Κομπάι Σεγκούντο

O Κομπάι Σεγκούντο (Compay Segundo) ήταν κουβανός μουσικός, που γνώρισε την παγκόσμια καταξίωση σε βαθύ γήρας, μέσα από το μουσικό σχήμα Buena Vista Social Club. Θεωρείται ο πατριάρχης του μουσικού ιδιώματος «σον» («son»), που προέρχεται από την Ανατολική Κούβα και συνταιριάζει στοιχεία της ισπανικής και αφρικανικής μουσικής. Μεγάλες του επιτυχίες είναι τα τραγούδια «Chan Chan», «Sarandonga», «La calabaza», «Hey caramba», «Macusa» και «Saludo Compay».

Ο Μάξιμο Φρανσίσκο Ρεπιλάδο Μουνιός Τέγιες, όπως ήταν το πραγματικό του ονοματεπώνυμο, γεννήθηκε στο Σιμπονέι, ένα παραθαλάσσιο χωριό κοντά στο Σαντιάγο της Κούβας, στις 18 Νοεμβρίου 1907. Μεγάλωσε στο Σαντιάγο, όπου έμαθε κιθάρα, τρες (μεξικάνικο όργανο), κλαρινέτο, ενώ σπούδασε θεωρία και κλασική μουσική.

Το… κούρεμα που οδήγησε στους «Los Compadres»

Το 1939 πλαισίωνε ως κλαρινετίστας το συγκρότημα «El Conjunto Matamoros» και έμεινε μαζί τους δώδεκα χρόνια. Ταυτόχρονα, δούλευε ως κουρέας και καπνοκαλλιεργητής. Κάποια στιγμή το 1947, ενώ κούρευε τον φίλο του Λορένσο Χιερεσουέλο, τους κατέβηκε η ιδέα να κάνουν μαζί ένα ντουέτο. Το ονόμασαν «Los Compadres» και γνώρισαν επιτυχία στη δεκαετία του ‘50. Τότε ήταν που άρχισε να χρησιμοποιεί ως καλλιτεχνικό ψευδώνυμο το Κομπάι («φίλος», «κουμπάρος» στα ισπανικά) και Σεγκούντο («δεύτερος» στα ισπανικά), γιατί έκανε τα δεύτερα φωνητικά.

Το 1956 ίδρυσε το δικό του συγκρότημα «Compay Segundo y sus Muchachos», στο οποίο παρέμεινε και ήταν ενεργό μέλος μέχρι το τέλος της ζωής του. Δημιούργησε, επίσης, ένα δικό του μουσικό όργανο, μία επτάχορδη κιθάρα, που την ονόμασε «Αρμόνικο» («Armonico») και ήταν κάτι ανάμεσα στην ισπανική κιθάρα και το κουβανέζικο τρες.

Ένα στοιχείο που τον έκανε να ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους μουσικούς της Κούβας ήταν ότι κατάφερε, μαζί με άλλη μία σπουδαία προσωπικότητα του κουβανέζικου Σον, τον Μιγκέλ Ματαμόρος, να ενσωματώσει στους στίχους και τη μουσική του τους ιδιωματισμούς των κουβανών χωρικών και την πλούσια λαϊκή παράδοση της χώρας του, με δημιουργικότητα και σατιρικό πνεύμα.

Μετά την Κουβανική Επανάσταση ο Κομπάι Σεγκούντο δούλεψε σε εργοστάσιο παραγωγής πούρων και στη συνέχεια αποσύρθηκε στη μουσική σκηνή μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘80. Το 1994 εμφανίστηκε στην Ισπανία, όπου αποθεώθηκε ενώ ηχογράφησε τέσσερις δίσκους, κάνοντας ουσιαστικά γνωστό σ’ όλο τον κόσμο το «σον».

Διεθνής αναγνώριση με το άλμπουμ «Buena Vista Social Club»

H διεθνής αναγνώριση για τον Κομπάι Σεγκούντο ήρθε το 1997, σε ηλικία 90 ετών, όταν ο αμερικανός κιθαρίστας Ράι Κούντερ ηχογράφησε το άλμπουμ «Buena Vista Social Club», με τη συμμετοχή γνωστών κουβανέζων μουσικών των δεκαετιών του ‘40 και του ‘50. Η φήμη του ταξίδεψε αστραπιαία από στόμα σε στόμα σε όλο τον κόσμο, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο.

Δύο χρόνια αργότερα, ο γερμανός σκηνοθέτης Βιμ Βέντερς, που είχε συνεργαστεί με τον Κούντερ στην ταινία του «Παρίσι-Τέξας», αποτύπωσε σε φιλμ στιγμές από τις εμφανίσεις και τις συνεντεύξεις του συγκροτήματος, στο ομώνυμο μουσικό ντοκιμαντέρ. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του συνέχιζε να περιοδεύει και να δίνει συναυλίες, όντας ηλικιακά ο μεγαλύτερος εν ενεργεία μουσικός και τραγουδιστής στον κόσμο.

Ο Κομπάι Σεγκούντο πέθανε στην Αβάνα στις 14 Ιουλίου 2003, σε ηλικία 95 ετών.