Ο γερμανόφωνος συγγραφέας Ελίας Κανέτι (Elias Canetti) υπήρξε πολίτης της Ευρώπης. Εβραϊκής καταγωγής, γεννήθηκε στη Βουλγαρία, μεγάλωσε στην Αυστρία, σπούδασε στην Ελβετία και τη Γερμανία κι έζησε στην Αγγλία. Στο έργο του (λογοτεχνικό και δοκιμιακό), διερεύνησε τη συμπεριφορά των μαζών και τη σχέση του ατόμου με το κοινωνικό περιβάλλον. Το 1981 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για «τα γραπτά του που χαρακτηρίζονται από ευρύτητα απόψεων, πλούτο ιδεών και καλλιτεχνική δύναμη».
Ο Ελίας Κανέτι γεννήθηκε στις 25 Ιουλίου 1905 στην πόλη Ρούσε της βορειοανατολικής Βουλγαρίας από οικογένεια σεφαραδιτών Εβραίων, με απώτερη καταγωγή από την πόλη Κανέτε της Ισπανίας (εξού και το οικογενειακό επώνυμο). Η μητρική του γλώσσα ήταν η ισπανική, έμαθε όμως εξίσου την Αγγλική, όταν οι γονείς του εγκαταστάθηκαν στην Αγγλία. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, το 1913, εγκαταστάθηκε με τη μητέρα του στη Βιέννη. Σπούδασε στη Ζυρίχη, τη Φρανκφούρτη και τη Βιέννη, όπου έλαβε το διδακτορικό του στη Χημεία το 1929.
Το ενδιαφέρον του για την ψυχολογία και τη συμπεριφορά των μαζών
γεννήθηκε και ωρίμασε από την παρατήρηση των λαϊκών ταραχών στους
δρόμους της Φραγκφούρτης εναντίον του πληθωρισμού, κατά τη δεκαετία του 1920, οι οποίες κορυφώθηκαν το 1927 με τον εμπρησμό του δικαστικού μεγάρου της Βιέννης από ένα εξαγριωμένο πλήθος.
Με βάση τις παρατηρήσεις του αυτές σχεδίαζε ένα φιλόδοξο έργο από οκτώ μυθιστορήματα με κοινό θέμα την εξαλλοσύνη που αντίκριζε γύρω του. Τελικά περιορίστηκε στο μυθιστόρημα «Η Τύφλωση» («Die Blendung») που κυκλοφόρησε το 1935, αλλά αναγνωρίστηκε τη δεκαετία το 1960. Το έργο, που του χάρισε το Νόμπελ το 1981, αφηγείται την τρομακτική ιστορία ενός διανοουμένου που η ζωή του καταστράφηκε ανάμεσα στον άγριο κόσμο των παρανόμων μιας μεγαλούπολης.
Λίγο πριν από την έκρηξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Κανέτι μετανάστευσε στην Αγγλία κι εγκατέλειψε τη λογοτεχνία για ν’ αφοσιωθεί στη μελέτη του ψυχοπαθολογικού συνδρόμου της εξουσίας. Το βιβλίο του «Μάζα και εξουσία» («Masse und Macht», 1960) είναι καρπός αυτής της έρευνάς του.
Με το ίδιο πνεύμα είναι γραμμένα και τα τρία θεατρικά έργα του: «Ο γάμος» («Hochzeit», 1932), «Η κωμωδία τής ματαιοδοξίας» («Komodie der Eitelkeit», 1950) και «Ο Μαρκαρισμένος» («Die Befristeten», 1964). Τα πρώτα δύο πρωτοπαίχτηκαν στο Μπράουνσβαϊχ της τότε Δυτικής Γερμανίας το 1965 και το τρίτο στην Οξφόρδη το 1956. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αυτοβιογραφία του (σε τρεις τόμους) και τα σημειωματάριά του.
Στην προσωπική του ζωή είχε νυμφευτεί δύο φορές: την πρώτη με τη μυθιστοριογράφο Βέτσα Τάουμπνερ-Καλντερόν (1897–1963) και μετά τον θανατό της με τη Χέρα (Ήρα) Μπούσορ (1933–1988), με την οποία απέκτησε μία κόρη. Στις κατά καιρούς ερωτικές σχέσεις του περιλαμβάνονται σημαντικές και δυναμικές γυναίκες, όπως η γλύπτρια Άννα Μάλερ, η συγγραφέας Άιρις Μέρντοχ και η ζωγράφος Μαρί-Λουίζ φον Μοτεζίτσκι.
Ο Ελίας Κανέτι πέθανε στις 14 Αυγούστου 1994 στη Ζυρίχη της Ελβετίας, σε ηλικία 89 ετών.
Γίνε συνδρομητής με μόλις 
Facebook
Google