Μία ποδοσφαιρική διαμαρτυρία κατά του Πινοσέτ

Στις 11 Σεπτεμβρίου 1973, στρατιωτικό πραξικόπημα υπό τον στρατηγό Πινοσέτ ανέτρεψε και δολοφόνησε τον νόμιμο πρόεδρο της Χιλής, τον σοσιαλιστή Σαλβαδόρ Αλιέντε. Η Σοβιετική Ένωση ήταν μία από τις χώρες που αντέδρασαν δυναμικά και διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με το νέο δικτατορικό καθεστώς.

Λίγες μέρες αργότερα και συγκεκριμένα στις 26 Σεπτεμβρίου ήταν προγραμματισμένος ο πρώτος ποδοσφαιρικός αγώνας της Σοβιετικής Ένωσης με τη Χιλή για μία θέση στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, που θα διεξαγόταν το επόμενο καλοκαίρι στα γήπεδα της τότε Δυτικής Γερμανίας. Η Σοβιετική Ένωση, που είχε τερματίσει τέταρτη στο προηγούμενο Μουντιάλ του Μεξικού το 1968, είχε αποτύχει να προκριθεί απευθείας, όπως και η Χιλή.

Ο αγώνας έγινε κανονικά στο στάδιο Λένιν (νυν Λουζνίκι) της Μόσχας, παρουσία 50.000 θεατών. Οι δύο ομάδες αναδείχθηκαν ισόπαλες χωρίς τέρματα, προς γενική έκπληξη των ποδοσφαιρόφιλων που ανέμεναν την εύκολη επικράτηση της Σοβιετικής Ένωσης. Στην ενδεκάδα της συμμετείχε και ο γνωστός μας από τη θητεία του στην Ελλάδα, Ολέγκ Μπλαχίν.

Ο επαναληπτικός αγώνας ήταν προγραμματισμένος για τις 21 Νοεμβρίου στο Εθνικό Στάδιο του Σαντιάγο, τόπος μαρτυρίου για πολλούς χιλιανούς κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος. Οι Σοβιετικοί αρνήθηκαν να ταξιδέψουν στη Χιλή, ως ένδειξη διαμαρτυρίας, αλλά και για λόγους ασφαλείας. Υπέβαλαν αίτημα να γίνει ο αγώνας σε ουδέτερο έδαφος, αλλά η FIFA αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι δεν υπήρχαν ειδικοί λόγοι που θα την οδηγούσαν να λάβει μια τέτοια απόφαση.

Έδωσε προθεσμία μέχρι τις 11 Νοεμβρίου στη Σοβιετική Ένωση να δηλώσει τη συμμετοχή της και όταν αυτή παρήλθε άπρακτη, την απέκλεισε από τη διοργάνωση. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου που μία εθνική ομάδα μποϊκόταρε τη διοργάνωση για πολιτικούς λόγους.

Για τυπικούς λόγους, ο αγώνας έγινε κανονικά στις 21 Νοεμβρίου, παρουσία 20.000 θεατών. Στο γήπεδο παρατάχθηκε μόνο η ομάδα της Χιλής και όταν ο αυστριακός διαιτητής Έριχ Λινεμάγιερ σφύριξε την έναρξη του αγώνα, ο αρχηγός της Χιλής Φρανσίσκο Βαλντές σημείωσε το νικητήριο γκολ. Αμέσως μετά, ο διαιτητής σφύριξε τη λήξη και ο αγώνας κατακυρώθηκε στη Χιλή στα χαρτιά με 2-0.

Παρά τους φόβους ότι οι εθνικές ομάδες της Ανατολικής Γερμανίας, της Βουλγαρίας και της Πολωνίας, που ήταν δορυφόροι της Μόσχας, θα μποϊκόταραν την τελική φάση του Μουντιάλ, κάτι τέτοιο δεν συνέβη τελικά. Η Χιλή με αντιπάλους τις δύο Γερμανίες και την Αυστραλία αποκλείστηκε από τη συνέχεια της διοργάνωσης. Το τρόπαιο κατέκτησε η Δυτική Γερμανία του Μπεκενμπάουερ, που νίκησε στον τελικό την Ολλανδία του Κρόιφ με 2-1.