Νιλ Σάιμον

Ο Νιλ Σάιμον (Neil Simon) ήταν αμερικανός θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος, ο πιο δημοφιλής δραματουργός στην ιστορία του αμερικανικού θεάτρου. Μετρ της κωμωδίας καταστάσεων, καταπιάνεται με την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων της μεσαίας τάξης και μέσα από τις ασυμφωνίες και τις συγκρούσεις των χαρακτήρων του αναδεικνύεται το κωμικό στοιχείο των έργων του. Γι’ αυτό τον λόγο τα έργα του εξακολουθούν να παίζονται με επιτυχία και εκτός ΗΠΑ (και στη χώρα μας που ανεβαίνουν επανειλημμένα).

Συνολικά, ο Νιλ Σάιμον έγραψε πάνω από 30 θεατρικά και σχεδόν τον ίδιο αριθμό κινηματογραφικών σεναρίων (κυρίως μεταφορές έργων του), ενώ από το 1965 έως το 1980 οι παραστάσεις που βασίζονταν σε δικές του δημιουργίες ξεπέρασαν τις 9.000, ρεκόρ που δεν μπόρεσε κανείς άλλος συγγραφέας να πλησιάσει. Μόνο το 1966 παίζονταν ταυτόχρονα στο Μπρόντγουεϊ τέσσερα θεατρικά του. Στην πολύχρονη καριέρα του κέρδισε 4 Τόνυ και ήταν υποψήφιος για 14, ενώ ήταν υποψήφιος 4 φορές για Όσκαρ σεναρίου και άλλες τόσες για Έμμυ.

Ο Μάρβιν Νιλ Σάιμον γεννήθηκε στις 4 Ιουλίου 1927 στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης από γονείς ιουδαϊκού θρησκεύματος. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια εξαιτίας της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του ‘30, αλλά και της ασταθούς σχέσης των γονιών του. Μετά την αποφοίτησή του από το Λύκειο υπηρέτησε τη στρατιωτική θητεία του στο εφεδρικό σώμα της Αεροπορίας Στρατού με τον βαθμό του δεκανέα και παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα στα πανεπιστήμια Νέας Υόρκης και Ντένβερ.

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘40 και σε όλη τη δεκαετία του '50 εργάστηκε ως κειμενογράφος και σεναριογράφος σε τηλεοπτικές εκπομπές και σειρές. Με το πρώτο του έργο, το αυτοβιογραφικό «Come Blow Your Horn», γνώρισε την επιτυχία. Το έργο ανέβηκε το 1961 στο Μπρόντγουεϊ και κατέβηκε ύστερα από δύο χρόνια. To 1963 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστή τον Φρανκ Σινάτρα («Αν μπορούσε να μιλήσει το κρεβάτι» ο ελληνικός τίτλος).

Τα θεατρικά του έργα που ακολούθησαν αποδείχθηκαν εξαιρετικά δημοφιλή στο κοινό και συνήθως είχαν μεγάλη διάρκεια στα θέατρα του Μπρόντγουεϊ. Πολλά από αυτά μεταφέρθηκαν με επιτυχία στον κινηματογράφο με τον Σάιμον να γράφει ή να συνεισφέρει στο σενάριο. Τα πιο γνωστά είναι:

• «Ξυπόλυτοι στο Πάρκο» («Barefoot in the Park», 1963), ταινία το 1967 με πρωταγωνιστές τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ και την Τζέιν Φόντα.
• «Παράξενο Ζευγάρι» («The Odd Couple», 1965), ταινία το 1968 με πρωταγωνιστές τους Τζακ Λέμον και Γουόλτερ Ματάου.
• «Sweet Charity», φημισμένο μιούζικαλ των Κόλμαν/Φιλντς, βασισμένο σ’ ένα σενάριο του Φεντερίκο Φελίνι, το οποίο διαμόρφωσε σε θεατρικό ο Νιλ Σάιμον.
• «Σουίτα για δύο» («Plaza Suite», 1968), ταινία το 1971 σε σκηνοθεσία του Άρθουρ Χίλερ και πρωταγωνιστές τον Γουόλτερ Ματάου και την Μορίς Στέιπλετον.
• «Οι αιχμάλωτοι της δεύτερης λεωφόρου» («The Prisoner of Second Avenue», 1971), ταινία το 1975 από τον Μέλβιν Φρανκ με πρωταγωνιστές τον Τζακ Λέμον και την Αν Μπάνκροφτ.
• «Οι Γκρινιάρηδες» («The Sunshine Boys», 1972), ταινία το 1975 από τον Χέρμπερτ Ρος με πρωταγωνιστές τον Γουόλτερ Ματάου και τον Τζορτζ Μπερνς.
• «Βότκα Μολότοφ» («The Good Doctor», 1973).
• «Καλιφόρνια Οτέλ» («California Suite», 1976), ταινία το 1978 από τον Χέρμπερτ Ρος, με πρωταγωνιστές την Μάγκι Σμιθ, την Τζέιν Φόντα και τον Γουόλτερ Ματάου.
• «Καινούργια Σελίδα» («Chapter Two», 1977), ταινία το 1979 από τον Ρόμπερτ Μουρ, με πρωταγωνιστές τον Τζέιμς Κάαν και τη Μάρσα Μέισον.
• «Οι Ηλίθιοι» («Fools», 1981).
• «Φήμες» («Rumors», 1988).
• «Χαμένοι στη Νέα Υόρκη» («Lost in Yonkers», 1991), ταινία το 1993 από τη Μάρθα Κούλιτζ, με πρωταγωνιστές την Αϊρίν Γουόρθ, τη Μερσέντες Ρούελ και τον Ρίτσαρντ Ντρέιφους.

Έγραψε επίσης την αυτοβιογραφική τριλογία «Brighton Beach Memoirs» (1983), «Biloxi Blues» (1985, ταινία το 1988 από τον Μάικ Νίκολς με ελληνικό τίτλο «Τα παιδιά από το Μπιλόξι» και πρωταγωνιστές τους Μάθιου Μπρόντερικ και Κρίστοφερ Γουόκεν) και «Broadway Bound» (1986).

Ο Σάιμον νυμφεύτηκε πέντε φορές. Με την πρώτη του σύζυγο, τη χορεύτρια Τζόαν Μπέιμ, έμειναν μαζί 20 χρόνια (1953-1973) και απέκτησαν δύο κόρες. Όταν η Τζόαν πέθανε από καρκίνο των οστών το 1973, παντρεύτηκε τη γνωστή ηθοποιό Μάρσα Μέισον, από την οποία χώρισε δέκα χρόνια αργότερα. Νυμφεύτηκε δύο φορές (1987-1988, 1990-1998) την ηθοποιό Νταϊάν Λάντερ και το 1999 τέλεσε τον πέμπτο γάμο του με μία ακόμη ηθοποιό, την Αϊλίν Τζόις, με την οποία πορεύθηκε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ο Νιλ Σάιμον άφησε την τελευταία του πνοή στις 26 Αυγούστου 2018 σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης, όπου νοσηλευόταν για νεφρική ανεπάρκεια.