Παγκόσμια Ημέρα Καλαθοσφαίρισης (Μπάσκετ)

Η Παγκόσμια Ημέρα Καλαθοσφαίρισης (World Basketball Day) καθιερώθηκε στις 25 Αυγούστου 2023 και εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Δεκεμβρίου με το ψήφισμα A/RES/77/324 της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, με σκοπό όχι μόνο να τιμηθεί η καλαθοσφαίριση, ένα από τα δημοφιλέστερα αθλήματα του πλανήτη, αλλά και ν’ αναδειχθεί η συμβολή του αθλητισμού στη βιώσιμη ανάπτυξη, τη διεθνή συνεργασία, την ανεκτικότητα και την αμοιβαία κατανόηση, καθώς και στην ενδυνάμωση της νεολαίας, των γυναικών, των κοριτσιών και των ατόμων με αναπηρία.

Η καλαθοσφαίριση (μπάσκετ) είναι ένα ομαδικό άθλημα, στο οποίο δύο ομάδες ανταγωνίζονται με πρωταρχικό στόχο να ρίξουν μια μπάλα μέσα στο καλάθι της αντίπαλης ομάδας, ενώ παράλληλα υπερασπίζονται το δικό τους καλάθι από την αντίπαλη ομάδα. Είναι κατά βάση άθλημα σάλας, παίζεται σ’ ένα ορθογώνιο γήπεδο και κάθε ομάδα αποτελείται συνήθως από πέντε παίκτες.

Το άθλημα της καλαθοσφαίρισης οφείλει την ύπαρξή του στον καναδικο-αμερικανό καθηγητή φυσικής αγωγής, προπονητή, γιατρό και ιερέα Τζέιμς Νέισμιθ (1861-1939), ο οποίος εργαζόταν στο ιδιωτικό κολέγιο της Χριστιανικής Αδελφότητας Νέων (ΧΑΝ στα ελληνικά, YMCA στα αγγλικά), το σημερινό Κολέγιο Σπρίνγκφιλντ (Springfield College), που εδρεύει στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης. Όταν του ανατέθηκε από τη διεύθυνση του ιδρύματος να δημιουργήσει ένα άθλημα σε κλειστό χώρο που θα κρατούσε τους αθλητές σε φόρμα τους χειμερινούς μήνες, είχε την ιδέα να τοποθετήσει στον εξώστη του γυμναστηρίου κοφίνια συγκομιδής ροδακίνων και να βάλει τους μαθητές του να ρίχνουν μια μπάλα ποδοσφαίρου μέσα στα κοφίνια.

Στις 21 Δεκεμβρίου 1891, ο Nέισμιθ δημοσίευσε τους 13 βασικούς κανόνες του μπάσκετ μπολ (basketball), όπως το ονόμασε, και ζήτησε από την τάξη του, που την αποτελούσαν 18 μαθητές, να παίξουν το νέο παιγνίδι, 9 εναντίον 9. Ύστερα από λίγο, αφαίρεσε τους πάτους των καλαθιών, ώστε οι παίκτες να μην χρειάζεται να σταματούν το παιχνίδι για να ανακτήσουν τη μπάλα κάθε φορά που σημειωνόταν πόντος. Ήταν ο πρώτος αγώνας του νέου αθλήματος που με την πάροδο του χρόνου θα γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη παγκοσμίως και σήμερα είναι ένα από τα δημοφιλέστερα αθλήματα παγκοσμίως.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης (FIBA), τον οργανισμό που διοικεί το μπάσκετ, το άθλημα παίζεται σήμερα από τουλάχιστον 450 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Έχει ισχυρή παρουσία σε πολλά μέρη του κόσμου, ιδίως στις ΗΠΑ (και στη χώρα μας), και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ολυμπιακού προγράμματος από την εισαγωγή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο (το γυναικείο μπάσκετ έκανε το ολυμπιακό του ντεμπούτο σαράντα χρόνια αργότερα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 στο Μόντρεαλ).