11° Παγκόσμιο Κύπελλο (Αργεντινή, 1978)

Το 11ο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου διεξήχθη από τη 1 έως τις 25 Ιουνίου στην Αργεντινή, με νικήτρια την εθνική ομάδα της διοργανώτριας χώρας, που κατέκτησε το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο της ιστορίας της. Η Ελλάδα συμμετείχε στον προκριματικό γύρο, χωρίς να καταφέρει να προκριθεί.

Η χώρα του ταγκό κέρδισε άνευ αντιπάλου τη διοργάνωση στη συνεδρίαση της FIFA, που έγινε στις 6 Ιουλίου του 1966 στο Λονδίνο. Το 1976, δύο χρόνια πριν από τη διεξαγωγή του Μουντιάλ, την εξουσία στην Αργεντινή ανέλαβαν οι στρατιωτικοί με πραξικόπημα. Τότε, κάποιες χώρες με προεξάρχουσα την Ολλανδία σκέφτηκαν να μποϋκοτάρουν τη διοργάνωση, αλλά κατόπιν πιέσεων της FIFA έδωσαν κανονικά το «παρών».

Προκριματική Φάση

Συνολικά, 107 εθνικές ομάδες έλαβαν μέρος στον προκριματικό γύρο του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1978, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Η χώρα μας συμμετείχε στον 9ο προκριματικό όμιλο της Ευρωπαϊκής Ζώνης, με αντιπάλους τη Σοβιετική Ένωση και την Ουγγαρία. Με προπονητή τον Λάκη Πετρόπουλο, η εθνική μας ομάδα με 1 νίκη, 1 ισοπαλία και 2 ήττες τερμάτισε στην τρίτη και τελευταία θέση του ομίλου της και απέτυχε για μία ακόμη φορά να προκριθεί σε τελική φάση ενός Μουντιάλ.

Τα αποτελέσματα της Εθνικής μας

Αθήνα (Στάδιο Καραϊσκάκη, 9 Οκτωβρίου 1976): Ελλάδα - Ουγγαρία 1-1 (68' Παπαϊωάννου, 84' Νίλαζι).
Μόσχα (24 Απριλίου 1977): Σοβιετική Ένωση - Ελλάδα 2-0 (26' Κονκόφ, 77' Κιπιάνιν).
Θεσσαλονίκη (Καυταντζόγλειο, 10 Μαΐου 1977): Ελλάδα - Σοβιετική Ένωση 1-0 (59' Παπαϊωάννου).
Βουδαπέστη (28 Μαΐου 1977): Ουγγαρία - Ελλάδα 3-0 (13' Πουστάι, 15' Νίλαζι, 87' Φαζέκας).

Η τελική βαθμολογία

Θέση	Χώρα	Γκολ Υπέρ	Γκολ Κατά	Βαθμοί
1	Hungary	6	4	5
2	Σοβιετική Ένωση	5	3	4
3	Ελλάδα	2	6	3

Τελική Φάση

Στην τελική φάση του Μουντιάλ συμμετείχαν 16 εθνικές ομάδες: 10 από την Ευρώπη (Πολωνία, Δ. Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Ουγγαρία, Αυστρία, Ολλανδία, Σουηδία, Σκωτία), 4 από την Αμερική (Βραζιλία, Αργεντινή, Βολιβία, Μεξικό, Περού), 1 από την Αφρική (Τυνησία) και 1 από την Ασία (Ιράν). Χωρίστηκαν σε 4 ομίλους των τεσσάρων ομάδων έκαστος και οι 8 ομάδες που προέκυψαν χωρίστηκαν εκ νέου σε δύο ομίλους. Οι δύο πρώτοι των νέων ομίλων προκρίθηκαν στον τελικό και οι δύο δεύτεροι έπαιξαν στον μικρό τελικό.

Στην προημιτελική φάση προκρίθηκαν οι ομάδες της Ιταλία, της Αργεντινής, της Πολωνία, της Δυτικής Γερμανίας, της Αυστρίας, της Βραζιλίας, του Περού και της Ολλανδίας. Ο οκτώ αυτές ομάδες χωρίστηκαν σε δύο ομίλους, από τους οποίους πρώτευσαν η διοργανώτρια Αργεντινή και η Ολλανδία, οι οποίες αποτέλεσαν το ζευγάρι του τελικού. Η πρωτιά της Αργεντινής προέκυψε με αμφισβητούμενο τρόπο. Ισοβάθμησε με τη Βραζιλία και κατέκτησε την πρώτη θέση, με το κριτήριο των περισσότερων γκολ. Παίζοντας πάντα τελευταία γνώριζε το αποτέλεσμα της Βραζιλίας (3-1 την Πολωνία) και φιλοδώρησε με «εξάρα» το Περού, που δεν ήταν μία τυχαία ομάδα. Το 6-0 της Αργεντινής θεωρείται ένα από τα μεγάλα ποδοσφαιρικά “σκάνδαλα” και ώθησε τη FIFA να αλλάξει τον κανονισμό διεξαγωγής των αγώνων των Μουντιάλ.

Στον μικρό τελικό, που διεξήχθη στο «Μονουμεντάλ» του Μπουένος Άιρες στις 24 Ιουνίου, η Βραζιλία νίκησε 2-1 την Ιταλία και κατέκτησε την τρίτη θέση. Τα γκολ σημείωσαν ο Κάουζιο για τη “σκουάντρα ατζούρα” (38') και ο Νελίνιο (63') και Ντιρσέου (70') για τη «σελεσάο».

Την επομένη, στο ίδιο γήπεδο έγινε ο μεγάλος τελικός, στον οποίο η Αργεντινή επικράτησε της Ολλανδίας με 3-1 στην παράταση (κανονικός αγώνας 1-1) και κατέκτησε το πρώτο παγκόσμιο κύπελλο της ιστορίας της. Τα γκολ των «μπιανκοσελέστε» σημείωσαν οι Κέμπες (38', 104') και Μπερτόνι (114'), ενώ για τους «οράνιε» είχε ισοφαρίσει στην κανονική διάρκεια του αγώνα ο Νανίγκα.

Οι συνθέσεις των δύο φιναλίστ

ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ (Σέζαρ Λουίς Μενότι): Φιλιόλ, Ολγκίν, Γκαλβάν, Πασαρέλα, Ταραντίνι, Αρντίλες (65Λαρόσα), Γκαλιέγκο, Μπερτόνι, Κέμπες, Λούκε, Ορτίς (74' Χούζεμαν).
ΟΛΛΑΝΔΙΑ (Ερνστ Χάπελ): Γιόνγκμπλουντ, Γιάνσεν (72' Σουρμπίρ), Μπραντς, Κρολ, Πόρτβλιτ, Χάαν, Βίλι βαν ντερ Κέρχοφ, Νέεσκενς, Ρενέ βαν ντερ Κέρχοφ, Ρεπ (58' Νανίγκα), Ρέζενμπρικ.

Η Αργεντινή ήταν μία σπουδαία ομάδα εκείνη την εποχή. Στηρίχθηκε στην ποιότητα του τερματοφύλακά της Φιλιόλ, στην ηγετική μορφή του Πασαρέλα στην άμυνα, στο ασταμάτητο τρέξιμο του Αρντίλες στο κέντρο και την εκτελεστική δεινότητα του Κέμπες. Εξίσου σπουδαία ομάδα ήταν και η Ολλανδία, με ένα σπουδαίο δάσκαλο του ποδοσφαίρου στον πάγκο της, τον αυστριακό Ερνστ Χάπελ, και παίκτες από τη μεγάλη ομάδα του Άγιαξ της δεκαετίας του '70. Είχε, όμως, την ατυχία να συμμετάσχει σε δύο τελικούς Μουντιάλ (1974 και 1978) με αντιπάλους τις ομάδες από τις διοργανώτριες χώρες και να τους χάσει και τους δύο.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο της Αργεντινής σε αριθμούς:

Ομάδες: 16
Γήπεδα: 6 σε 5 πόλεις
Αγώνες: 38
Γκολ: 102 (2.68 ανά αγώνα)
Πρώτος Σκόρερ: Μάριο Κέμπες (Αργεντινή) με 6 γκολ.
Περισσότερα γκολ σ’ ένα αγώνα: 3 από τον περουβιανό Κουμπίλιας στον αγώνα Περού - Ιράν 4-1 και από τον Ολλανδό Ρέζενμπρικ στον αγώνα Ολλανδίας - Ιράν 3-0.
Μεγαλύτερη σε έκταση νίκη: Σε 2 αγώνες με 6-0 (Αργεντινή - Περού και Δυτική Γερμανία - Μεξικό).
Συνολικά γκολ σ’ έναν αγώνα: 6 σε 3 αγώνες (Αργεντινή - Περού 6-0, Δυτική Γερμανία - Μεξικό 6-0 και Ολλανδία - Αυστρία 5-1).
Θεατές: 1.546.151 (40.688 ανά παιγνίδι).

Αξιοσημείωτα γεγονότα

Η μπάλα που χρησιμοποιήθηκε στο Μουντιάλ της Αργεντινής ονομαζόταν Tango, προς τιμή του εθνικού χορού της χώρας. Ήταν δερμάτινη με αδιάβροχη επένδυση και την είχε κατασκευάσει η Adidas.
Η ομάδα της Βραζιλίας, αν και τερμάτισε αήττητη το τουρνουά, περιορίστηκε στην τρίτη θέση.
Η Τυνησία έγραψε ιστορία, καθώς ήταν η πρώτη αφρικανική ομάδα που νίκησε σε τελική φάση Μουντιάλ (3-1 το Μεξικό).