Το χρονικό του «Σκοπιανού» —  1995

17/1: Ο τέως πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, μιλώντας σε εκδήλωση του Ροταριανού Ομίλου Αθήνας, καταλογίζει ευθύνες σε ολόκληρη την πολιτική ηγεσία της χώρας, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου της ΔημοκρατίαςΚωνσταντίνου Καραμανλή, για την πορεία του ζητήματος των Σκοπίων και προτείνει άμεση επάνοδο του θέματος στον ΟΗΕ και συμφωνία - πακέτο στη βάση του σχεδίου Βανς - Όουεν του Μαΐου 1993, με άρση του εμπάργκο και υιοθέτηση σύνθετης ονομασίας. Τα όσα υποστήριξε ο κ. Μητσοτάκης προκάλεσαν τις αντιδράσεις της προεδρίας της Δημοκρατίας και του Αντώνη Σαμαρά.

26/1: Την επίσκεψή του στο Άουσβιτς ματαιώνει ο Υπουργός Εξωτερικών Κάρολος Παπούλιας, έπειτα από την επιμονή της Πολωνίας να αναρτηθεί η σημαία της ΠΓΔΜ με τον «Ήλιο της Βεργίνας» κατά τη διάρκεια της 50ης επετείου από την απελευθέρωση και των τελευταίων κρατουμένων του ναζιστικού καθεστώτος.

1/2: Κεκλεισμένων των θυρών πραγματοποιείται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η ακροαματική διαδικασία για την εκδίκαση της προσφυγής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Ε.Ε. κατά της Ελλάδας για το εμπάργκο εις βάρος των Σκοπίων. Η έκδοση της απόφασης αναμένεται πριν από το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 1995.

6/4: Ο εισαγγελέας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Φράνσις Τζέικομπς προτείνει να απορριφθεί η προσφυγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Ε.Ε. κατά της Ελλάδας για το εμπάργκο εις βάρος των Σκοπίων και να καταδικαστεί η Επιτροπή στην καταβολή των δικαστικών εξόδων, αναφέροντας στην εισήγησή του ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν μπορεί να αποφανθεί επί της ουσίας για τις διαφορές μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ.

26 – 27/6: Συντονισμένες πιέσεις από την τρόικα της Ε.Ε. (Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία) δέχεται η χώρα μας στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε, που πραγματοποιείται στις Κάννες σχετικά με το ζήτημα για την ΠΓΔΜ, για το οποίο ο Ζακ Σιράκ και ο γερμανός ΥΠΕΞ Κλάους Κίνκελ ζητούν την άρση του εμπάργκο κατά της ΠΓΔΜ, επισείοντας τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης της χώρας αυτής. Ο έλληνας πρωθυπουργός υπενθυμίζει ότι το θέμα του εμπάργκο βρίσκεται ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, υπογραμμίζοντας ότι η εισήγηση του γενικού εισαγγελέα του Δικαστηρίου είναι απαλλακτική για τη χώρα μας και τονίζει ότι ο διάλογος συνεχίζεται στα πλαίσια του ΟΗΕ, ενώ επισημαίνει ότι δεν έχει σημειωθεί πρόοδος εξαιτίας της αδιαλλαξίας του προέδρου της ΠΓΔΜ Κίρο Γκλιγκόροφ. Στην Αθήνα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης επικρίνουν έντονα την κυβέρνηση για τη στάση της στη σύνοδο, καταλογίζοντάς της ελλιπή προετοιμασία, ανεπαρκή εκπροσώπηση και ότι αιφνιδιάστηκε από τις εξελίξεις. Η ΝΔ και το ΚΚΕ ζητούν την έκτακτη σύγκληση της Ολομέλειας της Βουλής για να συζητηθούν όσα συνέβησαν στις Κάννες, αίτημα το οποίο απέρριψε η κυβέρνηση. Η ΠΟΛΑΝ ζητά την άμεση σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών και ο Συνασπισμός επαναφέρει την πρότασή του για δημιουργία συμβουλίου εξωτερικής πολιτικής.

6/7: Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ Μπούτρος Γκάλι και ο μεσολαβητής Σάιρους Βανς συναντώνται στη Γενεύη με τον Υπουργό Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Στέβο Τσερβένκοφσκι και συζητούν για το ενδεχόμενο απευθείας διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

7/7: Ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Κίρο Γκλιγκόροφ δηλώνει σε συνέντευξή του στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Πουλς» ότι είναι δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία με την Ελλάδα για πρακτικά θέματα, αλλά αρνείται τη διαπραγμάτευση θεμάτων που αφορούν την ταυτότητα του κράτους και του έθνους της ΠΓΔΜ, ενώ προσθέτει ότι το λιγότερο που μπορεί να περιμένει η ΠΓΔΜ είναι «η ελληνική καλή θέληση να εκφραστεί με την άρση του εμπάργκο».

31/7: Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Γεράσιμος Αρσένης δηλώνει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Νόβα Μακεντόνια» ότι η Ελλάδα θα άρει το εμπάργκο, εφόσον η ΠΓΔΜ προβεί σε αλλαγές συγκεκριμένων διατάξεων του Συντάγματος και των συμβόλων της, ούτως ώστε να συνεχιστεί σε ευνοϊκό κλίμα ο διάλογος για το θέμα του ονόματος.

4/9: Συμφωνία για απευθείας διάλογο μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ, επιτυγχάνεται μετά τη μεσολάβηση του αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ. Ο διάλογος θα γίνει υπό την αιγίδα του μεσολαβητή του ΟΗΕ Σάιρους Βανς, με σκοπό την υπογραφή ενδιάμεσης συμφωνίας για το λεγόμενο «μικρό πακέτο». Συμφωνείται η χώρας μας να μην άρει το εμπάργκο πριν από τις συνομιλίες και το θέμα του ονόματος της ΠΓΔΜ να διευθετηθεί αργότερα.

12/9: Εμπλοκή παρουσιάζεται στις συνομιλίες για το Σκοπιανό στη Νέα Υόρκη, μετά την άρνηση της ΠΓΔΜ να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις χωρίς να άρει η Ελλάδα το εμπάργκο.

13/9: Υπογράφεται στη Νέα Υόρκη από τους υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδος και ΠΓΔΜ, Κάρολο Παπούλια και Στέβκο Τσερβένκοφσκι, η λεγόμενη «ενδιάμεση συμφωνία», που ρυθμίζει τις σχέσεις των δύο χωρών. Η συμφωνία θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ σε ένα μήνα και προβλέπει ότι: 1) οι δύο πλευρές αποδέχονται τα υπάρχοντα σύνορά ως απαραβίαστα και δηλώνουν ότι σέβονται αμοιβαία την εδαφική τους ακεραιότητα, 2) η Ελλάδα θα αναγνωρίσει τα Σκόπια με την προσωρινή ονομασία ΠΓΔΜ μόλις η συμφωνία τεθεί σε ισχύ και οι δύο χώρες θα δημιουργήσουν γραφεία συνδέσμου στις πρωτεύουσες τους, 3) η ΠΓΔΜ θα προχωρήσει σε αλλαγή του συμβόλου που υπάρχει στη σημαία της, 4) η ΠΓΔΜ θα διακηρύξει ότι το Σύνταγμά της δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως διεκδίκηση ελληνικού εδάφους ή ανάμιξη στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας, 5) οι δύο πλευρές θα εργαστούν για την ελεύθερη διακίνηση προσώπων και αγαθών μεταξύ των δύο χωρών και η Ελλάδα θα άρει το εμπάργκο κατά της ΠΓΔΜ.
Η ΝΔ επικρίνει τη συμφωνία, γιατί δεν αντιμετωπίζει το θέμα του ονόματος της ΠΓΔΜ και δεν διασφαλίζει τα εθνικά μας συμφέροντα. Η ΠΟΛΑΝ ζητά τη διενέργεια δημοψηφίσματος, προκειμένου να αποφανθεί ο λαός για τη συμφωνία και ανακοινώνει ότι θα προωθήσει στη Βουλή πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης. Το ΚΚΕ ανακοινώνει ότι θεωρεί τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τις οδηγίες των ΗΠΑ μερική και ανολοκλήρωτη, η οποία δεν εγγυάται την ουσιαστική διευθέτηση των διαφορών των δύο χωρών. Ο Συνασπισμός ζητά τη σύγκληση του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών και της ολομέλειας της Βουλής, ενώ επισημαίνει ότι η συμφωνία ανοίγει το δρόμο για την εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών.

18/9: Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος δηλώνει ότι ελπίζει να επιτευχθεί συμβιβασμός στο θέμα του ονόματος, αλλά αυτό προϋποθέτει υποχωρήσεις από την πλευρά της ΠΓΔΜ. Η κυβέρνηση κατά την πάγια τακτική της δεν θέλησε να σχολιάσει τις δηλώσεις του ανώτατου άρχοντα, παρά τις πιεστικές ερωτήσεις των δημοσιογράφων, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, είπε ότι κανείς δεν αποκαλύπτει τη διαπραγματευτική του τακτική πριν από την έναρξη των συνομιλιών.

27/9: Με το όνομα ΠΓΔΜ (Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας) εντάσσονται τα Σκόπια στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

3/10: Η δολοφονική απόπειρα κατά του προέδρου της ΠΓΔΜ, Κίρο Γκλιγκόροφ, με παγιδευμένο αυτοκίνητο στα Σκόπια, προκαλεί έντονο προβληματισμό και επισκιάζει τις συνομιλίες των αντιπροσωπειών της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ που διεξάγονται στην Αθήνα για τη ρύθμιση των τεχνικών θεμάτων που αφορούν στην υλοποίηση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Χαρακτηρίζεται ως προσπάθεια αποσταθεροποίησης της ΠΓΔΜ, αλλά και της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων, ενώ σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος στην Ελλάδα εκφράζει ανακούφιση για τη σωτηρία του προέδρου και ταυτόχρονα την ελπίδα ότι το γεγονός δεν θα επηρεάσει την πορεία εξομάλυνσης των σχέσεων των δύο χωρών.

5/10: Η σκοπιανή Βουλή εγκρίνει την αλλαγή της σημαίας της ΠΓΔΜ, στο πλαίσιο της υλοποίησης της ενδιάμεσης συμφωνίας Ελλάδας - ΠΓΔΜ. Την ικανοποίησή του εκφράζει ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου.

9/10: Με 102 ψήφους υπέρ, μία κατά και δύο αποχές, η Βουλή της ΠΓΔΜ επικυρώνει την ενδιάμεση συμφωνία, που υπέγραψαν Ελλάδα και ΠΓΔΜ στη Νέα Υόρκη.

12/10: Το Μόνιμο Συμβούλιο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), αποφασίζει, με τη σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας, την ένταξη των Σκοπίων στους κόλπους του, με την ονομασία FYROM.

13/10: Αίρεται το ελληνικό εμπάργκο προς την ΠΓΔΜ, που είχε επιβληθεί τον Φεβρουάριο του 1994, μετά την υπογραφή του μνημονίου μεταξύ των δύο χωρών.

15/10: Οι πρώτοι πολίτες της ΠΓΔΜ περνούν τα ελληνικά σύνορα, στο πλαίσιο της εφαρμογής της ενδιάμεσης συμφωνίας, που προβλέπει ελεύθερη διακίνηση ατόμων και αγαθών μεταξύ των δύο χωρών.

20/10: Την ίδρυση γραφείων συνδέσμου σε Αθήνα και Σκόπια συμφωνούν Ελλάδα και ΠΓΔΜ.

23/10: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποσύρει την προσφυγή που είχε καταθέσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εναντίον της Ελλάδας για την επιβολή του εμπάργκο στην ΠΓΔΜ.

6/11: Προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για το Σκοπιανό. Ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για το θέμα της ονομασίας και δεσμεύεται να φέρει προς κύρωση στη Βουλή το θέμα του ονόματος (ΠΓΔΜ), σε περίπτωση κατάληξης των διαπραγματεύσεων. Επικρίνει δριμύτατα την κυβέρνηση Μητσοτάκη για τους χειρισμούς της, καθώς και τον πρόεδρο της ΝΔ Μιλτιάδη Έβερτ, χαρακτηρίζοντας λανθασμένη τη θέση του για επαναδιαπραγμάτευση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Τέλος, ο πρωθυπουργός ζητά και λαμβάνει τη συναίνεση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, με εξαίρεση την ΠΟΛΑΝ, για την πορεία της διαδικασίας.
Ο πρόεδρος της ΝΔ δηλώνει ότι με τη συμφωνία της Νέας Υόρκης παραβιάστηκε η απόφαση της σύσκεψης των πολιτικών αρχηγών και επαναλαμβάνει την πρόταση για σύσταση εθνικού συμβουλίου εξωτερικής πολιτικής. Ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, εξαπολύει δριμύ κατηγορώ κατά του προέδρου της ΠΟΛΑΝ, Αντώνη Σαμαρά και κατηγορεί την κυβέρνηση για συμβιβασμό. Ο Αντώνης Σαμαράς κάνει λόγο για συμπαιγνία ΠΑΣΟΚ - ΝΔ, με στόχο την αποδοχή σύνθετης ονομασίας, προτείνει δημοψήφισμα και τονίζει ότι υπάρχουν δύο λύσεις: μετατροπή των Σκοπίων σε ομοσπονδία καντονίων ή ενσωμάτωσή τους στη Νέα Γιουγκοσλαβία. Ευθύνες στην κυβέρνηση και στα κόμματα ΝΔ και ΠΟΛΑΝ επιρρίπτει η Γ.Γ. του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, η οποία τάσσεται υπέρ του συμβιβασμού και τονίζει ότι αν χρησιμοποιηθεί ο όρος Μακεδονία, αυτός θα πρέπει να είναι γεωγραφικός και όχι εθνολογικός προσδιορισμός.

21/12: Εξαιρετικά σημαντικό βήμα για τις δύο χώρες και την σταθερότητα στην περιοχή χαρακτηρίζει, σε συνέντευξή του στη «Νόβα Μακεντόνια», ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Κίρο Γκλιγκόροφ την ενδιάμεση συμφωνία της Νέας Υόρκης.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ