Αβραάμ Γεοσούα: Ο «Ισραηλινός Φόκνερ»

Αβραάμ Γεοσούα (1936 – 2022)
Αβραάμ Γεοσούα (1936 – 2022)

Ο Αβραάμ Γεοσούα υπήρξε ένας από τους πιο αξιοσέβαστους και πολυγραφότατους ισραηλινούς συγγραφείς, σημαντική προσωπικότητα της ισραηλινής Αριστεράς και αντίθετος στην ισραηλινή κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών. Ο «Ισραηλινός Φόκνερ», όπως τον αποκάλεσαν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης, είναι γνωστός για το μυθιστόρημά του «Ο κύριος Μάνι» (1989), που κυκλοφορεί και στα ελληνικά.

Ο Αβραάμ Γαβριήλ Γεοσούα γεννήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1936 στην Ιερουσαλήμ της υπό βρετανική εντολή Παλαιστίνης. Με ελληνικές ρίζες (από τη Θεσσαλονίκη) από την πλευρά του πατέρα του και μαροκινές από την πλευρά της μητέρας του, υπηρέτησε ως αλεξιπτωτιστής στον ισραηλινό στρατό (1954-1957) κι έλαβε μέρος στο 2ο Αραβο-Ισραηλινό Πόλεμο του 1956.

Η πρώτη συλλογή διηγημάτων και «Ο κύριος Μάνι»

Μετά την αφυπηρέτησή του σπούδασε φιλολογία στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και γαλλική φιλολογία στη Σορβόνη. Το 1963 κυκλοφόρησε την πρώτη του συλλογή διηγημάτων και μέχρι το θάνατό του δημοσίευσε συνολικά 11 μυθιστορήματα, 3 συλλογές διηγημάτων, 4 θεατρικά έργα και 4 τόμους με δοκίμια. Τα έργα του μεταφράστηκαν σε περισσότερες από 30 γλώσσες, μεταξύ των οποίων και τα ελληνικά.

Μείζον έργο του θεωρείται το μυθιστόρημα «Ο κύριος Μάνι» (1989), ένα συγκινητικό χρονικό έξι γενεών της ίδιας οικογένειας, που αρχίζει απ' τον 20ό αιώνα και καταλήγει στα μέσα του προηγούμενου. Η αφήγηση, που αρχίζει σ' ένα κιμπούτς της Νεγκέβ στο σύγχρονο Ισραήλ, σταδιακά θα περάσει στην Κρήτη στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στην κατεχόμενη απ' τους Άγγλους Ιερουσαλήμ, σ' ένα πολωνικό χωριό στα τέλη του 19ου αιώνα, και θα κορυφωθεί σ' ένα πανδοχείο της Αθήνας του 1848, όπου ο Αβραάμ Μάνι θα φωτίσει το μυστήριο της δολοφονίας του γιου του Γιοσέφ. Ένα μυθιστόρημα, στο οποίο ο συγγραφέας με χιούμορ, αυτοσαρκασμό και μελαγχολία αναβιώνει δράματα με φόντο τις κρίσιμες στιγμές της ιστορίας της ανθρωπότητας.

Τα μυθιστορήματα του Γεοσούα στα ελληνικά

Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά του «Φιλικά Πυρά», «Ο υπεύθυνος ανθρώπινου δυναμικού», «Ρετροσπεκτίβα», «Η Κομπάρσα», «Ταξίδι στο τέλος της χιλιετίας» και «Επιστροφή από τις Ινδίες».

Η Νιτζά Μπεν-Ντοβ, καθηγήτρια Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα, με την οποία δίδαξαν μαζί και η οποία είναι ειδική στο έργο του, θεωρεί τον Γεοσούα ως τον μεγαλύτερο συγγραφέα που ανέδειξε το Ισραήλ. «Πέρασε από τις σουρεαλιστικές ιστορίες γεμάτες ονειροπολήσεις, αποκομμένες από τον χρόνο και τον χώρο, σε έργα που έχουν τις ρίζες τους στην ισραηλινή κουλτούρα και στο σήμερα», τόνισε σε δηλώσεις της μόλις έγινε γνωστός ο θάνατός του, σημειώνοντας ότι αυτά τα τελευταία ήταν γεμάτα από ψυχολογία, επηρεασμένα από την ψυχαναλύτρια σύζυγό του.

Υπερασπιστής των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων

Ο Γεοσούα ήταν ένας «ζεστός και ανοιχτός» άνθρωπος, που διψούσε για αναγνώριση, αλλά ωστόσο μπορούσε να είναι επώδυνα ευθύς στη συζήτηση, σύμφωνα με την Μπεν-Ντοβ. «Ήταν ένας σύνθετος άνθρωπος, του οποίου η στάση προς τον κόσμο ήταν αμφιθυμική. Η επίγνωσή του της ανθρώπινης πολυπλοκότητας, την οποία αντλούσε από την προσωπική του εμπειρία, καθιστούσε το έργο του πολύπλευρο».

Υπερασπιστής των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων, ο Γεοσούα υποστήριζε τα αριστερά ισραηλινά κόμματα και ήταν μέλος της B'Tselem, μιας ισραηλινής οργάνωσης για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία είναι σφόδρα επικριτική προς την αντιμετώπιση των Παλαιστινίων από τους Ισραηλινούς. Η Μπεν-Ντοβ τον χαρακτήρισε «έναν μεγάλο πατριώτη», ο οποίος πίστευε ότι οι Εβραίοι δεν μπορούν να είναι ολοκληρωμένοι ως άνθρωποι ζώντας εκτός του Ισραήλ.

Ο Αβραάμ Γεοσούα άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο του Τελ Αβίβ στις 14 Ιουνίου 2022, σε ηλικία 85 ετών. Μέχρι το θάνατό της το 2016 ήταν νυμφευμένος με την ψυχολόγο και ψυχαναλύτρια Ρίβκα Κιρσνίσκι, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ