Παγκόσμια Ημέρα Σκακιού

Από το 1966, η Διεθνής Σκακιστική Ομοσπονδία έχει καθιερώσει την 20ή Ιουλίου ως Διεθνή Ημέρα Σκακιού (International Chess Day), θυμίζοντάς μας την ίδρυσή της την ημερομηνία αυτή του 1924 στο Παρίσι.

Τον εορτασμό υιοθέτησε ο ΟΗΕ και με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, στις 12 Δεκεμβρίου 2019, ανακήρυξε την 20ή Ιουλίου ως Παγκόσμια Ημέρα Σκακιού (World Chess Day), με το σκεπτικό ότι το σκάκι συμβάλλει ως ένα από τα αρχαιότερα παίγνια με διεθνή προβολή, στην προώθηση του διαλόγου, της αλληλεγγύης και της ειρήνης μεταξύ των λαών.

Το σκάκι και η ιστορία του

Το σκάκι είναι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι στρατηγικής που παίζεται από δύο παίκτες πάνω σ’ ένα ταμπλό 64 (8Χ8) τετραγώνων, άσπρων και μαύρων εναλλάξ. Κάθε παίκτης έχει 16 πιόνια και νικητής αναδεικνύεται αυτός που θα απειλήσει τον αντίπαλο βασιλιά, σε θέση τέτοια ώστε να μην μπορεί να αποφύγει την αιχμαλωσία (ρουά-ματ).

Η ονομασία του παιγνιδιού στα ελληνικά προέρχεται από την ιταλική λέξη «scacco», που με τη σειρά της προέρχεται από την περσική λέξη «shah» (βασιλιάς).

Μία θεωρία υποστηρίζει ότι ένα πρώιμο παιχνίδι παρόμοιο με το σκάκι που ονομάζεται Chaturanga παιζόταν στη Βόρεια Ινδική Υποήπειρο κατά την περίοδο Γκούπτα (319–543) και εξαπλώθηκε κατά μήκος των Δρόμων του Μεταξιού δυτικά προς την Περσία. Chatrang, και αργότερα Shatranj (από το οποίο προέρχεται η μεσαιωνική ελληνική λέξη ζατρίκιον, η λόγια ονομασία του σκακιού), ήταν το όνομα που δόθηκε στο παιχνίδι όταν έφτασε στη Σασσανιδική Περσία γύρω στο 600.

Η παλαιότερη αναφορά στο παιχνίδι προέρχεται από ένα περσικό χειρόγραφο του 600 περίπου, το οποίο περιγράφει έναν πρεσβευτή από την Ινδική Υποήπειρο που επισκέπτεται τον βασιλιά Χοσρόη Α' (531 – 579) και του παρουσιάζει το παιχνίδι ως δώρο. Από εκεί εξαπλώθηκε κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού σε άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Αραβικής Χερσονήσου και του Βυζαντίου.

Το 900 οι μετρ του σκακιού στη δυναστεία των Αβασιδών, αλ-Σούλι και αλ- Λαϊλάι, έγραψαν έργα σχετικά με τις τεχνικές και τη στρατηγική του παιχνιδιού και από το 1000 το σκάκι άρχισε να γίνεται δημοφιλές σε όλη την Ευρώπη και τη Ρωσία, όπου εισήχθη από την ευρασιατική στέπα. Τα χειρόγραφα του Αλφόνσο, γνωστά και ως Libro de los Juegos (Βιβλίο των Αγώνων), μια μεσαιωνική συλλογή κειμένων για τρεις διαφορετικούς τύπους δημοφιλών παιχνιδιών του 13ου αιώνα, περιγράφει το σκάκι ως παρόμοιο με το περσικό Shatranj στους κανόνες και τη διεξαγωγή του παιχνιδιού.