Βάσος Καραγιώργης: Ο επιστήμονας που ταυτίστηκε με την Κυπριακή Αρχαιολογία

Ο Βάσος Καραγιώργης υπήρξε ο σημαντικότερος αρχαιολόγος που ανέδειξε η Κύπρος. Με το ανασκαφικό, εκπαιδευτικό και συγγραφικό του έργο, επί επτά δεκαετίες, προήγαγε την έρευνα και δίδαξε με βαθιά γνώση και επιστημονική ηθική. Με όποια θέση κατείχε στη μακρά σταδιοδρομία του, πρωταρχικό μέλημά του υπήρξε η προβολή και η ανάδειξη σε όλο τον κόσμο της Κυπριακής Αρχαιολογίας, η οποία σε μεγάλο βαθμό ταυτίζεται με το όνομά του.

Ο Βάσος Καραγιώργης γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1929 στο Τρίκωμο της Κύπρου. Αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο, σπούδασε κλασική φιλολογία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, όπου πήρε και το διδακτορικό του δίπλωμα. Από το 1952 ως το 1989 υπηρέτησε στο τμήμα Αρχαιοτήτων της Κύπρου, του οποίου διετέλεσε διευθυντής από το 1963 ως το 1989.

Διηύθυνε τις αρχαιολογικές ανασκαφές στη Σαλαμίνα, στο Κίτιο, στην Παλαίπαφο, στη Πύλα, στο Παλαιόκαστρο, στο Κοκκινόγκρεμο και σ' άλλα μέρη της Κύπρου. Η ανασκαφή της Αρχαίας Σαλαμίνας, που έφερε στο φως το Θέατρο, τη Βασιλική Νεκρόπολη, ευρήματα της ομηρικής περιόδου, οφείλεται στο πάθος και στη συστηματική του μελέτη, την οποία δεν σταμάτησε ακόμη και λίγο πριν το βιολογικό του τέλος.

Ο ίδιος έλεγε για την αρχαιολογία ότι «μια ζωή είναι πολύ σύντομη για να εμβαθύνει κανείς σ' αυτή την επιστήμη, η οποία εξετάζει τη ζωή των ανθρώπων από την εποχή που εμφανίστηκαν ως σήμερα. Είναι η ιστορία της ζωής»

Διηύθυνε το Ίδρυμα Αναστάσιος Γ. Λεβέντης στη Λευκωσία από το 1989 ως το 2010. Ίδρυσε την Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, της οποίας υπήρξε ο πρώτος διευθυντής, από το 1992 ως το 1996. Από το 2013 ως το 2019 υπηρέτησε ως επισκέπτης καθηγητής στο Ινστιτούτο Κύπρου (Cyprus Institute). Δίδαξε σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής.

Υπήρξε ξένος εταίρος ή αντεπιστέλλον μέλος οκτώ Ακαδημιών (από το 1974 της Ακαδημίας Αθηνών) κι επίτιμος διδάκτωρ ένδεκα πανεπιστημίων. Έγραψε πολλά βιβλία και άρθρα για την κυπριακή και τη μεσογειακή αρχαιολογία και τιμήθηκε με το βραβείο Ωνάση «Ολύμπια» το 1991. Το τελευταίο του βιβλίο «Με τον Όμηρο στις μέρες του κορονοϊού», από τις Εκδόσεις Καπόν, το έγραψε το 2020 τις ημέρες του λοκντάουν.

Ο Βάσος Καραγιώργης πέθανε στις 21 Δεκεμβρίου 2021, σε ηλικία 92 ετών. Πολύτιμος σύντροφος στη ζωή και στο έργο του, υπήρξε η σύζυγό του, η συγγραφέας, ερευνήτριας και αρχαιολόγος Ζακλίν Καραγιώργη-Ζιράρ (1932-2018).