Η Νίκη του Γουέλινγκτον

Η «Νίκη του Γουέλινγκτον» ή «Μάχη της Βιτόρια» («Wellingtons Sieg oder die Schlacht bei Vittoria», όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος στα γερμανικά) είναι από τα ελάσσονα και σπανίως παιζόμενα, σήμερα, έργα του Μπετόβεν. Γράφτηκε το καλοκαίρι του 1813, για να υμνήσει τη νίκη του Δούκα του Γουέλινγκτον κατά των Γάλλων του Ναπολέοντα στη Μάχη της Βιτόρια επί ισπανικού εδάφους (21 Ιουνίου 1813).

Η μουσική του έργου αναπαριστά τη μάχη ανάμεσα στους δύο στρατούς και συχνά με ρεαλιστικό τρόπο, με τη χρήση μουσκέτων και εφέ από κανόνια. Για την κατανόηση του έργου από τον ακροατή, ο Μπετόβεν χρησιμοποιεί τα πατριωτικά τραγούδια «Rule Britannia» και «God Save the King» (εθνικός ύμνος της Μ. Βρετανίας), όταν αναφέρεται στους Βρετανούς και τον λαϊκό σκοπό «Marlbrough s'en va-t-en guerre», όταν αναφέρεται στους Γάλλους.

Η «Νίκη του Ουέλινγκτον», που διαρκεί γύρω στα 15 λεπτά, αποτελείται από δύο μέρη:

• Schlacht (Μάχη)
• Sieges-Sinfonie (Συμφωνία του Θριάμβου)

Το έργο δεν γράφτηκε από την αρχή για ορχήστρα, αλλά για ένα νέο όργανο, το «Παναρμόνικον» («Panharmonicon»), που είχε φτιάξει ο φίλος του Μπετόβεν Γιόχαν Μέλτσελ, γνωστός από την ανακάλυψη του μετρονόμου. Στη συνέχεια, ο συνθέτης το ενορχήστρωσε για 2 φλάουτα, πίκολο, 2 όμποε, 2 κλαρινέτα, 2 φαγκότα, κόντρα φαγκότο, 4 κόρνα, 6 τρομπέτες, 3 τρομπόνια, πληθώρα κρουστών, μουσκέτα, κανόνια και έγχορδα. Η χρήση του ήχου των όπλων σ’ ένα μουσικό έργο αποτελεί νεωτερισμό του Μπετόβεν.

Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 8 Δεκεμβρίου του 1813 στη Βιέννη, κατά τη διάρκεια φιλανθρωπικού κοντσέρτου με αντιγαλλικό και αντιναπολεόντιο χαρακτήρα. Ο φιλελεύθερος Μπετόβεν ήταν αρχικά θαυμαστής του Ναπολέοντα, επειδή πίστευε ότι ενσάρκωνε τις ιδέες της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Μάλιστα, του είχε αφιερώσει την Τρίτη Συμφωνία του, την οποία αργότερα απέσυρε, όταν έμαθε ότι στέφθηκε αυτοκράτορας. Όπως διηγείται ο μαθητής του Φέρντιναντ Ρις, ο μεγάλος γερμανός συνθέτης ξέσπασε με οργή, λέγοντας «ώστε δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Τώρα κι αυτός θα ποδοπατήσει όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα, υποκύπτοντας μόνο στις φιλοδοξίες του. Θα τοποθετήσει τον εαυτό του πάνω από κάθε άλλο και θα γίνει τύραννος».