8° Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου (Αγγλία 1966)

Το 8o Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου διεξήχθη από τις 11 έως τις 30 Ιουλίου 1966 στην Αγγλία, τη χώρα που γέννησε το ποδόσφαιρο. Οι οικοδεσπότες τής διοργάνωσης κέρδισαν μετά από προσπάθειες ετών τον πρώτο και μοναδικό μέχρι σήμερα τίτλο τους. Ο προπονητής των «λιονταριών» Αλφ Ράμσεϊ παρέταξε μία ομάδα με αρκετό πραγματισμό και ταλέντο, έχοντας σπουδαία αστέρια στη σύνθεσή της, όπως οι Μπόμπι Μουρ, Γκόρντον Μπανκς, Μπόμπι Τσάρλτον, Τζεφ Χαρστ και Άλαν Μπολ.

Η Αγγλία ανέλαβε τη διοργάνωση της τελικής φάσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1966, επικρατώντας της υποψηφιότητας της Δυτικής Γερμανίας με ψήφους 34 έναντι 27. Η σχετική ψηφοφορία έγινε κατά τη διάρκεια των εργασιών του Κογκρέσου της FIFA στη Ρώμη στις 22 Αυγούστου 1968. Οι διοργανωτές επέλεξαν 8 ιστορικά γήπεδα της Αγγλίας για τη διεξαγωγή των αγώνων: «Γουέμπλεϊ» και «Γουάιτ Σίτι» του Λονδίνου, «Ολντ Τράφορντ» του Μάντσεστερ, «Βίλα Παρκ» του Μπέρμιγχαμ, «Γκούντισον Παρκ» του Λίβερπουλ, «Χίλσμπορο» του Σέφιλντ, «Ρόκερ Παρκ» του Σάντερλαντ και «Έιρσομ Παρκ» του Μίντλεσμπρο.

Ένα απρόβλεπτο γεγονός παρ’ ολίγο να δημιουργήσει πρόβλημα στη διοργάνωση. Το κύπελλο, που απονεμόταν στον νικητή του τουρνουά κλάπηκε στις 20 Μαρτίου 1966 στο Λονδίνο, αλλά για καλή τύχη των διοργανωτών βρέθηκε επτά ημέρες αργότερα από ένα σκυλάκι, με το όνομα «Πικλς», που το ανακάλυψε αναζητώντας χώρο για να κάνει την ανάγκη του σ’ ένα πάρκο του Νότιου Λονδίνου.

Το 1966 ήταν μια χρονιά που ο κόσμος παραληρούσε με τους Beatles και τους Rolling Stones και το ροκ εντ ρολ βρισκόταν στη μεγάλη ακμή του. Μακριά από το Νησί ο Δυτικός κόσμος ταραζόταν από τα κινήματα της αμφισβήτησης. Οι αμερικανοί φοιτητές αμφισβητούσαν τον πόλεμο του Βιετνάμ, οι Γάλλοι την αστική κοινωνία και η Κίνα του Μάο καθετί δυτικό. Στη χώρα μας προετοιμαζόταν το έδαφος για τη χούντα των συνταγματαρχών.

Η διοργάνωση είχε λίγα γκολ, καθώς οι ομάδες έπαιζαν με περισσότερη τακτική προσήλωση με κυρίαρχο το αμυντικό παιγνίδι. Η Βραζιλία δεν είχε τη μεγάλη ομάδα των δύο προηγούμενων Μουντιάλ, αλλά τη χτύπησε και η ατυχία. Ο Γκαρίντσα τραυματίστηκε σε αυτοκινητικό ατύχημα λίγο προτού αρχίσει το Μουντιάλ και ο Πελέ στον πρώτο αγώνα.

Η Δυτική Γερμανία με τους Ζέελερ, Μπεκενμπάουερ, Χελντ, Χάλερ και Εμεριχ παρουσίασε ένα σπουδαίο συγκρότημα, όπως και η Πορτογαλία των Εουσέμπιο, Τάρες, Κολούνα, Αουγκούστο και Σιμόες. Η Αργεντινή έπαιξε το πιο βρόμικο ποδόσφαιρο, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί ο άγγλος προπονητής Αλφ Ράμσεϊ να αποκαλέσει τους παίκτες «ζώα».

Αρνητική έκπληξη ήταν η Ιταλία και θετική έκπληξη η Βόρεια Κορέα, που εντυπωσίασε, αφού απέκλεισε την Ιταλία με 1-0 και απείλησε με αποκλεισμό τους Πορτογάλους, από τους οποίους έχασε τελικά με 5-3, αφού προηγήθηκε με 3-0.

Το γεγονός που σημάδεψε το Παγκόσμιο Κύπελλο της Αγγλίας ήταν το γκολ του Τζεφ Χαρστ στον τελικό με τη Δυτική Γερμανία, με το οποίο η ομάδα της Αγγλίας προηγήθηκε 3-2 στο 101 της παράτασης. Πέρασε ή δεν πέρασε τη γραμμή του τέρματος η μπάλα από το σουτ του Χαρστ; Ο διαιτητής αποφάσισε ότι πέρασε και το καταλόγισε, η τεχνολογία έχει αποφανθεί πως μάλλον όχι, αλλά ο μύθος καλά κρατεί μέχρι σήμερα.

70 ομάδες απόλο τον κόσμο πήραν μέρος στον προκριματικό γύρο του 8ου Παγκοσμίου Κυπέλλου και 15 από αυτές κέρδισαν το εισιτήριο για την τελική φάση μαζί με τη διοργανώτρια Αγγλία. Η Ελλάδα συμμετείχε στον 7ο όμιλο της ευρωπαϊκής ζώνης (UEFA) με αντιπάλους τη ισχυρή Σοβιετική Ένωση, τη μαχητική Ουαλία και την αδύναμη εκείνη την εποχή Δανία. Η Εθνική μας σημείωσε δύο νίκες, μία ισοπαλία και τρεις ήττες. Τερμάτισε τρίτη στον όμιλό της και αποκλείστηκε, καθώς το εισιτήριο για την τελική φάση κέρδισε η Σοβιετική Ένωση.

Η «γαλανόλευκη» στηρίχθηκε κατά βάση σε παίκτες των τριών μεγάλων ομάδων του Κέντρου. Η διάκριση ήρθε για τον κανονιέρη της ΑΕΚ Μίμη Παπαϊωάννου, ο οποίος με 6 γκολ αναδείχτηκε δεύτερος σκόρερ των αγώνων της Ευρωπαϊκής Ζώνης, πίσω από τον Εουσέμπιο με 7.

Τα αποτελέσματα της Εθνικής Ελλάδος

Ελλάδα-Δανία 4-2 (23’, 46’ Σιδέρης, 74, 85 Παπαϊωάννου-60’ Μπεργκ, 72’ Μάντσεν). Ο αγώνας διεξήχθη στο Γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στις 29 Νοεμβρίου 1964 παρουσία 25.000 θεατών.
Ελλάδα - Ουαλία 2-0 (4 Παπαϊωάννου, 47 Παπαεμμανουήλ). Ο αγώνας διεξήχθη στο Γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στις 9 Δεκεμβρίου 1964 παρουσία 20.000 θεατών. Προπονητής των Ουαλών ήταν ο Ντέιβιντ Μπόουεν, που επί προεδρίας Γουλανδρή ήταν ήταν υποψήφιος για τον πάγκο του Ολυμπιακού. Τερματοφύλακας των αντιπάλων μας στο ματς αυτό ήταν ο Γκάρι Σπρέικ, που κάθε λίγο και λιγάκι ήταν τιμωρημένος για πειθαρχικά παραπτώματα και έλεγαν τότε ότι αν δεν ήταν αυτού του χαρακτήρα θα μπορούσε να καθιερωθεί ως ένας από τους μεγαλύτερους γκολκίπερ των βρετανικών γηπέδων. Στο εδώ ματς βγήκε για το β' ημίχρονο με μια πετσέτα και ένα πακέτο τσιγάρα στο χέρι.
Ουαλία-Ελλάδα 4-1 (3Παπαϊωάννου-26’, 74’ Όλτσαρτς, 51 Ίνγκλαντ, 65’ Βέρνον). Ο αγώνας διεξήχθη στο Νίνιαν Παρκ του Κάρντιφ στις 17 Μαρτίου 1965 παρουσία 30.000 θεατών.
Σοβιετική Ένωση-Ελλάδα 3-1 (14’ Καζάκοφ, 72, 83’ Ιβάνοφ, 60 Παπαϊωάννου). Ο αγώνας διεξήχθη στο Λένιν της Μόσχας στις 23 Μαΐου 1965 παρουσία 100.000 θεατών.
Ελλάδα-Σοβιετική Ένωση 1-4 (14’ Μετρεβέλι, 24’, 59’, 82 Μπανισέφσκι, 26’ Παπαϊωάννου). Ο αγώνας διεξήχθη στο Στάδιο Καραϊσκάκη στις 3 Οκτωβρίου 1965 παρουσία 40.000 θεατών.
Δανία-Ελλάδα 1-1 (12 Φρίτζεν, 45 Σιδερης). Ο αγώνας διεξήχθη στο Πάρκεν της Κοπεγχάγης στις 27 Οκτωβρίου 1965 παρουσία 40.000 θεατών.

Η βαθμολογία του 7ου ομίλου

Θέση	Χώρα	Γκολ Υπέρ	Γκολ Κατά	Βαθμοί
1	Σοβιετική Ένωση	19	6	10
2	Ουαλία	11	9	6
3	Ελλάδα	10	14	5
3	Δανία	7	18	3

Στην τελική φάση της διοργάνωσης συμμετείχαν 16 ομάδες: 10 από την Ευρώπη (Βουλγαρία, Αγγλία, Ουγγαρία, Ιταλία, Σοβιετική Ένωση, Ισπανία, Ελβετία, Δυτική Γερμανία, Γαλλία Πορτογαλία), 4 από τη Νότια Αμερική (Βραζιλία, Χιλή, Αργεντινή, Ουρουγουάη) 1 από την Κεντρική/Βόρεια Αμερική (Μεξικό) και 1 από την Ασία (Βόρεια Κορέα). Οι ομάδες χωρίστηκαν σε 4 ομίλους των 4 ομάδων, από τους οποίους οι δύο πρώτοι θα περνούσαν στον προημιτελικό γύρο.

Από τον 1ο όμιλο προκρίθηκαν Αγγλία και Ουρουγουάη, από τον 2ο Δυτική Γερμανία και Αργεντινή, από τον 3ο όμιλο η Πορτογαλία και η Ουγγαρία με μεγάλο θύμα την Βραζιλία που είχε κατακτήσει τα δύο προηγούμενα Μουντιάλ και από τον 4ο όμιλο η Βόρεια Κορέα που απέκλεισε την Ιταλία με 1-0 και η Σοβιετική Ένωση.

Στον προημιτελικό γύρο η Δυτική Γερμανία νίκησε την Ουρουγουάη με 4-0, με τους λάτιν να έχουν φρικτά παράπονα από τον άγγλο διαιτητή, που τους απέβαλε δύο παίκτες και δεν τους καταλόγισε ένα οφθαμοφανέστατο πέναλτι, όταν ο Σνέλινγκερ απέκρουσε επί της γραμμής δίκην τερματοφύλακος.

Η Αγγλία νίκησε την Αργεντινή με 1-0 σ’ ένα επεισοδιακό παιγνίδι, στο οποίο αποβλήθηκε ο αρχηγός της «αλμπισελέστε» Αντόνιο Ράτιν. Ο Ράτιν αρνήθηκε να εγκαταλείψει τον αγωνιστικό χώρο, μιλώντας έντονα στο γερμανό διαιτητή Ρούντολφ Κράιτλαϊν. Κανένας από τους δύο δεν μιλούσε τη γλώσσα του άλλου, αλλά ο διαιτητής είπε ότι το ύφος του Ράτιν τα έλεγε όλα.

Η Σοβιετική Ένωση νίκησε 2-1 την Ουγγαρία και η Πορτογαλία αν κι έχανε με 3-0 νίκησε τελικά 5-3 τη Βόρεια Κορέα με τέσσερα γκολ του Εουσέμπιο στο ντέρμπι των πρωτάρηδων σε Μουντιάλ..

Στα ημιτελικά, η Δυτική Γερμανία επικράτησε σε ένα μίζερο παιγνίδι της Σοβιετικής Ένωσης με 2-1, ενώ η Αγγλία αντιμετώπισε την Πορτογαλία και τα δυο γκολ του Μπόμπι Τσάρλτον ήταν αρκετά για τη νίκη και την πρόκριση στον τελικό. Ο Εουσέμπιο, πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης, σκόραρε με πέναλτι, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για την ομάδα του.

Ο Τελικός

100.000 θεατές παρακολούθησαν στις 30 Ιουλίου 1966 στο θρυλικό «Γουέμπλεί» του Λονδίνου τον συγκλονιστικό τελικό Αγγλίας - Δυτικής Γερμανίας. Έvας τελικός που κρίθηκε στην παράταση και του οποίου το αποτέλεσμα αμφισβητήθηκε έντονα από τους Γερμανούς, που ακόμη και σήμερα δεν παραδέχονται ότι η μπάλα πέρασε τη γραμμή του Τιλκόφσκι στο τρίτο αγγλικό γκολ του Τζεφ Χαρστ στο 101. Οι Άγγλοι νίκησαν τελικά με 4-2 (κανονικός αγώνας 2-2) κι έφτασαν δίκαια στην κατάκτηση του τροπαίου. Τα γκολ: Χαρστ 18', 101', 120', Πίτερς - 78', Χάλερ 12', Βέμπερ 90'.

Ενώπιον του ελβετού διαιτητή Γκόντφριντ Ντινστ οι δυο αντίπαλοι παρατάχθηκαν ως εξής:

Αγγλία (Αλφ Ράμσεϊ): Μπανκς, Κοέν, Γουίλσον, Στάιλς, Τζάκι Τσάρλτον, Μουρ, Μπολ, Χαρστ, Μπόμπι Τσάρλτον, Χάντ, Πίτερς.
Δυτική Γερμανία (Χέλμουτ Σεν): Τιλκόφσκι, Χέτγκες, Σνέλιγκερ, Μπεκενμπάουερ, Σουλτς, Βέμπερ, Χάλερ, Ζέελερ, Χελντ, Οβερατ, Εμεριχ.

Στον μικρό τελικό η Πορτογαλία, που έγινε στο Γουέμπλει στις 28 Ιουλίου, νίκησε τη Σοβιετική Ένωση με 2-1 και κατέκτησε την τρίτη θέση.

Τα αξιοσημείωτα του Μουντιάλ

Κορυφαίος σκόρερ του Μουντιάλ αναδείχτηκε ο Εουσέμπιο με 9 γκολ, κατακτώντας το Χρυσό Παπούτσι της διοργάνωσης.
Ξεχώρισε με τις εμφανίσεις του ο άγγλος Μπόμπι Τσάρλτον, ένας από τους επιζήσαντες της αεροπορικής τραγωδίας του Μονάχου.
Ο άγγλος Γκόρντον Μπανκς κατέρριψε το ρεκόρ του βραζιλιάνου Ζιλμάρ, κρατώντας ανέπαφη την εστία του για 442'.
Από το 1934 είχε να κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο διοργανώτρια χώρα. Το κατάφερε η Αγγλία.
Ο τερματοφύλακας του Μεξικού Αντόνιο Καρμπαχάλ έπαιξε για 5η φορά σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου, δημιουργώντας ένα ακατάρριπτο ρεκόρ.
Ο Γουίλι ήταν η πρώτη μασκότ ενός Μουντιάλ και μία από τις πρώτες σε αθλητικές διοργανώσεις. Ήταν ένα λιοντάρι, το σύμβολο της Αγγλίας, και φορούσε τα χρώματα του Ηνωμένου Βασιλείου.