Διεθνής Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τη Κοιλιοκάκη

Η Διεθνής Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την Κοιλιοκάκη (International Coeliac Disease Awareness Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 16 Μαΐου. Καθιερώθηκε το 2013, με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση για την αυτοάνοση διαταραχή, η οποία προκαλείται από τη δυσανεξία στη γλουτένη.

Η γλουτένη είναι μια ομάδα πρωτεϊνών που περιέχεται σε όλα τα είδη σιταριού, κριθαριού, σίκαλης και ορισμένων τύπων βρώμης. Βρίσκεται σε πλήθος τροφίμων που παρασκευάζονται από τα συγκεκριμένα δημητριακά, όπως το ψωμί και τα αρτοσκευάσματα (χαρίζει στο ζυμάρι την ελαστικότητα και τη δυνατότητα να φουσκώνει), την μπύρα, την σόγια σος, υποκατάστατα κρέατος όπως το σεϊτάν, ακόμη και σε προϊόντα όπως το κέτσαπ ή το παγωτό, όπου χρησιμοποιείται ως σταθεροποιητής.

Σε κάποιους ανθρώπους η γλουτένη προκαλεί ανεπιθύμητες αντιδράσεις που μπορεί να είναι:

• αυτοάνοσες (κοιλιοκάκη, γλουτενική αταξία, ερπητοειδής δερματίτιδα)
• αλλεργικές (αλλεργία στο σιτάρι)
• μη αυτοάνοσες και μη αλλεργικές (ευαισθησία στη γλουτένη)

Η κοιλιοκάκη είναι η πιο κοινή διαταραχή που σχετίζεται με τη γλουτένη, επηρεάζοντας περίπου το 1-2% του γενικού πληθυσμού. Πρόκειται για μια αυτοάνοση ασθένεια κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αντισώματα ως αντίδραση στη γλουτένη, προκαλώντας φλεγμονή στο λεπτό έντερο. Εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα με γενετική προδιάθεση, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι όλοι όσοι έχουν την προδιάθεση θα νοσήσουν. Μια θεωρία υποστηρίζει ότι η εκδήλωσή της μπορεί να πυροδοτηθεί από παράγοντες όπως λοιμώξεις, χειρουργικές επεμβάσεις, εγκυμοσύνη ή έντονο στρες.

Οι πάσχοντες εμφανίζουν γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως διάρροια, φούσκωμα, κοιλιακό άλγος και απώλεια όρεξης μετά την κατανάλωση γλουτένης. Η φλεγμονή οδηγεί σε ατροφία των λαχνών του εντέρου (μικρές προεξοχές που βοηθούν στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών), με αποτέλεσμα δυσαπορρόφηση. Οι επιπλοκές που σχετίζονται με τη δυσαπορρόφηση περιλαμβάνουν απώλεια βάρους στους ενήλικες ή καθυστέρηση ανάπτυξης στα παιδιά, κόπωση, αναιμία, οστεοπενία ή οστεοπόρωση, και ελλείψεις σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.

Η κοιλιοκάκη δεν θεραπεύεται. Η μόνη αποτελεσματική αντιμετώπιση είναι η αυστηρή και δια βίου αποχή από τη γλουτένη, ώστε να προληφθούν τα συμπτώματα και οι επιπλοκές. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε καρκίνο του εντέρου. Η δίαιτα χωρίς γλουτένη αποκλείει πλήρως δημητριακά και τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη. Επειδή πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν γλουτένη ως πρόσθετο, είναι απαραίτητο οι πάσχοντες να διαβάζουν προσεκτικά τις ετικέτες και να επιλέγουν προϊόντα με ξεκάθαρη ένδειξη «χωρίς γλουτένη». Εξίσου σημαντική είναι η αποφυγή επιμόλυνσης.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τη Κοιλιοκάκη υποστηρίζεται από εθνικές ενώσεις κοιλιοκάκης σε όλο τον κόσμο, καθώς και από διεθνείς οργανισμούς όπως η Ένωση Ευρωπαϊκών Εταιρειών Κοιλιοκάκης (AOECS), δομές υγείας και άλλους φορείς. Ο βασικός της στόχος είναι η ευρύτερη ενημέρωση του κοινού, η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και η παροχή πολύτιμων πληροφοριών και υποστήριξης στους ανθρώπους που ζουν με τη νόσο.