Βερόνικα Γκέριν

Η Βερόνικα Γκέριν (Veronica Guerin) ήταν ιρλανδή δημοσιογράφος (αστυνομική συντάκτρια), θύμα του οργανωμένου εγκλήματος της χώρας της, το οποίο ερευνούσε με την αρθρογραφία της. Έγινε παγκοσμίως γνωστή από τον κινηματογράφο και συγκεκριμένα μέσα από δύο ταινίες, που γυρίστηκαν στις αρχές της νέας χιλιετίας.

Η Βερόνικα Γκέριν γεννήθηκε στις 5 Ιουλίου 1959 στο Δουβλίνο. Φοίτησε σε καθολικό σχολείο και διακρίθηκε για τις αθλητικές της επιδόσεις σε πολλά αθλήματα (μπάσκετ, ποδόσφαιρο, καμόγκι και ιρλανδέζικο ποδόσφαιρο). Σπούδασε λογιστικά στο Τρίνιτι Κόλετζ του Δουβλίνου και αρχικά απασχολήθηκε στην επιχείρηση του πατέρα της. Το 1983 άλλαξε επαγγελματική κατεύθυνση και ίδρυσε μία εταιρεία δημοσίων σχέσεων. Συνεργάστηκε με το κεντροδεξιό κόμμα «Φιάνα Φάιλ» («Στρατιώτες του Πεπρωμένου») κι έγινε βοηθός του αμφιλεγόμενου ηγέτη του Τσαρλς Χόχι, που διετέλεσε τρεις φορές πρωθυπουργός της Ιρλανδίας. Το 1985 παντρεύτηκε τον Γκράχαμ Τάρλεϊ, με τον οποίο απέκτησε ένα αγόρι.

Ανικανοποίητη και από τη νέα της δουλειά άλλαξε και πάλι επάγγελμα και στα 31 της ξεκίνησε καριέρα δημοσιογράφου. Άρχισε να συνεργάζεται με τις εφημερίδες «Sunday Business Post» και «Sunday Tribune». Εκμεταλλευόμενη τις γνωριμίες της στην ιρλανδική αστυνομία και τις πηγές της στον υπόκοσμο του Δουβλίνου, άρχισε να δημοσιεύει έρευνες για το οργανωμένο έγκλημα στην Ιρλανδία, αλλά και για τις δραστηριότητες του IRA.

Το 1994 ξεκίνησε τη συνεργασία της με την εφημερίδα «Sunday Independent» και ασχολήθηκε με έρευνες σχετικά με τη διακίνηση των ναρκωτικών στην Ιρλανδία. Βασική πηγή των αποκαλύψεών της ήταν ο φυλακισμένος ναρκέμπορος Τζον Τρέινορ της συμμορίας του Τζον Γκίλιγκαν. Οι επώνυμες καταγγελίες προκάλεσαν την αντίδραση των κυκλωμάτων των ναρκωτικών, με αποτέλεσμα να δέχεται απειλές για τη ζωή της. Τον Ιανουάριο του 1995, ένας άγνωστος χτύπησε την πόρτα του σπιτιού της και την απείλησε με όπλο, πυροβολώντας τη στο πόδι.

Η διεύθυνση της εφημερίδας, αλλά και αστυνομία προσφέρθηκαν να της παράξουν προστασία επί 24ώρου βάσεως, αλλά η ίδια δεν την αποδέχτηκε, επειδή ήταν εμπόδιο στη δουλειά της. Τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς ο βαρώνος των ναρκωτικών Τζον Γκίλιγκαν τής επιτέθηκε, επειδή σ’ ένα άρθρο της τον είχε κατηγορήσει για πολυτελή διαβίωση χωρίς εμφανή εισοδήματα. Αργότερα της τηλεφώνησε το σπίτι της και την απείλησε ότι θα απαγάγει και θα σκοτώσει τον γιο της, αν ξαναγράψει οτιδήποτε γι’ αυτόν.

Στις 26 Ιουνίου 1996 κι ενώ είχε σταματήσει με το αυτοκίνητό της σ’ ένα φανάρι στα περίχωρα του Δουβλίνου, δέχτηκε έξι σφαίρες από τον συνεπιβάτη μιας μοτοσυκλέτας που πλεύρισε το αυτοκίνητό της. Όπως αποδείχτηκε αργότερα και οι δύο επιβαίνοντες ήταν μέλη της συμμορίας του Γκίλιγκαν και την εντολή της δολοφονίας της είχε δώσει το πρωτοπαλλήκαρό του Τσαρλς Μπόουντεν. Ο θάνατος της Γκέριν ήταν ακαριαίος και συνέβη δύο ημέρες πριν από τη συμμετοχή της σε δημοσιογραφικό συνέδριο στο Λονδίνο, όπου θα μιλούσε για τους κινδύνους του δημοσιογραφικού επαγγέλματος.

Η δολοφονία της Γκεριν προκάλεσε οργή στη χώρα και ο πρωθυπουργός Τζον Μπρούτον τη χαρακτήρισε «επίθεση στη δημοκρατία». Η κηδεία ήταν πάνδημη, παρουσία του ιρλανδού πρωθυπουργού και καλύφθηκε απ’ ευθείας από τη δημόσια τηλεόραση (RTE).

Η ανάκριση αποκάλυψε αμέσως την ανάμιξη της συμμορίας Γκίλιγκαν στη δολοφονία της Γκέριν. Οι εμπλεκόμενοι συνελήφθησαν, αλλά ο Μπόουντεν εξασφάλισε καθεστώς προστατευόμενου μάρτυρα (ο πρώτος στα νομικά χρονικά της χώρας) και αποκάλυψε ονόματα και διευθύνσεις. Οι συλλήψεις που ακολούθησαν ξεπέρασαν τις 150, ενώ κατασχέθηκαν μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών και φορτία όπλων, με αποτέλεσμα η εγκληματικότητα να πέσει κατά 15% τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλαν με τους μηχανισμούς τους και οι οικονομικές υπηρεσίες της χώρας.

Ο Τζον Γκίλιγκαν είχε εγκαταλείψει την Ιρλανδία την προηγούμενη ημέρα της δολοφονίας της Γκέριν και χρόνια αργότερα συνελήφθη κι εκδόθηκε στην Ιρλανδία, όπου καταδικάστηκε σε κάθειρξη 28 ετών για εμπόριο ναρκωτικών και όχι για τη δολοφονία της μαχητικής και ατρόμητης δημοσιογράφου.

Το 2000 το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου ενέταξε τη Βερόνικα Γκέριν στον κατάλογο με τους «50 Ήρωες της Ελευθερίας του Τύπου» και το 2007 το Πανεπιστήμιο του Δουβλίνου προκήρυξε υποτροφία στη μνήμη της για μάστερ δημοσιογραφίας στην ερευνητική δημοσιογραφία.

Η δράση και η δολοφονία της Βερόνικα Γκέριν προκάλεσαν το ενδιαφέρον του κινηματογράφου, που έκανε γνωστό το όνομά της παγκοσμίως και σύμβολο της μαχόμενης δημοσιογραφίας. Γυρίστηκαν δύο ταινίες: η πρώτη με τίτλο «Το τίμημα της αλήθειας» («When the Sky Falls», 2000), σε σκηνοθεσία του Τζον Μακένζι με πρωταγωνίστρια την Τζόαν Άλεν και η δεύτερη με τίτλο «Βερόνικα Γκέριν: Θανάσιμη Αποκάλυψη» («Veronica Guerin», 2003) σε σκηνοθεσία του Τζόελ Σουμάχερ με πρωταγωνίστρια την Κέιτ Μπλάνσετ.