Λε Κορμπιζιέ: Ο πρωτοπόρος του μοντερνισμού στην αρχιτεκτονική

Λε Κορμπιζιέ  (1887 – 1965)
Λε Κορμπιζιέ (1887 – 1965)

Ο Λε Κορμπιζιέ (Le Corbusier) ήταν γαλλοελβετός αρχιτέκτονας, με καθοριστική επιρροή στη σύγχρονη αρχιτεκτονική και πολεοδομία. Από τους πρωτοπόρους του μοντερνισμού στην αρχιτεκτονική, ήταν επίσης ζωγράφος, γλύπτης και συγγραφέας. Ανήκε στην πρώτη γενιά της αποκληθείσας Διεθνούς Σχολής Αρχιτεκτονικής και υπήρξε ο κύριος εκφραστής των αρχών της στα πολυάριθμα συγγράμματά του.

Ήταν ο πρώτος αρχιτέκτονας που χρησιμοποίησε το γυμνό μπετόν, τεχνική που ικανοποιούσε την τάση του για τον ασκητισμό και τις γλυπτικές φόρμες.

Ο ορισμός της αρχιτεκτονικής

Δικός του είναι ο κλασικός ορισμός της αρχιτεκτονικής ως της συνειδητής, σωστής και υπέροχης αλληλεπίδρασης των όγκων που συναρμολογούνται κάτω από το φως.

Η έπαυλη Σαβουά στο Πουασί της Γαλλίας, έργο του Λε ΚορμπιζιέΟ Σαρλ-Εντουάρ Ζανερέ-Γκρι, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 1887 στην πόλη Σο Ντε Φον της Ελβετίας. Ο πατέρας του ήταν τεχνίτης ωρολογοποιίας και η μητέρα του δασκάλα πιάνου. Στα 13 του άφησε το σχολείο για να μάθει την τέχνη της σμάλτωσης και της εγχάραξης των δίσκων των ρολογιών, που ασκούσε για χρόνια ο πατέρας του. Στη Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών, όπου φοιτούσε, ο δάσκαλός του Σαρλ Λ Επλατανιέ τον ενθάρρυνε ν’ ασχοληθεί με την αρχιτεκτονική και του έδωσε την ευκαιρία να εξασκηθεί σε τοπικά έργα.

Πηγή γνώσης τα πολυάριθμα ταξίδια του

Αυτοδίδακτος σε μεγάλο βαθμό, έμαθε πολλά για την αρχιτεκτονική μέσα από τα πολυάριθμα ταξίδια του στην κεντρική Ευρώπη και τη Μεσόγειο (και στην Ελλάδα), από το 1907 έως το 1911. Εργάστηκε στο Παρίσι με τον Ογκίστ Περέ, από τους πρωτοπόρους στις κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα, και στο Βερολίνο με τον Πέτερ Μπέρενς, πρωτοπόρο του βιομηχανικού σχεδιασμού.

Το 1917 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, καθώς τον ενδιέφερε η σύγχρονη ζωγραφική. Δημιούργησε στενή σχέση με τη ζωγράφο Αμεντέ Οζανφάν και μαζί δημιούργησαν το καλλιτεχνικό κίνημα του Πουρισμού. Όταν άρχισε να γράφει, χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο «Λε Κορμπιζιέ» στα άρθρα του στο πρωτοποριακό περιοδικό «L' Esprit Nouveau» («Το Νέο Πνεύμα»), που εκδόθηκε το 1920. Το ψευδώνυμο αυτό που τον ακολουθούσε έκτοτε προέρχεται από το όνομα ενός προγόνου του πατέρα του.

«Προς μία νέα αρχιτεκτονική»

Το 1923 δημοσίευσε το βιβλίο του «Προς μία νέα αρχιτεκτονική», που άσκησε σημαντική επιρροή στον αρχιτεκτονικό κόσμο. Δύο χρόνια αργότερα στη Διεθνή Έκθεση Διακοσμητικών Τεχνών στο Παρίσι, παρουσίασε ένα διώροφο συγκρότημα διαμερισμάτων που ήταν ο πρόδρομος των μετέπειτα πολυκατοικιών του.

Τα κεντρικά γραφεία του ΟΗΕ στη Νέα ΥόρκηΤο 1927 ο Λε Κορμπιζιέ πήρε μέρος στον διαγωνισμό που οργάνωσε η Κοινωνία των Εθνών (προδρομικός οργανισμός του ΟΗΕ) για το σχεδιασμό της νέας έδρας της στη Γενεύη. Για πρώτη φορά στα αρχιτεκτονικά χρονικά πρότεινε ένα κτίριο γραφείων ενός πολιτικού οργανισμού που δεν ακολουθούσε το νεοκλασικό στιλ, αλλά ήταν αυστηρά λειτουργικό. Το σχέδιό του απορρίφθηκε για τυπικούς λόγους, γεγονός που επιδείνωσε τις σχέσεις του με τους επίσημους κύκλους της αρχιτεκτονικής, αλλά του έδωσε την απαραίτητη δημοσιότητα για την ταύτισή του με τη μοντέρνα πρωτοποριακή αρχιτεκτονική. Τα σχέδια αυτά μπορεί να μην εγκρίθηκαν, έμελλε όμως ν’ αποτελέσουν πρότυπο όλων των μελλοντικών μεγάρων των Ηνωμένων Εθνών.

Το 1930, τη χρονιά που έγινε γάλλος πολίτης, ο Λε Κορμπιζιέ νυμφεύτηκε την Ιβόν Γκαλίς, ένα πρώην μοντέλο που ενέπνευσε πολλούς από τους πίνακές του. Το 1935 επισκέφθηκε για πρώτη φορά τις ΗΠΑ, όπου ήταν ήδη πολύ γνωστός. Πολλά από τα σχέδια που πρότεινε απορρίφθηκαν ως υπερβολικά ακραία, αλλά αργότερα υιοθετήθηκαν διεθνώς, όπως ουρανοξύστες γραφείων που βρίσκονται ανάμεσα σε πάρκα και κήπους.

Ζωγραφική, συγγραφή και η ιδέα του «Modulor»

Με το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Λε Κορμπιζιέ μετακόμισε στη νότια Γαλλία, όπου την εξουσία ασκούσε η δοσιλογική κυβέρνηση του Βισί. Ελλείψει οικοδομικής δραστηριότητας, ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, τη συγγραφή και τον στοχασμό. Την περίοδο αυτή επικεντρώθηκε στην ιδέα του «Modulor», μιας κλίμακας αρμονικών μέτρων που ρύθμιζε τα αρχιτεκτονικά στοιχεία, ώστε να βρίσκονται σε αναλογία με την κλίμακα του ανθρώπου. Η θεωρία αυτή διαμορφώθηκε πλήρως το 1950, και ο Λε Κορμπυζιέ τη χρησιμοποίησε στον σχεδιασμό όλων των επόμενων κτιρίων του, θέλοντας να εισαγάγει σε αυτά την «ανθρώπινη κλίμακα».

Η περίφημη «Πολυκατοικία της Μασσαλίας»Το 1945 άδραξε την ευκαιρία που περίμενε. Με την υποστήριξη της γαλλικής κυβέρνησης σχεδίασε ένα μεγάλο συγκρότημα κατοικιών που θα αντιπροσώπευε τις ιδέες του. Είναι η περίφημη «Πολυκατοικία της Μασσαλίας», ένα κτίριο 18 ορόφων, που ολοκληρώθηκε το 1952.

Οι 1.800 κάτοικοί της στεγάζονται σε 23 τύπους διαμερισμάτων και οι κοινόχρηστοι χώροι περιλαμβάνουν δύο «δρόμους» εντός του κτιρίου, με καταστήματα, σχολείο, ξενοδοχείο και, στην ταράτσα, παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, γυμνάσιο και ανοιχτό θέατρο. Τα διαμερίσματα, τύπου μεζονέτας, έχουν σχεδιαστεί ως ατομικές «επαύλεις», στοιβαγμένες στον σκελετό από μπετόν σαν μπουκάλια σε φιαλοθήκη.

Το 1951 η τοπική κυβέρνηση του Πουντζάμπ στην Ινδία τον διόρισε αρχιτεκτονικό σύμβουλο για την οικοδόμηση της νέας πρωτεύουσας του κρατιδίου, της Σαντιγκάρ. Για πρώτη φορά στη ζωή του, ο Λε Κορμπιζιέ μπορούσε να εφαρμόσει τις πολεοδομικές αρχές του σε κλίμακα πρωτεύουσας κράτους. Χωρίς καμία απολύτως αναφορά στην τοπική παράδοση, σχεδίασε το Δικαστικό Μέγαρο, το Διοικητήριο και το Μέγαρο τού Κοινοβουλίου.

Τα πιο γνωστά του κτίρια του Λε Κορμπιζιέ

Από τα πιο γνωστά του κτίρια είναι η έπαυλη Σαβουά στο Πουασί της Γαλλίας, το παρεκκλήσι της Παναγίας της Κορυφής στο Ρονσάν της Γαλλίας, ο ελβετικός κοιτώνας στην Πανεπιστημιούπολη του Παρισιού, το Εθνικό Μουσείο Δυτικής Τέχνης του Τόκιο, το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών Κάρπεντερ στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και το Εκθεσιακό Περίπτερο στη Ζυρίχη (1964), που χτίστηκε μετά τον θάνατό του.

Ο Λε Κορμπιζιέ πέθανε ξαφνικά ενώ κολυμπούσε στο Ροκεμπρίν-Κα Μαρτέν της Γαλλικής Ριβιέρας στις 27 Αυγούστου 1965.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ