Ζαν Σιμπέλιους

Ο Ζαν Σιμπέλιους είναι ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του ύστερου ρομαντισμού και εθνικό σύμβολο στη χώρα του τη Φινλανδία.

Ο Γιόχαν Γιούλιους Κρίστιαν Σιμπέλιους γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1865 στην πόλη Χεμινλίνα του Μεγάλου Δουκάτου της Φινλανδίας, ενός αυτόνομου τμήματος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, από γονείς σουηδικής καταγωγής. Από τα μαθητικά του χρόνια, επηρεασμένος από ένα θείο του, ήθελε να τον αποκαλούν Ζαν (η γαλλική εκδοχή του ονόματος του).

Από μικρός ενδιαφέρθηκε για την μουσική και άρχισε να μαθαίνει βιολί. Το 1885, ξεκίνησε να σπουδάζει νομικά στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, αλλά τά εγκατέλειψε προς χάριν της μουσικής.

Ο Σιμπέλιους θεωρείται σημαντικός ανανεωτής της φόρμας και του είδους της συμφωνικής μουσικής και του συμφωνικού ποιήματος. Πηγή έμπνευσής του υπήρξαν οι μύθοι της πλούσιας φιλανδικής παράδοσης, καθώς και το περίφημο επικό ποίημα «Καλεβάλα», ένα από τα μεγαλύτερα έργα της σκανδιναβικής λογοτεχνίας.

Ο Σιμπέλιους δεν είναι απλά ένας συνθέτης, αλλά εθνικός ήρωας για τους Φινλανδούς, όπως για τους Έλληνες ο Κολοκοτρώνης. Με την δράση και το έργο του προσδιόρισε την «φινλανδικότητα» σε μια εποχή που η χώρα του ήταν υποδουλωμένη στους Ρώσους.

Το 1899 έγραψε το «Τραγούδι των Αθηναίων» (Aternanes Sang ) σε ποίηση Βίκτωρ Ράιντμπεργκ, που εξυμνεί την ανδρεία και το πνεύμα ανεξαρτησίας των αρχαίων Αθηναίων, με προφανή σκοπό να διεγείρει το πατριωτικό συναίσθημα των υπόδουλων Φιλανδών.

Γνωστότερα έργα του είναι τα: «Φινλάντια», «Ο Κύκνος της Τουονέλα» από την «Σουίτα Λεμινκέινεν», «Σουίτα της Καρελίας», «Θλιμμένο Βαλς» («Valse Triste») και «Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα».

Ο Ζαν Σιμπέλιους πέθανε σε ηλικία 91 ετών, στις 20 Σεπτεμβρίου 1957, στην αγροικία του στην περιοχή Αϊνόλα του Ελσίνκι.

Την ημέρα εκείνη συνεδρίαζε η γενική συνέλευση του ΟΗΕ και με το άγγελμα του θανάτου του ο προεδρεύων σερ Λέσλι Μανρό από την Νέα Ζηλανδία ζήτησε ενός λεπτού σιγή από τους παρισταμένους, λόγοντας, «Ο Σιμπέλιους ανήκε σε όλο τον κόσμο. Με την μουσική του εμπλούτισε την ζωή της ανθρωπότητας».