Πίτερ Μάκριτζ: Ο βρετανός φιλόλογος που είχε την Ελλάδα ως δεύτερη πατρίδα

Ο βρετανός φιλόλογος Πίτερ Μάκριτζ υπήρξε ένας από τους πλέον διακεκριμένους νεοελληνιστές του αγγλόφωνου κόσμου, βραβευμένος μεταφραστής και σπουδαίος πανεπιστημιακός δάσκαλος. Στις 16 Μαρτίου 2022 έλαβε τιμητικά την ελληνική ιθαγένεια για την προσφορά του στα ελληνικά γράμματα.

Ο Πίτερ Μάκριτζ γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου 1946 στην πόλης Χάρπεντεν της νότιας Αγγλίας. Το 1962, σε ηλικία 16 ετών, επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα, την οποία «ερωτεύτηκα από την πρώτη στιγμή που πάτησα το πόδι μου» είχε πει σε μία συνέντευξή του.

Οι σπουδές

Φοίτησε στο St. Johns College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, όπου σπούδασε νεοελληνική και γαλλική φιλολογία. Με υποτροφία από το Queens College του ίδιου πανεπιστημίου έζησε τα χρόνια 1969-1972 στην Αθήνα, όπου έκανε έρευνα για τη διδακτορική διατριβή του, που είχε ως θέμα το ελληνικό μυθιστόρημα του μεσοπολέμου.

Από το 1973 ως το 1980 ήταν Λέκτορας της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Kings College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ενώ από το 1981 ως τη συνταξιοδότησή του, το 2004, δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου ήταν επίσης εταίρος (fellow) του St. Cross College.

Διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας

Όλα αυτά τα χρόνια ασχολήθηκε με τη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας. Με τη συστηματική του έρευνα κατάφερε ν’ αποδώσει στην αγγλική γλώσσα τις αποχρώσεις των λογοτεχνικών κειμένων του Παπαδιαμάντη και του Βιζυηνού, μελέτησε τα έργα του Καβάφη, του Σεφέρη, του Σολωμού, εκτίμησε την αμεσότητα του λόγου του Ταχτσή και του Πολίτη και δημοσίευσε άρθρα για το μεταπολεμικό ελληνικό μυθιστόρημα και την ποντιακή διάλεκτο.

Επίσης επιμελήθηκε την έκδοση των μυθιστορημάτων «Eroica» και «Στου Χατζηφράγκου» του Κοσμά Πολίτη στη σειρά «Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη» των εκδόσεων Ερμής, αρχικά, και του Βιβλιοπωλείου της Εστίας στη συνέχεια. Είχε ταξιδέψει σε πολλά μέρη της Ελλάδας, την οποία θεωρούσε δεύτερη πατρίδα του.

Τα κορυφαία έργα του

Κορυφαία έργα του θεωρούνται η μονογραφία «Γλώσσα και εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα 1766-1976» (2013) και η περιγραφική ανάλυση της κοινής νεοελληνικής με τίτλο «Η νεοελληνική γλώσσα» (1990)

Στις 16 Μαρτίου 2022 έγινε η τελετή πολιτογράφησής του στην ελληνική πρεσβευτική κατοικία του Λονδίνου, άλλοτε γραφείο και κατοικία του διπλωμάτη και νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη. «Εδώ και 50 χρόνια θεωρώ την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα μου. Μέχρι χθες όμως αυτή η έκφραση ήταν μόνο μεταφορική. Από σήμερα ισχύει στην κυριολεξία. Ήταν όνειρο ζωής. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο όμορφα αισθάνομαι» είχε δηλώσει στην εφημερίδα «Τα Νέα».

Είχε αναγορευτεί επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών (2008) και Πελοποννήσου (2017).

Ο Πίτερ Μάκριτζ πέθανε στις 16 Ιουνίου 2022, σε ηλικία 76 ετών.