Το Ματς του Αιώνα

Αν υπάρχει μία ημερομηνία, ένα ορόσημο, στο οποίο θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι οι Άγγλοι αναγκάστηκαν να παραδεχτούν ότι δεν είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο όπου παίζεται ποδόσφαιρο, είναι η 25η Νοεμβρίου 1953. Την ημέρα αυτή πήραν ένα μάθημα από την Ουγγαρία του Πούσκας που δεν θα ξεχνούσαν ποτέ.

Ονομάστηκε «Ματς του Αιώνα», γιατί οι Άγγλοι, που αυτοδιαφημίζονταν ως εκείνοι που ανακάλυψαν το ποδόσφαιρο, θα αντιμετώπιζαν την Ουγγαρία που έμοιαζε ασυναγώνιστη. Ήταν και το απέδειξε, τόσο στο ματς της 25ης Νοεμβρίου στο «Γουέμπλεϊ», διασύροντας 6-3 τους Άγγλους, όσο και τα επόμενα χρόνια, καθώς η παγκόσμια κυριαρχία της διήρκεσε έως το 1956, όταν ουσιαστικά διαλύθηκε μέσα στη λαίλαπα της Ουγγρικής Επανάστασης.

Επίλεκτα στελέχη της ομάδας εκείνης, που θεωρείται ότι έπαιξε πρώτη «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο» δύο δεκαετίες πριν από την Ολλανδία, ήταν ο Φέρεντς Πούσκας (που επανήλθε στο Γουέμπλεϊ το 1971 ως προπονητής του Παναθηναϊκού), ο Σάντορ Κότσιτς, ο Νάντορ Χιντεγκούτι, ο Ζόλταν Τσίμπορ, ο Γιόζεφ Μπόζικ, ο Γκιούλα Γκρόσιτς και ο Γκιούλα Λόραντ (που άφησε την τελευταία του πνοή στον πάγκο του ΠΑΟΚ το 1981, αφού το 1976 τον είχε αναδείξει πρωταθλητή Ελλάδος).

Γιατί όμως μια ήττα, ακόμα και με σκορ 3-6, να μείνει στην ιστορία; Ήταν ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε η Ουγγαρία την Αγγλία, που άλλαξε τα πάντα. Μέχρι τότε στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο κυριαρχούσε το σύστημα «WM», ένας σχηματισμός με τρεις παίκτες στην άμυνα, δύο στο κέντρο, τρεις στην επίθεση και άλλους δύο στα άκρα από το κέντρο και μπροστά. Ένα 3-2-5 θα λέγαμε σήμερα. Οι αμυντικοί έπαιζαν αυστηρά μαν-του-μαν κι αυτό έχει τη σημασία του για το «Ματς του Αιώνα».

Προπονητής της Ουγγαρίας ήταν ο Γκούσταβ Σέμπες, ο οποίος προώθησε αρκετές καινοτομίες στην προπόνηση και τον τρόπο λειτουργίας της εθνικής ομάδας. Σε αγωνιστικό επίπεδο ήταν εκείνος που οραματίστηκε ένα νέο πρωτοποριακό σχηματισμό με δύο κεντρικούς μπακ, τρεις παίκτες σε σχηματισμό μπροστά τους, τρεις μέσους και δύο επιθετικούς. Με τη διαφορά ότι ακόμα και ο σέντερ φορ γύριζε στο κέντρο του γηπέδου, όταν η ομάδα αμυνόταν.

Αυτό έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο στον αγώνα του Γουέμπλεϊ, αφού οι Άγγλοι αμυντικοί ακολουθούσαν σαν βεντούζες τους αντιπάλους φορ, παρασύρονταν μακριά από την περιοχή τους και αποτέλεσαν εύκολη λεία στις γρήγορες αντεπιθέσεις.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δεχτούν τέσσερα γκολ πριν συμπληρωθεί το ημίωρο και ως εκ τούτου 105.000 κόσμος που γέμισε τις εξέδρες στο «Ναό του Ποδοσφαίρου» να χειροκροτεί τη «Χρυσή Ομάδα», την περίφημη «Aranycsapat» («Χρυσή Ομάδα») της δεκαετίας του ‘50. Χατ τρικ πέτυχε ο Χιντεγκούτι (1, 20, 53), δύο γκολ ο Πούσκας (24, 27) κι ένα ο Μπόζικ (50), ενώ για τους Άγγλους σκόραραν ο Σιούελ (13), ο Μόρτενσεν (38) και ο Ράμσεϊ (57 πεν.). Αρχηγός της Αγγλίας ήταν ο θρύλος της Γουλβς, Μπίλι Ράιτ, ο πρώτος σταρ-ποδοσφαιριστής στα χρονικά, που είχε παντρευτεί την τραγουδίστρια Τζόι Μπέβερλι.

Την περίοδο της παντοδυναμίας της, η οποία πιστοποιήθηκε με την κατάκτηση του Χρυσού Μεταλλίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ελσίνκι το 1952, η Ουγγαρία δεν χαρίστηκε σε κανέναν: 12-0 την Αλβανία, 9-1 τη Φινλανδία, 8-3 τη Δυτική Γερμανία (δύο εβδομάδες πριν την ήττα!), 6-1 την Αυστρία, 8-2 την Πολωνία. Λίγους μήνες μετά τη συντριβή τους, οι Άγγλοι προσπάθησαν να περισώσουν ό,τι μπορούσαν από το γοήτρό τους, όμως τα έκαναν ακόμα χειρότερα. Διασύρθηκαν με 7-1 στο «Νεπστάντιον» της Βουδαπέστης στις 23 Μαΐου 1954, ενώπιον 92.000 φιλάθλων.

Το σύστημα «WM» εγκαταλείφθηκε μια για πάντα, οι Άγγλοι άρχισαν να δουλεύουν διαφορετικά σε θέματα τακτικής. Το 1962 είχαν αξιοπρεπή παρουσία στο Μουντιάλ της Χιλής κι ένα χρόνο μετά προσέλαβαν τον φέρελπι προπονητή της Ίπσουϊτς, Αλφ Ράμσεϊ, ο οποίος ήταν παίκτης της εθνικής στο «Ματς του Αιώνα»! Το 1966 ο σερ Αλφ οδήγησε τα «Τρία Λιοντάρια» στην κορυφή του κόσμου, ένας θρίαμβος στον οποίο το λιθαράκι τους έβαλαν και οι «Μαγικοί Μαγυάροι».

Οι συνθέσεις των ομάδων

Αγγλία (Γουόλτερ Γουϊντερμπότομ):
Τζιλ Μέρικ (Μπέρμιγχαμ Σίτι), Αλφ Ράμσεϊ (Τότεναμ), Μπιλ Έκερσλι (Μπλάκμπερν), Μπίλι Ράιτ (Γουλβς), Χάρι Τζόνστον (Μπλάκπουλ), Τζίμι Ντίκινσον (Πόρτσμουθ), Στάνλεϊ Μάθιους (Μπλάκπουλ), Έρνι Τέιλορ (Μπλάκπουλ), Σταν Μόρτενσεν (Μπλάκπουλ), Τζάκι Σιούελ (Σέφιλντ Γουένσντεϊ), Τζορτζ Ρομπ (Τότεναμ).

Ουγγαρία (Γκούσταβ Σέμπες):
Γκιούλα Γκρόσιτς (Χόνβεντ), Γένε Μπουζάνσκι (Ντόρογκι), Μιχάλι Λάντος (Βέρες Λόμπογκο), Γκιούλα Λόραντ (Χόνβεντ), Γιόζεφ Μπόζικ (Χόνβεντ), Γιόζεφ Ζακαρίας (Βέρες Λόμπογκο), Λάζλο Μπούνταϊ (Χόνβεντ), Σάντορ Κότσις (Χόνβεντ), Νάντορ Χιντεγκούτι (Βέρες Λόμπογκο), Φέρεντς Πούσκας (Χόνβεντ), Ζόλταν Τσίμπορ (Χόνβεντ). Στο 78ο λεπτό ο Σάντορ Γκέλερ αντικατέστησε τον Γκιούλα Γκρόσιτς.