Ρέι Τσαρλς: Ο «πατέρας» της σόουλ

Ο Ρέι Τσαρλς (Ray Charles) ήταν αφροαμερικανός τραγουδιστής, πιανίστας και συνθέτης, που μαζί με τους Τζάκι Γουίλσον και Σαμ Κουκ έθεσαν τις βάσεις της μουσικής σόουλ, που συνδυάζει το γκόσπελ, το ριθμ εντ μπλουζ και την τζαζ. Ο Ρέι Τσαρλς προτίμησε να ανοίξει νέους δρόμους από το να ακολουθήσει την πεπατημένη και δίκαια αναγνωρίστηκε ως βασική επιρροή όχι μόνο για τραγουδιστές της μαύρης μουσικής, αλλά και για λευκούς μουσικούς όπως ο Βαν Μόρισον και ο Τζο Κόκερ. Μεγάλες του επιτυχίες τα τραγούδια «I Got a Woman» (1954), «What'd I Say» (1959), «Georgia on My Mind» (1960), «Hit the Road Jack» (1961), «One Mint Julep» (1961), «Unchain My Heart» (1961) και «I Can't Stop Loving You» (1962).

Τα δύσκολα χρόνια

Ο Ρέιμοντ Τσαρλς Ρόμπινσον γεννήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1930 στο Όλμπανι της πολιτείας Τζόρτζια των ΗΠΑ. Οι γονείς του ήταν φτωχοί μεροκαματιάρηδες, που μετακόμισαν στο Γκρίνβιλ της Φλώριδας αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, όταν ο Ρέι Τσαρλς ήταν νήπιο. Όμως τα πράγματα πήραν διαφορετική τροπή. Ο πατέρας του εγκατέλειψε τη συζυγική εστία, ο μικρότερος αδελφός του Τζορτζ πνίγηκε στο μπάνιο και ο ίδιος στα πέντε του χρόνια εμφάνισε γλαύκωμα, που δύο χρόνια αργότερα οδήγησε στην ολική του τύφλωση.

Το νεαρό παιδί δεν το έβαλε κάτω και φοίτησε σε σχολείο παιδιών με ειδικές ανάγκες. Επικεντρώθηκε στις μουσικές σπουδές, καθώς είχε δείξει νωρίς το ταλέντο του, συμμετέχοντας στη εκκλησιαστική χορωδία της γειτονιάς του και παίζοντας πιάνο σε καφέ της περιοχής. Στα 15 του όμως εγκατέλειψε το σχολείο για να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μουσική, όταν η μητέρα του πέθανε από καρκίνο (ο πατέρας του είχε πεθάνει όταν ήταν 10 ετών). Συμμετείχε ως πιανίστας στο συγκρότημα «The Florida Playboys» που έπαιζε κάντρι και αργότερα στο σχήμα της ελαφράς τζαζ «McSon Trio», προτού χαράξει τον δικό του δρόμο στα τέλη της δεκαετίας του ‘40.

Αρκετά γρήγορα δημιούργησε αίσθηση στους μουσικούς κύκλους με το πρώτο του σινγκλ «Confession Blues» που κυκλοφόρησε το 1949 και το 1951 είχε την πρώτη του μεγάλη επιτυχία με το «Baby Let Me Hold Your Hand». Η εκπληκτική ευελιξία του και η ακατέργαστη και γεμάτη ψυχή ερμηνεία του εντυπωσίασαν κοινό και ειδικούς και βοήθησαν τη νεοσύστατη Atlantic Records να σταθεί στα πόδια της. Επιτυχίες, όπως τα τραγούδια «Mess Around» (1953), «Things I Used to Do» (1953), «I've Got a Woman» (1954), «A Fool for You» (1955), «Drown in My Own Tears» (1956) και ειδικά το «What'd I Say» (1959), έκαναν γνωστό το γκόσπελ και την R&B σ’ ένα ευρύτερο ακροατήριο.

Από το ξεκίνημα της δεκαετίας του ’60 και μέχρι το 1973 μεταπήδησε στη δισκογραφική εταιρεία ABC-Paramount, διευρύνοντας δραστικά το μουσικό του ορίζοντα για να συμπεριλάβει αναφορές στην τζαζ, την ποπ και την κάντρι. Μεγάλες επιτυχίες εκείνης της περιόδου αποτελούν τα τραγούδια «Hit the Road Jack» (1961), «I Can't Stop Loving You» (1962), «Busted» (1963) και το σήμα-κατατεθέν της καριέρας του «Georgia On My Mind» (1960), που είναι και ο επίσημος ύμνος της πολιτείας της Τζόρτζια. Ασχολήθηκε επίσης και με την κάντρι (τη μουσική των λευκών του Νότου, γεγονός πρωτοφανές για μαύρο μουσικό), ερμηνεύοντας τραγούδια των Χανκ Γουίλιαμς και Έντι Άρνολντ.

Τα βραβεία

Από το 1955 περιόδευε συχνά στις ΗΠΑ και το εξωτερικό με τη μεγάλη του μπάντα και το φωνητικό συγκρότημα The Raelets. Εμφανιζόταν σε τηλεοπτικά προγράμματα και σε ταινίες, όπως «Ballad in Blue» (1964) και «Οι Ατσίδες με τα Μπλε» («The Blues Brothers», 1980). Στα μέσα της δεκαετίας του ‘60 συνελήφθη για κατοχή ηρωίνης και μαριχουάνας και τότε αποκαλύφθηκε ότι έκανε χρήση ναρκωτικών από τα εφηβικά του χρόνια. Τα επόμενα χρόνια με τις κατάλληλες θεραπείες ξεπέρασε αυτό το πρόβλημά του.

Τιμήθηκε με 13 βραβεία Γκράμι και πλήθος άλλων βραβείων μουσικών και εξωμουσικών. Το 1978 κυκλοφόρησε την αυτοβιογραφία του με τίτλο «Brother Ray: Ray Charles’ Own Story» και το 1986 έγινε δεκτός στο «Πάνθεον του Ροκ εν Ρολ» («Rock and Roll Hall of Fame»).

Ο Ρέι Τσαρλς πέθανε στις 10 Ιουνίου 2004 στο σπίτι του στο Μπέβερλι Χιλς της Καλιφόρνιας, λόγω ασθένειας στο ήπαρ. Ανέβηκε δύο φορές τα σκαλιά της εκκλησίας και απέκτησε συνολικά 13 παιδιά, τρία με τη δεύτερη σύζυγό του Ντέλα Μπέατρις Χάουαρντ και άλλα δέκα από τις διάφορες ερωμένες του.

Λίγους μήνες μετά το θάνατό του κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους η βιογραφική ταινία του Τέιλορ Χάκφορντ «Ray» με πρωταγωνιστή τον Τζέιμι Φοξ, ο οποίος βραβεύτηκε με Όσκαρ για την ερμηνεία του το 2005.