Φώφη Γεννηματά

Η Φώφη Γεννηματά υπήρξε ηγετική προσωπικότητα της ελληνικής κεντροαριστεράς και από τις λιγοστές ελληνίδες που ανέλαβαν υψηλά αιρετά αξιώματα στην ελληνική πολιτική σκηνή. Πρωτοεξελέγη βουλευτής το 2000, ανέλαβε υπουργεία σε τρεις διαφορετικές κυβερνήσεις (2009-2015), εξελέγη υπερνομάρχης Αθήνας - Πειραιά (2003-2007) και διετέλεσε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ (2015-2021), επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (2015-2017) και του Κινήματος Αλλαγής (2017-2021). Η πολύχρονη μάχη της με τον καρκίνο, που την έδωσε με γενναιότητα και αξιοπρέπεια, προκάλεσε κύμα συμπάθειας στο πανελλήνιο.

Η Φώφη (Φωτεινή) Γεννηματά γεννήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1964 στην Αθήνα και ήταν μία από τις δύο κόρες του διακεκριμένου πολιτικού του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Γεννηματά και της Κάκιας Βέργου. Και οι δύο γονείς της πέθαναν από καρκίνο την τελευταία δεκαετία του περασμένου αιώνα.

Οι σπουδές

Απόφοιτος ιδιωτικού λυκείου, σπούδασε πολιτική επιστήμη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της ασχολήθηκε με το φοιτητικό συνδικαλισμό και εντάχθηκε στην ΠΑΣΠ, παράταξη προσκείμενη στο ΠΑΣΟΚ. Το 1986 έγινε μέλος της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας, όπου είχε αναπτύξει έντονη δράση και η μητέρα της.

Το 1987 άρχισε να εργάζεται στην Εθνική Τράπεζα και παράλληλα στο πολιτικό γραφείο του πατέρα της έως το 1989. Την περίοδο της οικουμενικής κυβέρνησης Ζολώτα (23 Νοεμβρίου 1989 – 11 Απριλίου 1990), ανέλαβε καθήκοντα στο ιδιαίτερο γραφείο του τότε υπουργού Εθνικής Οικονομίας Γιώργου Γεννηματά. Την περίοδο 1990-1993, επί κυβερνήσεως Μητσοτάκη, ανέλαβε το συντονισμό των δραστηριοτήτων του Γιώργου Γεννηματά, που τότε ήταν κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ. Το 1993, όταν ο πατέρας της ανέλαβε τα Υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, έγινε συντονίστρια του ιδιαίτερου γραφείου του. Από το 1996 ήταν εκλεγμένη πρόεδρος του Ομίλου «Γιώργος Γεννηματάς».

Βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ

Πρωτοεξελέγη βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ στην Α' Αθήνας τον Απρίλιο του 2000 και στις 21 του ίδιου μήνα εξελέγη γραμματέας της Βουλής των Ελλήνων. Στις 3 Οκτωβρίου 2001 επανεξελέγη γραμματέας του προεδρείου της Βουλής. Το Μάιο του 2000 εξελέγη γραμματέας της διαρκούς κοινοβουλευτικής Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής.

Τον Οκτώβριο του 2001, στο 6ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ εξελέγη για πρώτη φορά μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου εξελέγη από την Κεντρική Επιτροπή γραμματέας του Τομέα Παιδείας και Εκπαίδευσης του κόμματος. Τον ίδιο μήνα, εξελέγη γραμματέας της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής.

Υπερνομάρχης Αθήνας – Πειραιά και πρόεδρος της ΕΝΑΕ

Στις νομαρχιακές εκλογές του Οκτωβρίου του 2002, εξελέγη υπερνομάρχης Αθήνας-Πειραιά στο Β' γύρο με ποσοστό 56,3%, υποστηριζόμενη από το ΠΑΣΟΚ. Το Μάρτιο του 2003 εξελέγη πρόεδρος της Ένωσης Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας (ΕΝΑΕ) με την υποστήριξη του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού της Αριστεράς.

Στις 3 Ιουλίου 2003 επανεξελέγη από την Κεντρική Επιτροπή μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ. Τον Αύγουστο του 2003 ορίστηκε μέλος της δωδεκαμελούς Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Επιτροπή των Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Μάρτιο του 2005 εξελέγη μέλος του νεοσύστατου Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ κι επανεξελέγη το Δεκέμβριο του 2006. Τον Οκτώβριο του 2006, με την υποστήριξη του ΠΑΣΟΚ, επανεξελέγη υπερνομάρχης Αθήνας - Πειραιά από τον Α' γύρο με ποσοστό 43,4%.

Λίγες ημέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου 2007, παραιτήθηκε από υπερνομάρχης Αθηνών-Πειραιώς, προκειμένου να είναι επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ. Ο Άρειος Πάγος όμως δεν έκανε δεκτή την υποψηφιότητά της, λόγω συνταγματικού κωλύματος που δεν επιτρέπει σε αιρετό δημοτικό άρχοντα δευτέρου βαθμού να είναι υποψήφιος στις βουλευτικές εκλογές κατά τη διάρκεια της θητείας του, ακόμα κι αν έχει παραιτηθεί. Το Μάρτιο του 2008, στο 8ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, εξελέγη μέλος του Εθνικού Συμβουλίου και στη συνέχεια μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του κόμματος.

Κυβερνητικά αξιώματα

Μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009, ανέλαβε για πρώτη φορά κυβερνητικό αξίωμα ως εξωκοινοβουλευτική υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (7 Οκτωβρίου 2009 – 7 Σεπτεμβρίου 2010) στην κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου και στη συνέχεια αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας (7 Σεπτεμβρίου 2010 – 11 Νοεμβρίου 2011). Στις 11 Νοεμβρίου 2011, μετά την παραίτηση του Γιώργου Παπανδρέου και τη συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΛΑΟΣ υπό τον Λουκά Παπαδήμο ανέλαβε αναπληρώτρια υπουργός Εσωτερικών έως τις 26 Μαρτίου 2012.

Την ίδια ημέρα, ύστερα από απόφαση του νέου αρχηγού του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελου Βενιζέλου, ανέλαβε εκπρόσωπος Τύπου του Κινήματος, θέση που διατήρησε έως και τις 25 Ιουνίου 2013, οπότε ορίστηκε αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας στην κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ – ΠΑΣΟΚ υπό τον Αντώνη Σαμαρά (25 Ιουνίου 2013 – 27 Ιανουαρίου 2015). Τον Μάρτιο του 2013 επανεξελέγη μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του κινήματος.

Στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, που έφερε στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ, επανεξελέγη βουλευτής στη Β’ Αθήνας (είχε εκλεγεί και στη βραχύβια Βουλή του Μαΐου του 2012). Στις 15 Ιουνίου της ίδιας χρονιάς, εξελέγη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, διαδεχόμενη τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Στις 30 Αυγούστου σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο της ΔΗΜΑΡ, Θανάση Θεοχαρόπουλο κι ενόψει των εκλογών της 20ης Σεπτεμβρίου 2015 ανακοίνωσαν τον εκλογικό συνδυασμό των δύο κομμάτων υπό τον τίτλο «Δημοκρατική Συμπαράταξη». Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου η Δημοκρατική Συμπαράταξη έλαβε ποσοστό 6,28% κι εξέλεξε 17 βουλευτές.

Τον Ιούλιο του 2017, από το βήμα του συνεδρίου της «Δημοκρατικής Συμπαράταξης», η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα και κάλεσε να συμμετάσχουν σ’ αυτόν κόμματα και πολιτικές κινήσεις που θα ήθελαν να εκφράσουν τον χώρο της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα. Επίσης δήλωσε ότι μέχρι το τέλος του έτους θα διεξαχθούν εκλογές για την ανάδειξη, από τα μέλη και ψηφοφόρους των κομμάτων που θα ενταχθούν στο εγχείρημα, του ηγέτη του νέου πολιτικού φορέα. Εκτός από το ΠΑΣΟΚ, τη συμμετοχή στην πολιτική κίνηση ανακοίνωσαν το Ποτάμι, η Δημοκρατική Αριστερά, το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών, η Ανανέωση, οι Μεταρρυθμιστές της Αριστεράς, οι Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία, η Ένωση Δημοκρατικής Εθνικής Μεταρρύθμισης και η Φωνή Δημοκρατίας.

Πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ

Στις 12 Νοεμβρίου 2017 πραγματοποιήθηκε ο πρώτος γύρος των εκλογών για την ανάδειξη του επικεφαλής του νέου πολιτικού φορέα της Κεντροαριστεράς, στο οποίο έλαβαν μέρος εννέα υποψήφιοι. Ψήφισαν 211.191 άτομα και έλαβαν: η Φώφη Γεννηματά 73.939 ψήφοι (42,50%), ο Νίκος Ανδρουλάκης 43.735 ψήφοι (25,14%), ο Γιώργος Καμίνης 23.520 ψήφοι (13,52%), ο Σταύρος Θεοδωράκης 17.062 ψήφοι (9,81%), ο Γιάννης Μανιάτης 7.417 ψήφοι (4,26%), ο Γιάννης Ραγκούσης 4.162 ψήφοι (2,39%), ο Κωνσταντίνος Γάτσιος 2.877 ψήφοι (1,65%), ο Απόστολος Πόντας 924 ψήφοι (0,53%) και ο Δημήτρης Τζιώτης 343 ψήφοι (0,20%).

Επειδή κανένας από τους υποψηφίους δεν κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία, στις 19 Νοεμβρίου 2017 διεξήχθη και δεύτερος γύρος μεταξύ των δύο πρώτων, στον οποίο ψήφισαν 156.103 άτομα, με τη Φώφη Γεννηματά να αναδεικνύεται επικεφαλής του νέου σχηματισμού με το 56,75% των ψήφων. Στις 28 Νοεμβρίου 2017 ανακοίνωσε ότι ο νέος πολιτικός σχηματισμός θα ονομάζεται Κίνημα Αλλαγής (ΚΙΝΑΛ) και στις 2 Δεκεμβρίου συγκροτήθηκε το εξαμελές Πολιτικό Συμβούλιο, αποτελούμενο από τους: Φώφη Γεννηματά, Σταύρο Θεοδωράκη, Νίκο Ανδρουλάκη, Γιώργο Καμίνη, Θανάση Θεοχαρόπουλο και τον πρώην πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου.

Στις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019, το Κίνημα Αλλαγής (ΚΙΝΑΛ) υπό την ηγεσία της απέσπασε το 8,10% των ψήφων (22 βουλευτές), παρότι είχαν αποχωρήσει από τον φορέα το Ποτάμι και η ΔΗΜΑΡ, ενώ ο Γιώργος Παπανδρέου είχε ιδρύσει δικό του κόμμα με τον τίτλο «Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών» (ΚΙΔΗΣΟ), που δεν κατόρθωσε να εισέλθει στη Βουλή.

Η μάχη με τον καρκίνο

Στις 12 Οκτωβρίου 2021, η Φώφη Γεννηματά ανακοίνωσε ότι αποσύρει την υποψηφιότητά της για την εκλογή προέδρου του Κινήματος Αλλαγής, λόγω επιδείνωσης της υγείας της, καθώς υποχρεώθηκε να εισαχθεί στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» της Αθήνας. Το 2008 είχε έλθει για πρώτη φορά αντιμέτωπη με τον καρκίνο του μαστού και είχε υποβληθεί σε εγχείρηση στην Αθήνα και θεραπευτική αγωγή στη Νέα Υόρκη.

Σε δήλωσή της ανέφερε ότι «η επιδείνωση της κατάστασης της υγείας μου που απαιτεί νοσηλεία και αντιμετώπιση, με υποχρεώνει να μην συμμετάσχω ως υποψήφια στην εκλογική διαδικασία για την εκλογή προέδρου του Κινήματος Αλλαγής», τονίζοντας ότι «ως πρόεδρος, μέχρι την ανάδειξη νέας ηγεσίας, αλλά και ως βουλευτής μετά, προτεραιότητά μου παραμένει η ενότητα και η προοπτική της παράταξης».

Η Φώφη Γεννηματά έφυγε από τη ζωή στις 12:04 της 25ης Οκτωβρίου 2021 στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», καταβεβλημένη από τον καρκίνο.

Στην προσωπική της ζωή είχε κάνει δύο γάμους με τον μηχανικό Αλέξανδρο Ντέκα και τον οδοντίατρο Ανδρέα Τσούνη και είχε αποκτήσει τρία παιδιά, ένα από τον πρώτο της γάμο και δύο από τον δεύτερο.

Η κηδεία της ήταν πάνδημη και έγινε με τιμές εν ενεργεία υπουργού στις 27 Οκτωβρίου 2021 στη Μητρόπολη Αθηνών και η ταφή της την ίδια ημέρα στο Α’ Νεκροταφείο. Η 27η Οκτωβρίου κηρύχθηκε ημέρα εθνικού πένθους από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.