Ρέμπραντ: Η ζωή και το έργο του σπουδαίου Ολλανδού ζωγράφου

Ο Ρέμπραντ (Rembrandt) είναι ένας από τους σημαντικότερος εικαστικούς καλλιτέχνες όλων των εποχών. Έδρασε στη λεγόμενη Χρυσή Εποχή της Ολλανδικής ζωγραφικής και παραμένει μέχρι σήμερα ο σπουδαιότερος ζωγράφος που ανέδειξαν οι Κάτω Χώρες.

Τα έργα του ξεχωρίζουν για τα πλούσια χρώματά τους, τις δυνατές αντιθέσεις φωτός και σκιάς και την προσεκτική επεξεργασία των λεπτομερειών. Ήταν ίσως ο πρώτος ζωγράφος που απέδειξε ότι ο χειρισμός του χρώματος και του φωτός μπορεί να έχει την ίδια σημασία με το θέμα ενός πίνακα.

Η συνολική καλλιτεχνική παραγωγή του Ρέμπραντ υπολογίζεται σε περίπου 600 ελαιογραφίες, 1.500 σχέδια και 350 χαρακτικά. Από άποψη θεματολογίας, το έργο του περιλαμβάνει αυτοπροσωπογραφίες, ατομικά και ομαδικά πορτρέτα, βιβλικές, μυθολογικές και ιστορικές σκηνές, ρωπογραφίες, τοπία και σπουδές.

Κανένας άλλος καλλιτέχνης δεν μπόρεσε, ίσως ποτέ, να δώσει μία τόσο πλήρη έκφραση στην προσωπική του ζωή, σχολιάζοντας ταυτόχρονα τις πιο μύχιες πλευρές της ανθρώπινης φύσης με τις περισσότερες από 100 αυτοπροσωπογραφίες του.

Οι πρώτες… πινελιές

Ο Ρέμπραντ Χάρμενσον βαν Ράιν, όπως είναι το πλήρες ονοματεπώνυμό του, γεννήθηκε στις 15 Ιουλίου 1606 στο Λέιντεν της Ολλανδικής Δημοκρατίας, πρόδρομης κρατικής οντότητας της σημερινής Ολλανδίας. Ήταν το ένατο παιδί μιας σχετικά ευκατάστατης οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν μυλωνάς και η μητέρα του κόρη φούρναρη.

Σε ηλικία 14 ετών εγκατέλειψε το Πανεπιστήμιο του Λέιντεν για ν’ ασχοληθεί με τη ζωγραφική. Μαθήτευσε αρχικά στο εργαστήριο του ζωγράφου Γιάκομπ φαν Σβάνενμπουργκ και το 1623 πήγε στο Άμστερνταμ, όπου και διδάχτηκε την τεχνική του κιαροσκούρο από τον Πίτερ Λάστμαν.

Το 1625 επέστρεψε στο Λέιντεν, όπου και δούλεψε έως το 1631, ζωγραφίζοντας κυρίως μια σειρά από εξαιρετικά δημοφιλή πορτρέτα που του εξασφάλισαν αξιόλογη φήμη και αναγνώριση.

«Μάθημα ανατομίας του καθηγητή Νίκολας Τουλπ»

Όταν το 1631 εγκαταστάθηκε οριστικά στο Άμστερνταμ, ήταν ήδη ένας από τους γνωστότερους ζωγράφους της εποχής του και αρκετά ώριμος ώστε να ζωγραφίσει τον πασίγνωστο πίνακά του «Μάθημα ανατομίας του καθηγητή Νίκολας Τουλπ» (1632), ένα ομαδικό πορτρέτο της Συντεχνίας των Χειρουργών του Άμστερνταμ.

Το 1634 νυμφεύτηκε τη Σάσκια βαν Όιλενμπουργκ (1612-1642), κόρη δημάρχου και δικαστή, η οποία πόζαρε σε πολλά έργα του. Ήταν μία από τις πιο ευτυχισμένες και δημιουργικές περιόδους της ζωής του, περιστοιχισμένος από τους πολυάριθμους ήδη μαθητές του.

Χρεοκοπία και κατασχέσεις

Το 1642, τη χρονιά που ζωγράφισε έναν από τους πιο γνωστούς του πίνακες, τη «Νυχτερινή Περίπολο», η γυναίκα του πέθανε και οι ατυχίες άρχισαν να διαδέχονται η μία την άλλη, ώσπου το 1656 χρεοκόπησε και το σπίτι του, αληθινό μουσείο από καλλιτεχνικά αντικείμενα που έφερναν οι ναυτικοί από χώρες της Ασίας, κατασχέθηκε από τους δανειστές του.

Το 1660 μετακόμισε καταχρεωμένος σ’ ένα μικρότερο σπίτι κοντά στην εβραϊκή συνοικία του Άμστερνταμ, ενώ η ερωμένη του Χέντρικε Στόφελς (1626-1663) και ο γιος του Τίτος (1641-1668) προσπαθούσαν αγωνιωδώς να βελτιώσουν τα οικονομικά του και είχαν αναλάβει την ευθύνη για την πώληση των έργων του.

Παρά τα σημαντικά οικονομικά του προβλήματα, δεν έχασε ποτέ τη φήμη του και δεν έπαψε να παίρνει σημαντικές παραγγελίες, όπως το ομαδικό πορτρέτο «Οι σύνδικοι της συντεχνίας των υφασματεμπόρων» (1662), ένα από τα τελευταία αριστουργήματά του.

Ρέμπραντ: Ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους όλων των εποχών

Έχοντας χάσει τα αγαπημένα του πρόσωπα, ο Ρέμπραντ πέθανε στις 4 Οκτωβρίου 1669 στο Άμστερνταμ, σε ηλικία 63 ετών. Αρκετά χρόνια μετά το θάνατό του, αναγνωρίστηκε ως ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους όλων των εποχών και τα έργα του έγιναν περιζήτητα. Σήμερα εκτίθενται στα μεγαλύτερα μουσεία της Ευρώπης και των ΗΠΑ.