Τόμι Ντόρσεϊ

Ο Τόμι Ντόρσεϊ (Tommy Dorsey) ήταν αμερικανός μουσικός, που μαζί με τον αδελφό του Τζίμι Ντόρσεϊ, αλλά και ο καθένας τους χωριστά, ηγήθηκαν μεγάλων ελαφρών χορευτικών ορχηστρών στις ΗΠΑ την εποχή του σουίνγκ. Εκτός από μαέστρος ήταν κι ένας εξαιρετικός κι επιδραστικός τρομπονίστας.

Ο Τόμας Φράνσις Ντόρσεϊ γεννήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 1905 στην πόλη Σεναντόα της πολιτείας Πενσιλβάνια των ΗΠΑ. Έμαθε μουσική, όπως και ο αδελφός του, από τον πατέρα του, που ήταν δάσκαλος μουσικής, και γρήγορα ξεχώρισε στους κύκλους των λευκών μουσικών της τζαζ.

Το 1920 τα δύο αδέλφια δημιούργησαν το δικό τους συγκρότημα «Dorsey’s Novelty Six». Αργότερα, άλλαξαν το όνομά του σε «Dorsey’s Wild Canaries» και ήταν από τα πρώτα συγκροτήματα τζαζ που ακούγονταν στο ραδιόφωνο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Τόμι έπαιζε – άλλοτε μόνος του, άλλοτε με τον Τζίμι – σε τζαζ σχήματα, μεγάλα συγκροτήματα, ακόμη και σε μπάντες για μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ.

Το 1927 η ορχήστρα τους με την ονομασία «Dorsey Brothers Orchestra» άρχισε να ηχογραφεί με μία συνεχώς μεταβαλλόμενη ομάδα μουσικών. Οι επιτυχίες τους περιελάμβαναν τραγούδια όπως τα «Coquette» (1928) και «Let's Do It» (1929), στο τελευταίο με τον Μπινγκ Κρόσμπι στα φωνητικά. Οι ηχογραφήσεις τους από τα τέλη της δεκαετίας του ’20 και τις αρχές της δεκαετίας του ’30 ανέδειξαν τη μαεστρία των αδελφών Ντόρσεϊ, τόσο στα ελαφρά δημοφιλή στιλ που κυριαρχούσε στη μουσική τους, όσο και στο πιο έντονο Ντίξιλαντ που εκτιμούσαν οι φίλοι της τζαζ.

Έως το 1934 η «Dorsey Brothers Orchestra» είχε γίνει ένα σταθερό συγκρότημα πλήρους απασχόλησης και την επόμενη χρονιά ηχογράφησε μία εντυπωσιακή λίστα με τραγούδια επιτυχίες (συμπεριλαμβανομένων των «I Believe in Miracles», «Tiny Little Fingerprints» και «Lullaby of Broadway»), πολλά από αυτά με τον Μπομπ Κρόσμπι (τον μικρότερο αδερφό του Μπινγκ Κρόσμπι) στα φωνητικά. Ωστόσο, το συγκρότημα διαλύθηκε τον Μάιο του 1935, όταν ο Τόμι εγκατέλειψε το σχήμα κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας, επειδή διαφώνησε με τον αδελφό του σχετικά με το ρυθμό ενός τραγουδιού.

Μετά το χωρισμό του με τον Τζίμι, ο Τόμι ηγήθηκε μιας ομάδας μουσικών από την πρόσφατα διαλυμένη ορχήστρα του Τζο Χέιμς. Μαζί τους ηχογράφησε το «I'm Getting Sentimental Over You», το οποίο έγινε το σήμα κατατεθέν του και η πηγή για το παρατσούκλι που του κόλλησαν «Ο συναισθηματικός κύριος του σουίνγκ» («The Sentimental Gentleman of Swing»).

Η ορχήστρα του Τόμι Ντόρσεϊ, από τις δημοφιλέστερες την εποχή του σουίνγκ, έπαιζε μουσική που κυμαινόταν από ελαφρές χορευτικές μελωδίες μέχρι καυτό σουίνγκ. Είχε κι ένα μικρό σχήμα, τους «Clambake Seven», για πιο έντονη τζαζ.

Σημαντικοί μουσικοί των συγκροτημάτων του ήταν οι τρομπετίστες Μπάνι Μπέριγκαν και Ζίγκι Έλμαν, οι σαξοφωνίστες Μπαντ Φρίμαν και Τζόνι Μινς, ο κιθαρίστας Αλ Βαϊόλα, ο πιανίστας Τζο Μπάσκιν και ο ντράμερ Μπάντι Ριτς. Στους εξαιρετικούς ενορχηστρωτές του περιλαμβάνονταν οι Πολ Γουέστον, Μπιλ Φίνεγκαν και Σάι Όλιβερ. Μεταξύ των επιτυχημένων ηχογραφήσεων της ορχήστρα του ήταν τα τραγούδια «Boogie Woogie», «The Dipsy Doodle», «Marie», «Song of India», «Opus One» και «On the Sunny Side of the Street».

Οι τραγουδιστές έπαιζαν σημαντικό ρόλο στο συγκρότημα του Τόμι Ντόρσεϊ. Από τη δημιουργία της και σε πολλές πρώιμες ηχογραφήσεις συμμετείχε ο δημοφιλής βαρύτονος Τζακ Λέοναρντ. Αλλά ο νεαρός τραγουδιστής που προσέλαβε ο Τόμι τον Ιανουάριο του 1940, ονόματι Φρανκ Σινάτρα, ήταν η κύρια ατραξιόν του συγκροτήματος για σχεδόν τρία χρόνια.

Τα επόμενα χρόνια, ο Σινάτρα αναγνώρισε το χρέος του στον Ντόρσεϊ και συχνά τον ανέφερε ως την κύρια μουσική του επιρροή όσον αφορά το φραζάρισμα και τον έλεγχο της αναπνοής. Η συνεργασία Ντόρσεϊ-Σινάτρα περιλαμβάνει τα κλασικά τραγούδια «I'll Never Smile Again», «I'll Be Seeing You», «Oh! Look at Me Now», «East of the Sun» και «In the Blue of Evening».

Ο Τόμι Ντόρσεϊ διακρίθηκε ως σολίστ του τρομπονιού κι επαινέθηκε από τους κριτικούς και τους συναδέλφούς του μουσικούς για τη γλυκύτητα του ήχου του και τον ακριβή τονισμό των μουσικών φράσεων. Το αβίαστο παίξιμό του οφειλόταν στον άψογο έλεγχο της αναπνοής του, όπως είχε επισημάνει ο γνωστός κριτικός της τζαζ Γκούντερ Σούλερ. Εξαιρετικά παραδείγματα του τρομπονιού του Ντόρσεϊ περιλαμβάνονται στις ηχογραφήσεις «If My Heart Could Only Talk», «Annie Laurie», «Tea for Two» και «Say It».

Το 1947 τα δύο αδέλφια τα ξαναβρήκαν για να συμμετάσχουν στην αυτοβιογραφική ταινία του Άλφρεντ Γκριν «The Fabulous Dorseys». Στη συνέχεια, ο Τζίμι εντάχθηκε στην ορχήστρα του Τόμι, η οποία ξαναπήρε το παλιό της όνομα «Dorsey Brothers Orchestra». Από το 1954 έως το 1956 οι αδελφοί Ντόρσεϊ είχαν το δικό τους μουσικό τηλεοπτικό βαριετέ με τον τίτλο «Stage Show», στο οποίο έκανε το τηλεοπτικό του ντεμπούτο ο Έλβις Πρίσλεϊ.

Ο Τόμι Ντόρσεϊ πέθανε στις 26 Νοεμβρίου 1956 στην πόλη Γκρίνιτς της πολιτείας Κονέκτικατ των ΗΠΑ.