Ρομπέρ Μπαντεντέρ: Ο άνθρωπος που κατάργησε τη θανατική ποινή στη Γαλλία

Διακεκριμένος νομικός και πολιτικός, ο Ρομπέρ Μπαντεντέρ (Robert Badinter) υπήρξε μία από τις πλέον εμβληματικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης Γαλλίας. Ήταν υπέρμαχος της κατάργησης της θανατικής ποινής στη Γαλλία, την οποία επέβαλε ως υπουργός Δικαιοσύνης επί της προεδρίας του Φρανσουά Μιτεράν. Διετέλεσε Υπουργός Δικαιοσύνης (1981-1986), Πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γαλλίας (1986-1995), καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης (1965-1995) και γερουσιαστής (1995-2011).

Ο Ρομπέρ Μπαντεντέρ γεννήθηκε στις 30 Μαρτίου 1928 στο Παρίσι και ήταν γόνος αστικής εβραϊκής οικογένειας της γαλλικής πρωτεύουσας. Υπήρξε μάρτυρας της σύλληψης του πατέρα του από τις γερμανικές αρχές κατοχής. Τόσο ο πατέρας του όσο και πολλά μέλη της οικογένειάς του μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδα συγκέντρωσης του Σομπιμπόρ, όπου και θανατώθηκαν.

Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού και ολοκλήρωσε τις σπουδές τους στα πανεπιστήμια Κολούμπια της Νέας Υόρκης και Σορβόνης. Κατά τα πρώτα χρόνια της δικηγορικής του καριέρας γνωρίστηκε και υπερασπίστηκε τον κυνηγημένο από τον μακαρθισμό Ζιλ Ντασέν.

Εκείνη την εποχή εξειδικεύθηκε στα πνευματικά δικαιώματα και στη συνέχεια υπήρξε δικηγόρος ηθοποιών, όπως ο Τσάρλι Τσάπλιν και η Μπριζίτ Μπαρντό, ο σκηνοθέτης Ρομπέρτο Ροσελίνι κ.ά. Υπερασπίστηκε επίσης, κατά τα πρώτα βήματα της πολιτικής του καριέρας, τον Φρανσουά Μιτεράν, στον οποίο είχε υποβάλει μήνυση για δυσφήμηση ο ανιψιός του Σαρλ Ντε Γκολ, επιδιώκοντας τη στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.

Διετέλεσε μέλος των κυβερνήσεων του σοσιαλιστή πρόεδρου της Γαλλίας Φρανσουά Μιτεράν και ως υπουργός Δικαιοσύνης ήταν εκείνος που εισηγήθηκε το 1981 την κατάργηση της θανατικής ποινής στη Γαλλία. Εγχείρημα ιδιαίτερα δύσκολο, αφού η γαλλική κοινή γνώμη της εποχής ήταν υπέρ της θανατικής ποινής και η Γαλλία ήταν μία από τις τελευταίες ευρωπαϊκές χώρες που την κατάργησαν.

Ως υπουργός Δικαιοσύνης προώθησε επίσης την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας στη χώρα του. Ήταν επίσης καθηγητής πανεπιστημίου, επί 30 χρόνια, δικηγόρος, γερουσιαστής, καθώς και πρόεδρος του Συνταγματικού Συμβουλίου της Γαλλίας (Συνταγματικό Δικαστήριο).

Στην Ελλάδα έγινε ιδιαίτερα γνωστός, όταν στις 15 Ιανουαρίου 1992, η υπό την προεδρία του επιτροπή νομομαθών της τότε ΕΟΚ (νυν Ε.Ε.), γνωμοδότησε ότι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (νυν Βόρεια Μακεδονία) πληρούσε τις προϋποθέσεις για ν’ αναγνωριστεί ως κράτος.

Δραστήριος, ασχολήθηκε με σχέδιο μεταρρύθμισης του ΟΗΕ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000 κι εργάσθηκε για τη μεταρρύθμιση του εργασιακού κώδικα στη Γαλλία επί προεδρίας Φρανσουά Ολάντ.

Η τελευταία επίσημη εμφάνισή του ήταν το 2021 σε τελετή που έγινε στο Πάνθεον, παρουσία του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, για τα 40 χρόνια από την κατάργηση της θανατικής ποινής στη Γαλλία.

Ο Ρομπέρ Μπαντεντέρ πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου 2024 στο Παρίσι, σε ηλικία 95 ετών. Διαζευγμένος με τη γαλλίδα ηθοποιό Αν Βερνόν (1957-1965), ήταν παντρεμένος από το 1966 με τη φιλόσοφο Ελιζαμπέτ Μπλουστάιν-Μπλανσέ.