Ζορζ Μουστακί: Η ζωή και η καριέρα του Γάλλου τραγουδοποιού με τις ελληνικές ρίζες

Ο Ζορζ Μουστακί (Georges Moustaki), ο Γάλλος τραγουδοποιός με ελληνικές ρίζες, έγραψε περίπου 300 τραγούδια, σε ρομαντικό ύφος και στίχους ποιητικούς, για τους μεγαλύτερους γάλλους ερμηνευτές προτού τα τραγουδήσει ο ίδιος με επιτυχία. Τα πιο διάσημα τραγούδια του είναι το «Milord» (1958), γραμμένο για την Εντίθ Πιάφ και το «La Meteque» (1969), που πρωτοτραγούδησε η Πία Κολόμπο (στα ελληνικά με τίτλο «Ο Μέτοικος» ο Γιώργος Νταλάρας το 1971). Γνωστό στην Ελλάδα είναι και το τραγούδι του «Μεσόγειος», που ερμήνευσε το 1973 η Βίκυ Μοσχολιού.

Ο Γιουσέφ (Ιωσήφ) Μουστακί γεννήθηκε στις 3 Μαΐου 1934 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, από γονείς Ρωμανιώτες Εβραίους που είχαν γεννηθεί στην Κέρκυρα και είχαν μεταναστεύσει στην Αίγυπτο. Ο νεαρός Γιουσέφ έλαβε γαλλική παιδεία, όπως και οι αδελφές του, ωστόσο δεν απαρνήθηκε τις ελληνικές ρίζες του αν και δεν έμαθε ποτέ ελληνικά.

Η εγκατάσταση στη Γαλλία και η μεγάλη καριέρα

Το 1951 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου συνάντησε τον Ζορζ Μπρασένς και υιοθέτησε το μικρό του όνομα εκφράζοντας το θαυμασμό του για τον σπουδαίο γάλλο τραγουδοποιό. Σε ηλικία 20 ετών παντρεύτηκε την κατά πέντε χρόνια μεγαλύτερή του Ανίκ Κοζανέκ, με την οποία απέκτησε μια κόρη, την Πία Μουστακί. Στη διάρκεια της ζωής του συχνά απασχολούσε τον Τύπο με τις ερωτικές σχέσεις του με διάσημες γαλλίδες, όπως η Ζαν Μορό και η Εντίθ Πιάφ.

Αρχικά, ο Ζορζ Μουστακί εργάστηκε ως πιανίστας και τραγουδιστής σε νυχτερινά κέντρα, όπου γνώρισε κι εκτιμήθηκε από μεγάλα ονόματα της γαλλικής μουσικής. Με τη βοήθεια του Ζορζ Μπρασένς και της Εντίθ Πιάφ άρχισε να ξεδιπλώνει το πλούσιο ταλέντο του ως τραγουδοποιός

Πολλά άλλα από τα τραγούδια του έγιναν κλασικά, όπως αυτά που ερμήνευσε το 1966 ο Σερζ Ρεζιανί, («Sarah», «Ma liberte», «Ma solitude», «Votre fille a vingt ans»), αλλά επίσης τα «La Dame Brune» (το τραγούδησε η Μπαρμπαρά το 1968) ή ακόμη τα «Joseph» και «La Marche de Sacco et Vanzetti».

Τραγούδησε σε πολλές γλώσσες: γαλλικά, ιταλικά, ελληνικά, πορτογαλικά, ισπανικά, αγγλικά και αραβικά. Εκτός από τον ίδιο, τα τραγούδια του έχουν ερμηνεύσει σπουδαίοι τραγουδιστές και τραγουδίστριες, όπως η Δαλιδά, η Μπριζίτ Φοντέν, ο Χέρμπερτ Παγκανί, η Φρανς Γκαλ και η Σίντι Ντανιέλ.

Η σχέση του με την Ελλάδα

Τη δεκαετία του ’60, ο Ζορζ Μουστακί μετέφρασε στα γαλλικά και ερμήνευσε τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι. Αργότερα θα συμπεριλάβει στο ρεπερτόριό του πολλά από τα τραγούδια του σπουδαίου συνθέτη, μεταξύ άλλων την «Πορνογραφία». Το 1966 πραγματοποίησε το πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα.

Το 1970, την περίοδο της χούντας, πρωταγωνίστησε με τον Μίκη Θεοδωράκη στην ταινία μικρού μήκους του Ροβήρου Μανθούλη «Είμαστε Δύο» («Nous Sommes Deux»), στην οποία τραγουδά στα γαλλικά τα τραγούδια που είχε γράψει στη φυλακή ο Μίκης Θεοδωράκης

Στην Ελλάδα έγιναν μεγάλες επιτυχίες τα τραγούδια του «Ο Μέτοικος», το οποίο τραγούδησε το 1971 ο Γιώργος Νταλάρας και «Μεσόγειος», που ερμήνευσε το 1973 η Βίκυ Μοσχολιού. Τα δύο αυτά τραγούδια μαζί με άλλα, σε ελληνική απόδοση του Δημήτρη Χριστοδούλου, ερμήνευσε το 1979 ο Αντώνης Καλογιάννης στο δίσκο «Ο Αντώνης Καλογιάννης τραγουδά Μουστακί».

Εκτός από το μουσικό του έργο, ο Ζορζ Μουστακί εξέδωσε τέσσερα βιβλία, τρία εκ των οποίων έχουν κυκλοφορήσει και στα ελληνικά, ενώ ασχολήθηκε και με τη ζωγραφική. Πολιτικά ανήκε στην άκρα αριστερά, ήταν γνωστός για τις τροτσκιστικές του ιδέες και στις προεδρικές εκλογές του 2012 υποστήριξε ενεργά τον Φιλίπ Πουτού, υποψήφιο του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος.

Ο Ζορζ Μουστακί πέθανε στις 23 Μαΐου 2013 στη Νίκαια της Γαλλίας, σε ηλικία 79 ετών. Το 2011 είχε κάνει γνωστό πως έπασχε από αναπνευστικά προβλήματα και πως η «μη αναστρέψιμη» ασθένειά του τον καθιστούσε «οριστικά ανίκανο να τραγουδά».