925 στο ασανσέρ ενός νοσοκομείου στο Νιούτον της Μασαχουσέτης, όπου μεταφερόταν εσπευσμένα η ετοιμόγεννη μητέρα του. Γόνος πλούσιας οικογένειας, φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και αποφοίτησε το 1947, καθώς ενδιάμεσα κλήθηκε στα όπλα και υπηρέτησε στο Πολεμικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του ανέδειξε την κωμική του φλέβα, συμμετέχοντας σε θεατρικές παραστάσεις της σχολής του.

Μετά την αποφοίτησή του εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου εργάστηκε ως πιανίστας και ηθοποιός σε ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα. Το 1953 έκανε το ντεμπούτο του στο Μπρόντγουεϊ με τη φάρσα «Room Service». Αν και η παράσταση δεν σημείωσε επιτυχία, η ερμηνεία του άρεσε στους ανθρώπους της Columbia Pictures, οι οποίοι του προσέφεραν ένα συμβόλαιο το επόμενο έτος.

Το 1954 πρωταγωνίστησε σε δύο ταινίες - κωμωδίες με συμπρωταγωνίστρια την Τζούντι Χόλιντεϊ, που ήταν μεγάλο όνομα στις αρχές της δεκαετίας του ‘50. Την πρώτη, «Σκάνδαλα της Νέας Υόρκης» («It Should Happen to You») σκηνοθέτησε ο Τζορτζ Κιούκορ και τη δεύτερη «Διακοπές στο σπίτι του άνδρα μου» («Phffft!») ο Μαρκ Ρόμπσον. Ο βραβευμένος με Όσκαρ ρόλος του στην κωμωδία του Μέρβιν Λιρόι «Μίστερ Ρόμπερτς» («Mister Roberts», 1955), τον καθιέρωσε ως έναν από τους πιο λαμπρούς νέους κωμικούς ηθοποιούς της μεγάλης οθόνης.

Η συνεργασία του με τον σπουδαίο σκηνοθέτη Μπίλι Γουάιλντερ ήταν αυτή που βοήθησε στην εκτόξευση της καριέρας του και το ανέδειξε σε μεγάλο σταρ. Στην ταινία «Μερικοί το προτιμούν καυτό» («Like It Hot», 1959), δίπλα στη Μέριλιν Μονρόε, υποδύεται ένα μουσικό της τζαζ που μεταμφιέζεται σε γυναίκα για να αποφύγει το κυνηγητό ενός μαφιόζου, ενώ στην ταινία «Η Γκαρσονιέρα» («The Apartment», 1960) με συμπρωταγωνίστρια τη Σίρλεϊ ΜακΛέιν, υποδύεται ένα φιλόδοξο στέλεχος ασφαλιστικής εταιρείας, που προοδευτικά οδηγείται με οδυνηρό τρόπο τη βαθύτερη κατανόηση του κόσμου που τον περιβάλλει. Έλαβε υποψηφιότητες για Όσκαρ και για τις δύο ταινίες, καθώς και για τον ρόλο ενός αλκοολικού διαφημιστή στο δράμα του Μπλέικ Έντουαρντς «Μέρες κρασιού και λουλουδιών» («Days of Wine and Roses», 1962).

Ο Μπίλι Γουάιλντερ συνεργάστηκε με τον Τζακ Λέμον και τον Γουόλτερ Ματάου
στην κωμωδία «Ένας υπέροχος απατεώνας» («The Fortune Cookie», 1966), την πρώτη από τις πολλές κοινές κωμωδίες των δύο κωμικών ηθοποιών. Η πιο σημαντική συνεργασία τους ήταν στη μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του θεατρικού έργου του Νιλ Σάιμον «Παράξενο Ζευγάρι» («The Odd Couple», 1968). Η ταινία καθιέρωσε τους τύπους των δύο ηθοποιών, τον ιδιότροπο και νευρωτικό Λέμον και τον ανέμελο Ματάου.

Άλλες ταινίες του διδύμου Λέμον - Ματάου ήταν «Η Πρώτη Σελίδα» («The Front Page», 1974), «Τα Φιλαράκια» («Buddy Buddy», 1981), «Οι Γκρινιάρηδες» («Grumpy Old Men», 1993), «Γρουσούζηδες, μα τρελά ερωτευμένοι» («Grumpier Old Men», 1995) και «Ένα παράξενο ζευγάρι σε θεότρελλο ταξίδι» («The Odd Couple II», 1998). Το 1971 ο Λέμον είχε σκηνοθετήσει τον Ματάου στην κωμωδία «Μίστερ Κοτς» («Kotch»).

Το 1974 ο Λέμον κέρδισε το δεύτερο Όσκαρ του για τον ρόλο του στη δραματική ταινία του Τζον Άβιλντσεν «Σώστε τον Τίγρη» («Save the Tiger», 1973) και κέρδισε επιπλέον υποψηφιότητες για Όσκαρ για τους ρόλους του στο πολιτικό θρίλερ του Τζέιμς Μπρίτζες «Το σύνδρομο της Κίνας» («The China Syndrome», 1979), το οικογενειακό δράμα του Μπομπ Κλαρκ «Πατέρας και Υιός» («Tribute», 1980) και το πολιτικό θρίλερ του Κώστα Γαβρά «Ο Αγνοούμενος» («Missing», 1982).

Το πέρασμα του χρόνου δεν μείωσε τη δραστηριότητα και το ταλέντο του. Στις πιο γνωστές δουλειές του περιλαμβάνονται ο ρόλος του Τζέιμς Τάιρον στο αριστουργηματικό θεατρικό έργο του Ευγένιου Ο’ Νιλ «Το ταξίδι της μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα» (1986) και στην τηλεοπτική μεταφορά του (1987) και οι κινηματογραφικοί ρόλοι ενός απελπισμένου μεσίτη ακινήτων στο δράμα του Τζέιμς Φόλεϊ «Οικόπεδα με θέα» («Glengarry Glen Ross», 1992) και του γλυκομίλητου απατεώνα στην ταινία εποχής του Τσαρλς Ματάου «Οικογενειακά Μπερδέματα» («The Grass Harp», 1995). Ο Λέμον κέρδισε επίσης ένα βραβείο Έμμυ για τη συγκινητική απεικόνιση ενός ετοιμοθάνατου καθηγητή κολεγίου στην τηλεταινία του Μικ Τζάκσον «Tuesdays with Morrie» (1999).

Ο Τζακ Λέμον πέθανε στις 27 Ιουνίου 2001 στο Λος Άντζελες, σε ηλικία 76 ετών.