Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου (Euro)

Ιστορική Αναδρομή

Η κύρια ποδοσφαιρική διοργάνωση στην Ευρώπη, σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1960, με διοργανώτρια την ΟΥΕΦΑ (UEFA European Football Championship).

Η ιδέα για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πρωταθλήματος εθνικών ομάδων ανήκε στον γάλλο παράγοντα Ανρί Ντελονέ (1883-1955). Τη διατύπωσε στις 5 Φεβρουαρίου 1927, έχοντας ως πρότυπο το Κόπα Αμέρικα της Νοτίου Αμερικής, αλλά οι συνθήκες δεν ήταν ακόμη ώριμες, επειδή το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο ήταν ακόμη ανοργάνωτο.

Το 1954, με την ίδρυση της ΟΥΕΦΑ, η ιδέα επανήλθε στο προσκήνιο από τον Ντελονέ, ο οποίος είχε αναλάβει το πόστο του γενικού γραμματέα της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας ποδοσφαίρου. Συνάντησε, όμως, τη σφοδρή αντίδραση των τεσσάρων ομοσπονδιών της Μεγάλης Βρετανίας (Αγγλία, Ουαλία, Σκωτία, Βόρειος Ιρλανδία), οι οποίες παρέσυραν και τους άλλους μεγάλους της Ευρώπης. Από τα 31 μέλη της ΟΥΕΦΑ, μόνο 14 ψήφισαν την πρόταση.

Στις 27 Μαρτίου 1957, όταν πλέον είχαν ξεκινήσει αντίστοιχες διοργανώσεις σε άλλες ηπείρους (το Κόπα Αμέρικα στη Νότιο Αμερική, το Κόπα Άφρικα στην Αφρική και το Κύπελλο Εθνών στην Ασία), η ΟΥΕΦΑ αποφάσισε τη διοργάνωση ενός πρωταθλήματος μεταξύ εθνικών ομάδων ανά τετραετία, με την ονομασία Κύπελλο Εθνών «Ανρί Ντελονέ», προς τιμήν του εμπνευστή του, ο οποίος είχε πεθάνει από το 1955.

Στην πρώτη διοργάνωση δήλωσαν συμμετοχή μόνο 17 χώρες, με την Ελλάδα παρούσα και απούσες τις πιο δυνατές ομάδες της Ευρώπης, όπως οι τέσσερις βρετανικές ομοσπονδίες (Αγγλία, Σκοτία, Ουαλία, Βόρεια Ιρλανδία), η παγκόσμια πρωταθλήτρια του 1954 Δυτική Γερμανία, η φιναλίστ του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1958 Σουηδία, η Ιταλία και η Ολλανδία.

Ο προκριματικός γύρος διεξήχθη με το σύστημα των διπλών νοκ άουτ αγώνων από τον Σεπτέμβριο του 1958 και οι τέσσερις ομάδες που απέμειναν συγκρότησαν την τετράδα της τελικής φάσης, που διεξήχθη στο Παρίσι το 1960. Στον τελικό της 10ης Ιουλίου η Σοβιετική Ένωση νίκησε με 2-1 στην παράταση τη Γιουγκοσλαβία και κατέκτησε το πρώτο Κύπελλο Εθνών Ευρώπης. Η επιτυχία της διοργάνωσης και η απήχηση στους φιλάθλους είχαν ως αποτέλεσμα στο δεύτερο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 1964 να συμμετάσχουν όλες οι χώρες - μέλη της ΟΥΕΦΑ. Από το 1968 ο θεσμός αυτός μετονομάστηκε σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου και οι ομάδες της τελικής φάσης, από 4 το 1960, θα φθάσουν στις 24 το 2016.

Η Ελλάδα στο θεσμό

Η κατάκτηση του Euro 2004
Η κατάκτηση του Euro 2004

Η Ελλάδα έδωσε το «παρών» από την πρώτη διοργάνωση του Κυπέλλου Εθνών. Στο πρώτο προκριματικό γύρο τέθηκε αντιμέτωπη με τη μεγάλη Γαλλία του Ρεϊμόν Κοπά. Οι ελπίδες της για πρόκριση στον επόμενο γύρο εξανεμίσθηκαν από τον πρώτο αγώνα, καθώς την 1η Οκτωβρίου 1958 συνετρίβη με 7-1 στο Παρκ ντε Πρενς των Παρισίων. Στον επαναληπτικό της 3ης Δεκεμβρίου 1958, η ομάδα μας απέσπασε τιμητική ισοπαλία 1-1 στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και αποχαιρέτησε με ψηλά το κεφάλι τη διοργάνωση.

Το 1980 σημείωσε την πρώτη της διάκριση στον θεσμό, συμμετέχοντας για πρώτη φορά σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Στα γήπεδα της Ιταλίας αγωνίσθηκε με αντιπάλους την Ολλανδία (0-1), Τσεχοσλοβακία (1-3) και Δ. Γερμανία (0-0) και με ένα βαθμό στον όμιλό της αποκλείσθηκε από τη συνέχεια της διοργάνωσης.

Το 2004 επανήλθε σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου και κατέκτησε το τρόπαιο, προς γενική έκπληξη. Η Ελλάδα του Ότο Ρεχάγκελ αντιμετώπισε κατά σειρά τις ομάδες της Πορτογαλίας (2-1), Ισπανίας (1-1), Ρωσίας (1-2), Γαλλίας (1-0), Τσεχοσλοβακίας (1-0) και στον τελικό της 4ης Ιουλίου νίκησε με 1-0 τη διοργανώτρια Πορτογαλία.

Το 2008 έδωσε το «παρών» για τρίτη φορά σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Στα γήπεδα της Αυστρίας και της Ελβετίας προσπάθησε να υπερασπιστεί τον τίτλο της, αλλά απέτυχε παταγωδώς και χωρίς βαθμό κατετάγη τελευταία στον όμιλό της. Αγωνίσθηκε κατά σειρά με τη Σουηδία (0-2), τη Ρωσία (0-1) και την Ισπανία (1-2).

Η εθνική μας συμμετείχε για τέταρτη φορά σε τελική φάση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου (και τρίτη συνεχόμενη, γεγονός που δείχνει την αναμφισβήτητη πρόοδο του ελληνικού ποδοσφαίρου), που διεξήχθη στα γήπεδα της Πολωνίας και της Ουκρανίας τον Ιούνιο του 2012 και κατόρθωσε να προκριθεί στα προημιτελικά της διοργάνωσης, όπου αποκλείστηκε από τη Γερμανία με 4-2. Στη φάση των ομίλων είχε τερματίσει δεύτερη, αφού έφερε ισοπαλία 1-1 με την Πολωνία, ηττήθηκε 2-1 από την Τσεχία και στον καθοριστικό αγώνα νίκησε 1-0 τη Ρωσία.

Στατιστικά

Τελικοί

Έτος Διοργανώτρια Τελικός Μικρός τελικός
1960 Γαλλία ΕΣΣΔ - Γιουγκοσλαβία 2-1
(παράταση)
Τσεχοσλοβακία - Γαλλία 2-0
1964 Ισπανία Ισπανία - ΕΣΣΔ 2-1 Ουγγαρία - Δανία 2-1 (παράταση)
1968 Ιταλία Ιταλία - Γιουγκοσλαβία 1-1 (παράταση)
και 2-0 σε επαναλητικό αγώνα
Αγγλία - ΕΣΣΔ 2-0
1972 Βέλγιο Δ. Γερμανία - ΕΣΣΔ 3-0 Βέλγιο - Ουγγαρία 2-1
1976 Γιουγκοσλαβία Τσεχοσλοβακία - Δ. Γερμανία 2-2
(5-3 στα πέναλτι)
Ολλανδία - Γιουγκοσλαβία 3-2 (παράταση)
1980 Ιταλία Δ. Γερμανία - Βέλγιο 2-1 Τσεχοσλοβακία - Ιταλία 1-1
(9-8 στα πέναλτι)
1984 Γαλλία Γαλλία - Ισπανία 2-0 Δανία και Πορτογαλία *
1988 Δ. Γερμανία Ολλανδία - ΕΣΣΔ 2-0 Ιταλία και Δ. Γερμανία
1992 Σουηδία Δανία - Γερμανία 2-0 Ολλανδία και Σουηδία
1996 Αγγλία Γερμανία - Τσεχία 2-1
(ξαφνικός θάνατος)
Αγγλία και Γαλλία
2000 Βέλγιο
Ολλανδία
Γαλλία - Ιταλία 2-1
(ξαφνικός θάνατος)
Ολλανδία και Πορτογαλία
2004 Πορτογαλία Ελλάδα - Πορτογαλία 1-0 Τσεχία και Ολλανδία
2008 Ελβετία
Αυστρία
Ισπανία - Γερμανία 1-0 Ρωσία και Τουρκία
2012 Πολωνία
Ουκρανία
Ισπανία - Ιταλία 4-0 Πορτογαλία και Γερμανία
2016 Γαλλία Πορτογαλία - Γαλλία 1-0 (παρ.) Ουαλία και Γερμανία
2020 Ιταλία Αγγλία-Ιταλία 2-3 (πέναλτι), 1-1 (κανονικός αγώνας και παράταση)

* Από το 1984 δεν διεξάγεται μικρός τελικός. Την τρίτη θέση καταλαμβάνουν έκτοτε οι δύο ηττημένοι των ημιτελικών.

Τίτλοι ανά χώρα

Χώρα Τίτλοι
Γερμανία 3 (1972, 1980, 1996)
Ισπανία 3 (1964, 2008, 2012)
Γαλλία 2 (1984, 2000)
Ιταλία 2 (1968, 2020)
Σοβιετική Ένωση 1 (1960)
Τσεχοσλοβακία 1 (1976)
Ολλανδία 1 (1988)
Δανία 1 (1992)
Ελλάδα 1 (2004)
Πορτογαλία 1 (2016)

Σκόρερ

Ποδοσφαιριστής Γκολ
Κριστιάνο Ρονάλντο 11
Μισέλ Πλατινί 9
Άλαν Σίρερ 7
Αντουάν Γκριζμάν 7
Νούνιο Γκόμεζ 6
Τιερί Ανρί 6
Πάτρικ Κλάιφερτ 6
Ρουντ φαν Νιστελρόι 6
Ζλάταν Ιμπραίμοβιτς 6
Μίλαν Μπάρος 5
Γιούργκεν Κλίνσμαν 5
Σάβο Μιλόσεβιτς 5
Μάρκο φαν Μπάστεν 5
Ζινεντίν Ζιντάν 5
Γουέιν Ρούνεϊ 5

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ