Ο Τζέιμς Ντέιβιντ Βανς (JD Vance για τους Αμερικανούς) είναι ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ από τις 20 Ιανουαρίου 2025. Ήταν ο εκλεκτός του Ντόναλντ Τραμπ για το αξίωμα και μαζί επικράτησαν των υποψηφίων του Δημοκρατικού Κόμματος Κάμαλα Χάρις και Τιμ Γουόλζ στις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου 2024.
Δικηγόρος και επιχειρηματίας, έγινε ευρέως γνωστός ως συγγραφέας του βιβλίου «Hillbilly Elegy: A Memoir of a Family and Culture in Crisis (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Δώμα» με τον τίτλο «Το τραγούδι του Χιλμπίλη: Αναμνήσεις μιας οικογένειας και μιας κοινωνίας σε κρίση»), που αναφέρεται στις εμπειρίες των νεανικών του χρόνων ως μέλος της λευκής εργατικής τάξης. Εκδόθηκε το 2016, όταν οι ΗΠΑ σείονταν από το διχασμό που προκαλούσε η πρώτη υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ για την προεδρία των ΗΠΑ με αντίπαλό του τη Χίλαρι Κλίντον.
Ο Βανς αξιοποίησε τη μεγάλη επιτυχία του βιβλίου και αναμίχθηκε στην πολιτική. Το 2022 εξελέγη γερουσιαστής με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, εκπροσωπώντας την πολιτεία του Οχάιο.
Τα δύσκολα παιδικά χρόνια
Ο Τζέιμς Ντέβιντ Βανς γεννήθηκε στις 2 Αυγούτου 1984 ως Τζέιμς Ντόναλντ Μπόουμαν στο Μιντλτάουν, μια μικρή πόλη στη λεγόμενη «Ζώνη της Σκουριάς» του νοτιοδυτικού Οχάιο, εκεί που κάποτε ευημερούσε η βαριά βιομηχανία των ΗΠΑ. Ήταν γιος του Ντόναλντ Μπόουμαν και της Μπέβερλι Βανς.
Σε νεαρή ηλικία οι γονείς του χώρισαν. Η μητέρα του άλλαξε αργότερα το μεσαίο του όνομα από Ντόναλντ σε Ντέιβιντ και αργότερα όταν το νεαρό παιδί μεγάλωσε υιοθέτησε ως επώνυμο το πατρικό της μητέρας του. Η Μπεβ πάλευε για χρόνια με τα ναρκωτικά και το αλκοόλ και ο Τζέιμς μεγάλωσε κυρίως με τους γονείς της μητέρας του, οι οποίοι είχαν μετακομίσει στο Μιντλτάουν από την περιοχή των Απαλαχίων Ορέων του ανατολικού Κεντάκι.
Αφού αποφοίτησε από το Λύκειο της γενέτειράς του το 2003, ο Τζέιμς Βανς κατατάχθηκε στο Σώμα των Πεζοναυτών και κατά τη διάρκεια της θητείας του υπηρέτησε στο Ιράκ. Μετά την αφυπηρέτησή του φοίτησε στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο, όπου έλαβε πτυχίο στην πολιτική επιστήμη και τη φιλοσοφία το 2009.
Ακολούθως σπούδασε στην ονομαστή Νομική Σχολή του Γέιλ, αποκτώντας πτυχίο νομικής το 2013. Στη συνέχεια εργάστηκε για την πολυεθνική δικηγορική εταιρεία Sidley Austin LLP και για επενδυτικές εταιρείες στην Καλιφόρνια και αλλού.
«Το τραγούδι του Χιλμπίλη»
Το 2016, δημοσίευσε το βιβλίο «Το τραγούδι του Χιλμπίλη: Αναμνήσεις μιας οικογένειας και μιας κοινωνίας σε κρίση». Εκτός από τα προσωπικές αναμνήσεις των παιδικών και νεανικών του χρόνων στο Μιντλτάουν και στο Τζάκσον του Κεντάκι, όπου περνούσε τα καλοκαίρια με τους παππούδες του, ο συγγραφέας μάς δίνει μια ζοφερή εικόνα της ζωής σε αυτές τις κοινότητες, περιγράφοντας ένα περιβάλλον στο οποίο η φτώχεια αποτελούσε «οικογενειακή παράδοση» για πολλούς ανθρώπους.
Αναφέρει ότι τα προβλήματα από τη χρήση ναρκωτικών και η ενδοοικογενειακή βία ήταν συνηθισμένες καταστάσεις και ότι οι ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον ήταν ελάχιστες. Παράλληλα με τις σκληρές περιγραφές του Βανς για την παιδική του ηλικία, αναδύεται η αγάπη για τη γιαγιά του Μπόνι, στην οποία αποτίει ιδιαίτερο φόρο τιμής, γιατί του παρείχε τη σταθερότητα που χρειαζόταν και τον ενθάρρυνε να ξεπερνά τις δύσκολες συνθήκες.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε κατά τη διάρκεια του εκλογικού κύκλου του 2016. Στις προεδρικές εκλογές εκείνης της χρονιάς αναμετρήθηκαν η Δημοκρατική Χίλαρι Κλίντον με τον Ρεπουμπλικάνο Ντόναλντ Τραμπ, η απήχηση του οποίου στους λευκούς της εργατικής τάξης που ζούσαν εκτός των μεγάλων πόλεων αποδείχθηκε βασικός παράγοντας για τη νίκη του.
Οι κριτικές για το βιβλίου ήταν αμφιλεγόμενες. Ορισμένοι κριτικοί υποστήριξαν ότι η φτώχεια και η δυσαρέσκεια που περιέγραψε ο Βανς εξηγούσε γιατί οι λευκοί της εργατικής τάξης συντάχθηκαν με ένα πολιτικό αουτσάιντερ όπως ο Τραμπ. «Δεν μπορείτε να καταλάβετε τι συμβαίνει τώρα χωρίς να διαβάσετε πρώτα τον Βανς» έγραψε ο συντηρητικός σχολιαστής Ροντ Ντρέχερ στο περιοδικό «The American Conservative».
Άλλοι στάθηκαν επικριτικοί απέναντι στο βιβλίο, υποστηρίζοντας ότι διαιωνίζει επιβλαβή στερεότυπα για τους φτωχούς ανθρώπους που ζουν στα Απαλάχια, ενώ κάποιοι άλλοι επέκριναν τον Βανς ότι γενικεύει την προβληματική κατάσταση της οικογένειάς του.
Το βιβλίο έγινε γρήγορα μπεστ σέλερ και ο Βανς βρέθηκε από τη μια στιγμή στην άλλη να είναι περιζήτητος ομιλητής και πολιτικός σχολιαστής. Μια κινηματογραφική διασκευή του βιβλίου με τον ίδιο τίτλο («Hillbilly Elegy») σε σκηνοθεσία Ρον Χάουαρντ κυκλοφόρησε στο Netflix το 2020. Η ταινία με πρωταγωνιστές τον Γκάμπριελ Μπάσο (Βανς), την Έιμι Άνταμς (Μπεβ) και την Γκλεν Κλόουζ (γιαγιά Μπόνι) συγκέντρωσε αμφιλεγόμενες κριτικές. Προτάθηκε για τρία «Χρυσά Βατόμουρα», το ένα για την Γκλεν Κλόουζ, η οποία όμως ήταν υποψήφια για το Όσκαρ β’ γυναικείου ρόλου.
Η πολιτική καριέρα
Το 2016 ο Βανς επέστρεψε στο Οχάιο από την Καλιφόρνια και ίδρυσε το «Our Ohio Renewal», ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό που στόχευε να βοηθήσει τα μειονεκτούντα παιδιά και να αντιμετωπίσει προβλήματα όπως ο εθισμός στα ναρκωτικά και η επιδημία των οπιοειδών.
Ξεκίνησε επίσης μια επενδυτική εταιρεία με έδρα το Σινσινάτι, ενώ συχνά αναφερόταν στις ειδήσεις ως υποψήφιος για κάποιο πολιτικό αξίωμα. Φέρεται να εξέτασε το ενδεχόμενο να θέσει υποψηφιότητα για τη Γερουσία των ΗΠΑ το 2018, αλλά αρνήθηκε να συμμετάσχει στην κούρσα, λέγοντας ότι η χρονική συγκυρία δεν ήταν καλή για τη νεαρή οικογένειά του.
Κατά τη διάρκεια των εκλογών του 2016 είχε ασκήσει έντονη κριτική στον Ντόναλντ Τραμπ. Για παράδειγμα, σε συνέντευξή του εκείνη τη χρονιά στη δημόσια ραδιοφωνία (NPR), ο Βανς δήλωσε ευθέως: «Δεν μπορώ να χωνέψω τον Τραμπ» και εξέφρασε φόβους ότι ο Τραμπ «οδηγεί τη λευκή εργατική τάξη σε ένα πολύ σκοτεινό μονοπάτι». Είπε επίσης ότι πιθανότατα θα ψήφιζε έναν υποψήφιο τρίτου κόμματος.
Στις αρχές του 2021, ο Ρεπουμπλικανός Ρομπ Πόρτμαν, ο νεότερος γερουσιαστής των ΗΠΑ από το Οχάιο, ανακοίνωσε ότι δεν θα διεκδικήσει την επανεκλογή του το 2022. Ο Βανς αποφάσισε να διεκδικήσει την έδρα και το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να ζητήσει δημοσίως συγγνώμη για τα επικριτικά σχόλια που είχε κάνει στο παρελθόν για τον Ντόναλντ Τραμπ. Παρά το γεγονός ότι έχασε τις προεδρικές εκλογές του 2020 από τον Δημοκρατικό Τζο Μπάιντεν, ο Τραμπ παρέμενε ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων στο Οχάιο.
Ο Βανς έκανε την υποστήριξή του στις πολιτικές του Τραμπ κεντρικό σημείο της εκστρατείας του και ευθυγραμμίστηκε με το κίνημα MAGA (Make America Great Again). Επανέλαβε επίσης τους ψευδείς ισχυρισμούς του Τραμπ ότι υπήρξε εκτεταμένη απάτη των ψηφοφόρων στις εκλογές του 2020.
Ενισχυμένος από την υποστήριξη του Τραμπ, ο Βανς κατέλαβε την πρώτη θέση στις εσωκομματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών στο Οχάιο τον Μάιο του 2022. Στις εκλογές του Νοεμβρίου επικράτησε του Δημοκρατικού Τιμ Ράιαν που ήταν εν ενεργεία βουλευτής. Ο Βανς ορκίστηκε γερουσιαστής του Οχάιο στις 3 Ιανουαρίου 2023.
Κατά τον πρώτο χρόνο της θητείας του, ο Βανς επαναλάμβανε συχνά τη ρητορική Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε πόντκαστ δεξιών σχολιαστών, ωστόσο συνυπέγραψε επίσης διακομματικά νομοσχέδια στο Κογκρέσο για θέματα όπως η απόδοση ευθυνών στους διευθύνοντες συμβούλους των χρεοκοπημένων τραπεζών.
Ήρθε σε σύγκρουση με αρκετούς συναδέλφους του Ρεπουμπλικανούς, συμπεριλαμβανομένου του γερουσιαστή Μιτ Ρόμνεϊ και του ηγέτη της μειοψηφίας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Μιτς Μακόνελ, ιδίως στο θέμα της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία, στην οποία ήταν αντίθετος.
Προκάλεσε επίσης οργή για μια επιστολή που έγραψε τον Δεκέμβριο προς τον υπουργό Δικαιοσύνης Μέρικ Γκάρλαντ και τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, στην οποία πρότεινε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης να ερευνήσει τον δημοσιογράφο Ρόμπερτ Κέιγκαν της εφημερίδας «The Washington Post» για ένα άρθρο του, στο οποίο επιχειρηματολογούσε ότι μια δεύτερη προεδρία Τραμπ θα μετέτρεπε αναπόφευκτα τις ΗΠΑ σε δικτατορία.
Τον Ιούλιο του 2024 ο Τραμπ όρισε τον Βανς ως υποψήφιο αντιπρόεδρό του. Στις εκλογές του Νοεμβρίου ο Τραμπ και ο Βανς επικράτησαν των Δημοκρατικών αντιπάλων τους, Κάμαλα Χάρις και Τιμ Γουόλζ.
Από το 2014 ο Τζέιμς Ντέιβιντ Βανς είναι παντρεμένος με τη δικηγόρο Ούσα Τσιλουκούρι (γ. 1986), η οποία έλκει την καταγωγή της από την Ινδία.