Βιργινία Τσουδερού

Διακεκριμένη εκπρόσωπος του φιλελεύθερου χώρου, η πολιτικός, οικονομολόγος και δημοσιογράφος Βιργινία Τσουδερού άφησε το δικό της διακριτό αποτύπωμα στη δημόσια ζωή της Ελλάδας, ιδιαίτερα στη περίοδο της Μεταπολίτευσης. Από υπεύθυνες θέσεις υπηρέτησε με συνέπεια τις δημοκρατικές αξίες και εργάστηκε για την προώθηση των εθνικών συμφερόντων της χώρας. Παράλληλα, έντονη υπήρξε, η μέριμνα και η ενασχόλησή της με τα σοβαρά κοινωνικά και πολιτιστικά ζητήματα της ελλαδικής κοινωνίας.

Κόρη του Εμμανουήλ Τσουδερού, πρωθυπουργού της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης στο Κάιρο (1941-1944) και της Μαρίας Θειακάκη, γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 24 Ιουνίου 1924. Σπούδασε οικονομικά, φιλοσοφία και πολιτικές επιστήμες στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δημοσιονομικά στο πανεπιστήμιο της Μινεσότα (ΗΠΑ) και οικονομικά περιφερειακής ανάπτυξης στο Ράντκλιφ-Χάρβαρντ (ΗΠΑ).

Κατά την παραμονή της στις ΗΠΑ, εργάστηκε στην Διεύθυνση Περίθαλψης και Αποκατάστασης τών Ηνωμένων Εθνών (UNRRA, 1945-1946) για την ανακούφιση των Παλαιστινίων προσφύγων της Μέσης Ανατολής, ενώ αργότερα θεμελίωσε οικοτροφείο στο Ρέθυμνο για την υποστήριξη των άπορων μαθητών και μαθητριών. Εργάστηκε επίσης στον Διεθνή Οργανισμό Γεωργίας και Τροφίμων (FAO) του ΟΗΕ (1949-1956) και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (1951-1956).

Μετά την επιστροφή της στην Ελλάδα εργάστηκε ως δημοσιογράφος στις εφημερίδες «Ελευθερία» και «Το Βήμα» (1958-1967), ενώ διετέλεσε σύμβουλος του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου και του Ανδρέα Παπανδρέου στα υπουργεία Προεδρίας και Συντονισμού.

Σημαντική υπήρξε και η αντιστασιακή της δράση κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών, ιδιαίτερα με την ιδιότητα της γενικής γραμματέως της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων (ΕΜΕΠ). Στις 3 Δεκεμβρίου 1969, υπέγραψε μαζί με άλλες 49 προσωπικότητες, κείμενο με το οποίου ζητούσαν από τους δικτάτορες τη διενέργεια ελεύθερων εκλογών. Ως αποτέλεσμα της αντιστασιακής της δράσης ήταν η σύλληψή της από τα όργανα του καθεστώτος και κράτησή της στο ΕΑΤ – ΕΣΑ (Μάρτιος - Αύγουστος 1973).

Αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας ανέπτυξε έντονη κοινοβουλευτική δραστηριότητα. Το 1974 εξελέγη βουλευτής Β' Αθηνών με την Ένωση Κέντρου – Νέες Δυνάμεις (μετέπειτα ΕΔΗΚ). Επανεξελέγη το 1977 με την ΕΔΗΚ, από την οποία όμως αποχώρησε τον Απρίλιο του 1978. Τον επόμενο χρόνο (Μάρτιος 1979) προσχώρησε στο Κόμμα του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (ΚΟΔΗΣΟ). Στις δημοτικές εκλογές του 1982 ήταν υποψήφια Δήμαρχος Αθηναίων υποστηριζόμενη από το ΚΟΔΗΣΟ. Απέσπασε στον πρώτο γύρο 13.283 ψήφους (ποσοστό 3,29%) και εξελέγη δημοτική σύμβουλος ως επικεφαλής του συνδυασμού.

Το 1985 συνεργάστηκε με την Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και εξελέγη βουλευτής επικρατείας στις εκλογές του Ιουνίου. Επανεξελέγη με την Νέα Δημοκρατία, βουλευτής Α’ Αθηνών τον Ιούνιο του 1989 και Επικρατείας τον Νοέμβριο τού 1989 και τον Απρίλιο τού 1990.

Τον Μάιο του 1990 ορίστηκε κοινοβουλευτική εκπρόσωπος τής Νέας Δημοκρατίας, πρόεδρος Ειδικής Επιτροπής Αναπτύξεως Θράκης (1990) και πρόεδρος Διακομματικής Επιτροπής Θράκης και Αιγαίου (1991), ενώ από τον Αύγουστο του 1991 έως τον Οκτώβριο τού 1993 διετέλεσε υφυπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, με υπουργούς κατά σειρά τους Αντώνη Σαμαρά, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και Μιχάλη Παπακωνσταντίνου.

Από νεαρή ηλικία, η Βιργινία Τσουδερού ανέπτυξε πλούσια κοινωνική και πολιτιστική δράση. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Κίνησης (1960), αντιπρόεδρος τού Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα (1979-2005), ιδρυτικό μέλος και πρώτη πρόεδρος της Εταιρείας Οικογενειακού Προγραμματισμού, ιδρυτικό μέλος και πρώτη πρόεδρος του Ελεύθερου Πολιτικού Εργαστηρίου, ιδρυτικό μέλος του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού και ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης (1996).

Υπήρξε, επίσης, ιδρυτικό μέλος και πρώτη αντιπρόεδρος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, ιδρυτικό μέλος και επίτιμος πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Διαφάνειας, έργο της οποίας είναι η καταπολέμηση των φαινομένων της διαφθοράς. Ήταν μέλος πολλών συλλόγων και ενώσεων για την υπεράσπιση τών δικαιωμάτων τού ανθρώπου, την προώθηση τών δικαιωμάτων τής γυναίκας, την προστασία τού περιβάλλοντος κ.λπ. Το 1986 εξελέγη μέλος της «Διεθνούς των Φιλελευθέρων» και το 1987 εκπροσώπησε την Ελλάδα στο βραβείο «Γυναίκα της Ευρώπης».

Η Βιργινία Τσουδερού έχει γράψει πολλά άρθρα, δοκίμια, αλλά και αυτοτελή έργα, με θέματα σχετικά με την ευρωπαϊκή ένωση, την κοινοβουλευτική δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα κ.ά. Κυριότερα από αυτά είναι:

• «Ιατρική Περίθαλψη και Πρόνοια» (1963)
• «Σκέψεις για την Δημοκρατία» (1979)
• «Αμβλώσεις, χάπι και Οικογενειακός Προγραμματισμός» (1980)
• «Η Δύναμη του Πολίτη, η Δύναμη της Δημοκρατίας (1981)
• «Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης βάση ομαλής λειτουργίας του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος» (1989)
• «Με πυξίδα την Ευρώπη: πολιτικές αναζητήσεις» (1989)
• «Εξωτερική Πολιτική: Η Μεγάλη Ασθενής» (1994)
• « Όραμα και Πολιτική» (1999)
• «Όταν Πέφτουν οι Τοίχοι» (2007)

Το 1990, εξέδωσε το αρχείο του πατέρα της Εμμανουήλ Τσουδερού και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

Τιμήθηκε με το βραβείο «Γυναίκες της Ευρώπης», το «Αργυρό Μετάλλιο της Βουλής των Ελλήνων» (2008), τον «Μεγαλόσταυρο του Τάγματος Μακαρίου Α' της Κυπριακής Δημοκρατίας και με τον «Τίμιο Σταυρό του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου, Α' Τάξεως» του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.

Η Βιργινία Τσουδερού πέθανε στις 11 Ιουνίου 2018, σε ηλικία 93 ετών.