Σαντόρε Σανταρόζα

Ιταλός πολιτικός και επαναστάτης, ένας από τους σημαντικότερους φιλέλληνες. Έπεσε ηρωικά μαχόμενος στη Σφακτηρία στις 26 Απριλίου 1825.

O Σαντόρε Ανίμπαλε ντε Ρόσι ντι Πομερόλο, κόμης της Σάντα Ρόζα (Santorre Annibale De Rossi di Pomerolo, Count of Santa Rosa) γεννήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1783 στο Σαβιλιάνο του Πεδεμοντίου, που τότε ανήκε στο Βασίλειο της Σαρδηνίας. Ήταν γιος αξιωματικού του στρατού, που σκοτώθηκε στη Μάχη του Μοντοβί (21 Απριλίου), πολεμώντας τους Γάλλους του Ναπολέοντα. Η οικογένειά του μπορεί να είχε αποκτήσει τίτλους ευγενείας, αλλά δεν ήταν πλούσια.

Ο Σανταρόζα ακολούθησε από νωρίς στρατιωτική καριέρα και συμμετείχε σε πολλές μάχες κατά του Ναπολέοντα. Το 1808 διορίστηκε δήμαρχος της γενέτειράς του και το 1812 βοηθός επάρχου στη Λα Σπέτσια, όταν το Βασίλειο της Σαρδηνίας είχε προσαρτηθεί στη Γαλλία. Μετά την αποχώρηση των Γάλλων το 1814 και την αποκατάσταση της βασιλικής εξουσίας, ο Σανταρόζα συνέχισε να υπηρετεί και τη νέα κατάσταση.

H συντηρητική πολιτική του βασιλιά Βίκτωρος Εμμανουήλ Α' προκαλούσε τα φιλελεύθερα αισθήματα μιας δυναμικής μερίδας των υπηκόων του, που αγωνιζόταν για την ιταλική ενοποίηση. Ανάμεσά τους βρισκόταν και ο Σανταρόζα, που ίδρυσε μια μυστική επαναστατική εταιρεία με την ονομασία Concordia (Ομόνοια), με φαινομενικά μορφωτικό σκοπό.

Το 1821 υπήρξε ηγετική μορφή της επανάστασης του Πεδεμοντίου, που ανέτρεψε τον βασιλιά. Στη βραχύβια επαναστατική κυβέρνηση διετέλεσε υπουργός Στρατιωτικών, όμως μετά την καταστολή της, συνελήφθη. Κατόρθωσε να δραπετεύσει και μέσω Ελβετίας και Γαλλίας, κατέφυγε στο Λονδίνο.

Εκεί ήλθε σε επαφή με φιλελληνικούς κύκλους και πήρε την απόφαση να κατέλθει στην επαναστατημένη Ελλάδα για να αγωνιστεί στο πλευρό των κατοίκων της. «Αισθάνομαι αγάπη για την Ελλάδα. Είναι η πατρίδα του Σωκράτη. Ο ελληνικός λαός είναι γενναίος και καλός. Οι αιώνες σκλαβιάς δεν του έχουν καταστρέψει τον καλό χαρακτήρα. Πιστεύω ότι η Ελλάδα είναι αδελφό έθνος» έλεγε στον συμπολεμιστή του Τζιαντσίντο ντι Κολένιο, μετέπειτα ηγετική μορφή της Ιταλικής Ενοποίησης.

Στις 10 Δεκεμβρίου 1824 έφθασε στο Ναύπλιο, αλλά μόλις τον Μάρτιο του 1825 έλαβε απάντηση από τις ελληνικές αρχές και κατετάγη ως εθελοντής στις επαναστατικές δυνάμεις με το όνομα Ντερόσι. Στις 24 Απριλίου μπήκε με το στρατιωτικό σώμα του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου στο πολιορκημένο από τον Ιμπραήμ κάστρο της Πύλου (Νεόκαστρο).

Με πρόταση του Αναγνωσταρά τοποθετήθηκε στη Σφακτηρία για την ενίσχυση της φρουράς του νησιού. Στη μάχη εναντίον των αιγυπτιακών δυνάμεων του Ιμπρήμ έπεσε ηρωικά μαχόμενος στις 26 Απριλίου 1825.

Σχετικά

• Άγαλμα του Σανταρόζα βρίσκεται πάνω στο νησί της Σφακτηρίας. Οδοί προς τιμήν του υπάρχουν στις πόλεις: Αγρίνιο, Αθήνα, Ίλιον, Άνω Λιόσια, Αχαρνές, Γαργαλιάνοι, Ηλιούπολη Αττικής, Αργυρούπολη Αττικής, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Καλαμάτα, Κατερίνη, Κερατσίνι, Κοζάνη Λιβαδειά, Μεσσήνη, Μυτιλήνη, Νέες Παγασές, Νίκαια, Πάτρα κα Πειραιάς.