Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ως επιτυχημένος Υπουργός Δημοσίων Έργων, υπήρξε το πιο προβεβλημένο στέλεχος της κυβέρνησης Παπάγου, έχοντας και την εύνοια του Παλατιού. Τι το πιο φυσικό μετά το θάνατο του στρατάρχη να του ανατεθεί η πρωθυπουργία από τον βασιλιά Παύλο, στις 8 Νοεμβρίου του 1955.
Η ενέργεια αυτή προκάλεσε εσωκομματικούς τριγμούς στο «Δημοκρατικό Συναγερμό», που εκπροσωπούσε τη δεξιά εκείνη την περίοδο, καθώς είχαν παρακαμφθεί οι φυσικοί ηγέτες της παράταξης, Στέφανος Στεφανόπουλος και Παναγιώτης Κανελλόπουλος.
Ο Καραμανλής, που είχε τη στόφα μεγάλου ηγέτη, δεν ήθελε επ' ουδενί λόγω να είναι πρωθυπουργός υπό αμφισβήτηση. Στις 4 Ιανουαρίου του 1956 αποφασίζει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του, ανακοινώνοντας τη δημιουργία ενός νέου κόμματος, της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενώσεως, γνωστότερης με τα αρχικά ΕΡΕ. Σκοπός του, μια νέα παράταξη, που θα οδηγήσει τη χώρα στην ατραπό του εκσυγχρονισμού.
170 από τους 200 βουλευτές του Συναγερμού τον ακολουθούν στο εγχείρημά του αυτό. Στις 19 Φεβρουαρίου η ΕΡΕ κερδίζει την πρώτη της εκλογική μάχη, με τη βοήθεια του «τριφασικού» εκλογικού συστήματος. Λαμβάνει 165 έδρες στη νέα Βουλή, ενώ συγκέντρωσε λιγότερες ψήφους από τη Δημοκρατική Ένωση, που την αποτελούσαν το Κέντρο και η Αριστερά.
Η ΕΡΕ, εκπροσωπώντας τον συντηρητικό πολιτικό χώρο, θα παίξει καθοριστικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της χώρας, είτε ως κυβέρνηση, είτε ως αντιπολίτευση, έως το πραξικόπημα των συνταγματαρχών το 1967. Η ληξιαρχική πράξη του τέλους της ΕΡΕ θα δοθεί στις 4 Οκτωβρίου 1974, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής θα ιδρύσει το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας.