Η ιστορία του NBA

Η Εθνική Ένωση Καλαθοσφαίρισης (National Basketball Association), που εδρεύει στη Νέα Υόρκη, πασίγνωστη στο φίλαθλο κοινό της υφηλίου με το αγγλικό αρκτικόλεξο NBA, είναι το κορυφαίο επαγγελματικό πρωτάθλημα μπάσκετ στον κόσμο και αυτό που δίνει τον τόνο στο άθλημα με την πορτοκαλί μπάλα. Είναι μέλος της USA Basketball, η οποία αναγνωρίζεται από τη FIBA, την παγκόσμια αρχή του μπάσκετ ως η εθνική ομοσπονδία του αθλήματος στις ΗΠΑ.

Ιδρύθηκε στις 6 Ιουνίου 1946 στη Νέα Υόρκη ως Basketball Association of America (ΒΑΑ). Τρία χρόνια αργότερα απορρόφησε τη National Basketball League (NBL), που είχε ιδρυθεί το 1937, και άλλαξε την επωνυμία της σε NBA στις 3 Αυγούστου 1949. Το 1976 ενέταξε στη δύναμή της τέσσερις ομάδες από την αντίπαλη λίγκα American Basketball Association, η οποία διαλύθηκε εκείνη τη χρονιά.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, το ΝΒΑ μαστιζόταν από πολλά και σημαντικά προβλήματα: Ομάδες με μεγάλο παθητικό, χαμηλή τηλεθέαση και περιορισμένη εθνική απήχηση. Το πρωτάθλημα σύντομα ανέκαμψε υπό την ηγεσία του δαιμόνιου δικηγόρου Ντέιβιντ Στερν (1942-2020), ο οποίος από τη θέση επιτρόπου της λίγκας συνέβαλε καθοριστικά ώστε να μετατραπεί το NBA σε μια διεθνή εταιρεία ψυχαγωγίας με τζίρο δισεκατομμυρίων.

Το επιθετικό μάρκετινγκ ανέδειξε παίκτες-πρωταγωνιστές όπως ο Μάτζικ Τζόνσον, ο Λάρι Μπερντ, ο Μάικλ Τζόρνταν, ο Κόμπι Μπράιαντ, ο Σακίλ Ο’ Νιλ, ο ΛεΜπρον Τζέιμς και ο Γιάννης Αντετονκούμπο. Άλλες καινοτομίες περιελάμβαναν το όριο στους μισθούς των παικτών (salary cap), τα προσοδοφόρα δικαιώματα μετάδοσης για τα επίγεια δίκτυα και την καλωδιακή τηλεόραση και τις διευρυμένες παράπλευρες εκδηλώσεις (All-Star Game» κ.ά.).

Το NBA είναι ένα κλειστό πρωτάθλημα (δεν υπάρχει προβιβασμός ή υποβιβασμός μιας ομάδας), στο οποίο συμμετέχουν 30 ομάδες, 29 από τις ΗΠΑ και 1 από τον Καναδά. Κατά τη διάρκεια της κανονικής περιόδου, που διαρκεί από Οκτώβριο έως τον Απρίλιο, κάθε ομάδα δίνει 82 αγώνες και για τα πλέι-οφ που ακολουθούν και ολοκληρώνονται τον Ιούνιο, προκρίνονται 8 ομάδες από την Ανατολική Περιφέρεια και ισάριθμες από τη Δυτική. Στον τελικό της διοργάνωσης αγωνίζονται μία ομάδα από κάθε περιφέρεια. Η σειρά του τελικών κρίνεται στα 7 παιγνίδια, όπως και σε όλους τους γύρους των πλέι-οφ.

Τα δύο μεγάλα ονόματα του NBA είναι οι Λος Άντζελες Λέικερς (πρώην Μινεάπολις Λέικερς) με 17 πρωταθλήματα και 15 συμμετοχές σε τελικό. Μεγάλος τους αντίπαλος είναι οι Μπόστον Σέλτικς με 17 επίσης πρωταθλήματα, αλλά με 5 συμμετοχές σε τελικό.

Οι πρωταθλητές του ΝΒΑ

Έτος	Νικητής	Φιναλίστ	Σκορ (Νίκες)
1947	Φιλαντέλφια Γουόριορς	Σικάγο Σταγκς	4-1
1948	Μπάλτιμορ Μπούλετς	Φιλαντέλφια Γουόριορς	4-2
1949	Μινεάπολις Λέικερς	Γουάσινγκτον Κάπιταλς	4-2
1950	Μινεάπολις Λέικερς	Σίρακιουζ Νάσιοναλς	4-2
1951	Ρότσεστερ Ρόιαλς	Νιου Γιορκ Νικς	4-3
1952	Μινεάπολις Λέικερς	Νιου Γιορκ Νικς	4-3
1953	Μινεάπολις Λέικερς	Νιου Γιορκ Νικς	4-1
1954	Μινεάπολις Λέικερς	Σίρακιουζ Νάσιοναλς	4-3
1955	Σίρακιουζ Νάσιοναλς	Φορτ Γουέιν Πίστονς	4-3
1956	Φιλαντέλφια Γουόριορς	Φορτ Γουέιν Πίστονς	4-1
1957	Μπόστον Σέλτικς	Σεντ Λούις Χοκς	4-3
1958	Σεντ Λούις Χοκς	Μπόστον Σέλτικς	4-2
1959	Μπόστον Σέλτικς	Μινεάπολις Λέικερς	4-0
1960	Μπόστον Σέλτικς	Σεντ Λούις Χοκς	4-3
1961	Μπόστον Σέλτικς	Σεντ Λούις Χοκς	4-1
1962	Μπόστον Σέλτικς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-3
1963	Μπόστον Σέλτικς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-2
1964	Μπόστον Σέλτικς	Σαν Φρανσίσκο Γουόριορς	4-1
1965	Μπόστον Σέλτικς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-1
1966	Μπόστον Σέλτικς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-3
1967	Φιλαντέλφια Σέβεντι Σίξερς	Σαν Φρανσίσκο Γουόριορς	4-2
1968	Μπόστον Σέλτικς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-2
1969	Μπόστον Σέλτικς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-3
1970	Νιου Γιορκ Νικς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-3
1971	Μιλγουόκι Μπακς	Μπάλτιμορ Μπούλετς	4-0
1972	Λος Άντζελες Λέικερς	Νιου Γιορκ Νικς	4-1
1973	Νιου Γιορκ Νικς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-1
1974	Μπόστον Σέλτικς	Μιλγουόκι Μπακς	4-3
1975	Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς	Γουάσινγκτον Μπούλετς	4-0
1976	Μπόστον Σέλτικς	Φοίνιξ Σανς	4-2
1977	Πορτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς	Φιλαντέλφια Σέβεντι Σίξερς	4-2
1978	Γουάσινγκτον Μπούλετς	Σιάτλ Σουπερσόνικς	4-3
1979	Σιάτλ Σουπερσόνικς	Γουάσινγκτον Μπούλετς	4-1
1980	Λος Άντζελες Λέικερς	Φιλαντέλφια Σέβεντι Σίξερς	4-2
1981	Μπόστον Σέλτικς	Χιούστον Ρόκετς	4-2
1982	Λος Άντζελες Λέικερς	Φιλαντέλφια Σέβεντι Σίξερς	4-2
1983	Φιλαντέλφια Σέβεντι Σίξερς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-0
1984	Μπόστον Σέλτικς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-3
1985	Λος Άντζελες Λέικερς	Μπόστον Σέλτικς	4-2
1986	Μπόστον Σέλτικς	Χιούστον Ρόκετς	4-2
1987	Λος Άντζελες Λέικερς	Μπόστον Σέλτικς	4-2
1988	Λος Άντζελες Λέικερς	Ντιτρόιτ Πίστονς	4-3
1989	Ντιτρόιτ Πίστονς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-0
1990	Ντιτρόιτ Πίστονς	Πορτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς	4-1
1991	Σικάγο Μπουλς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-1
1992	Σικάγο Μπουλς	Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς	4-2
1993	Σικάγο Μπουλς	Φοίνιξ Σανς	4-2
1994	Χιούστον Ρόκετς	Νιου Γιορκ Νικς	4-3
1995	Χιούστον Ρόκετς	Ορλάντο Μάτζικ	4-0
1996	Σικάγο Μπουλς	Σιάτλ Σουπερσόνικς	4-2
1997	Σικάγο Μπουλς	Γιούτα Τζαζ	4-2
1998	Σικάγο Μπουλς	Γιούτα Τζαζ	4-2
1999	Σαν Αντόνιο Σπερς	Νιου Γιορκ Νικς	4-1
2000	Λος Άντζελες Λέικερς	Ιντιάνα Πέισερς	4-2
2001	Λος Άντζελες Λέικερς	Φιλαντέλφια Σέβεντι Σίξερς	4-1
2002	Λος Άντζελες Λέικερς	Νιου Τζέρσεϊ Νετς	4-0
2003	Σαν Αντόνιο Σπερς	Νιου Τζέρσεϊ Νετς	4-2
2004	Ντιτρόιτ Πίστονς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-1
2005	Σαν Αντόνιο Σπερς	Ντιτρόιτ Πίστονς	4-3
2006	Μαϊάμι Χιτ	Ντάλας Μάβερικς	4-2
2007	Σαν Αντόνιο Σπερς	Κλίβελαντ Καβαλίερς	4-0
2008	Μπόστον Σέλτικς	Λος Άντζελες Λέικερς	4-2
2009	Λος Άντζελες Λέικερς	Ορλάντο Μάτζικ	4-1
2010	Λος Άντζελες Λέικερς	Μπόστον Σέλτικς	4-3
2011	Ντάλας Μάβερικς	Μαϊάμι Χιτ	4-2
2012	Μαϊάμι Χιτ	Οκλαχόμα Σίτι Θάντερ	4-1
2013	Μαϊάμι Χιτ	Σαν Αντόνιο Σπερς	4-3
2014	Σαν Αντόνιο Σπερς	Μαϊάμι Χιτ	4-1
2015	Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς	Κλίβελαντ Καβαλίερς	4-2
2016	Κλίβελαντ Καβαλίερς	Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς	4-3
2017	Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς	Κλίβελαντ Καβαλίερς	4-1
2018	Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς	Κλίβελαντ Καβαλίερς	4-0
2019	Τορόντο Ράπτορς	Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς	4-2
2020	Λος Άντζελες Λέικερς	Μαϊάμι Χιτ	4-2
2021	Μιλγουόκι Μπακς	Φοίνιξ Σανς	4-2
2022	Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς	Μπόστον Σέλτικς	4-2
2023	Ντένβερ Νάγκετς	Μαϊάμι Χιτ	4-1

Τίτλοι και συμμετοχές σε τελικό ανά ομάδα

Ομάδα	Τίτλοι	Φιναλίστ
Μινεάπολις / Λος Άντζελες Λέικερς	17	15
Μπόστον Σέλτικς	17	5
Φιλαντέλφια / Σαν Φρανσίσκο / Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς	7	5
Σικάγο Μπουλς	6	0
Σαν Αντόνιο Σπερς	5	1
Σίρακιουζ Νάσιοναλς / Φιλαντέλφια Σέβεντι Σίξερς	3	6
Φορτ Γουέιν / Ντιτρόιτ Πίστονς	3	4
Μαϊάμι Χιτ	3	4
Νιου Γιορκ Νικς	2	6
Χιούστον Ρόκετς	2	2
Μιλγουόκι Μπακς	2	1
Κλίβελαντ Καβαλίερς	1	4
Σεντ Λούις / Ατλάντα Χοκς	1	3
Μπάλτιμορ / Γουάσινγκτον Μπούλετς / Γιουάσινγκτον Γουίζαρντς	2	3
Σιάτλ Σουπερσόνικς / Οκλαχόμα Σίτι Θάντερ	1	3
Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς	1	2
Ντάλας Μάβερικς	1	1
Ρότσεστερ Ρόιαλς / Σακραμέντο Κινγκς	1	0
Τορόντο Ράπτορς	1	0
Ντένβερ Νάγκετς	1	0
Φοίνιξ Σανς	0	3
Γιούτα Τζαζ	0	2
Νιου Τζέρσεϊ / Μπρούκλιν Νετς	0	2
Ορλάντο Μάτζικ	0	2
Σικάγο Σταγκς	0	1
Γουάσινγκτον Κάπιτολς	0	1
Ιντιάνα Πέισερς	0	1