Η ιστορία της Πόρτο

Η Πόρτο είναι αθλητικός σύλλογος που εδρεύει στην ομώνυμη πόλη της βόρειας Πορτογαλίας. Καλλιεργεί τμήματα ποδοσφαίρου, μπάσκετμπολ, βόλεϊμπολ, χάντμπολ, ποδηλασίας, μπιλιάρδου, χόκεϊ με ροδάκια, κολύμβησης, πυγμαχίας, καθώς και αθλήματα για άτομα με ειδικές ανάγκες. Πιο γνωστή παγκοσμίως είναι η ποδοσφαιρική ομάδα της Πόρτο, με 84 εγχώριους και διεθνείς τίτλους στη συλλογή της. Αποτελεί μία από τις τρεις μεγάλες δυνάμεις του πορτογαλικού ποδοσφαίρου - οι άλλες δύο είναι η Μπενφίκα (η ομάδα με τους περισσότερους τίτλους στην Πορτογαλία) και η Σπόρτινγκ Λισαβώνας.

Το Πόρτο («Λιμάνι» στα πορτογαλικά), όπου εδρεύει ο σύλλογος, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Πορτογαλίας, μετά την πρωτεύουσα Λισαβώνα, με πληθυσμό που αγγίζει τα 2 εκατομμύρια κατοίκους. Με ελληνικούς όρους θα λέγαμε ότι είναι η συμπρωτεύουσα της Πορτογαλίας. Είναι η Πόρτους Κάλε των Ρωμαίων, που έδωσε το όνομά της στη χώρα, σύμφωνα με μία εκδοχή. Διασχίζεται από τον ποταμό Δούρο, τον μεγαλύτερο ποταμό της Ιβηρικής Χερσονήσου, και είναι γνωστή παγκοσμίως για το γλυκόπιοτο κρασί της.

Δεν είναι τυχαίο που ένας οινέμπορος, ο Αντόνιο Νικολάου ντ’ Αλμέιντα (1873-1948) ήταν ο ιδρυτής του συλλόγου στις 28 Σεπτεμβρίου 1893. Ο 20χρονος Αλμέιντα είχε επαγγελματικές δοσοληψίες με το Λονδίνο και είχε γοητευθεί από το άθλημα του ποδοσφαίρου. Πιεζόμενος όμως από τους οικείους του εγκατέλειψε τη νεοσύστατη ομάδα τρία χρόνια αργότερα για ν’ αφοσιωθεί στην οικογενειακή επιχείρηση.

Η ομάδα μαράζωσε και σχεδόν διαλύθηκε, αλλά 13 χρόνια αργότερα, στις 2 Αυγούστου 1906, ένας άλλος νεαρός, ο Ζοζέ Μοντέιρο ντα Κόστα (1881-1911), ο οποίος μόλις είχε ολοκληρώσει τις σπουδές του στην Αγγλία και ήταν λάτρης του ποδοσφαίρου, έλαβε την απόφαση να την αναστήσει με μία παρέα φίλων του.

Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ‘70 η Πόρτο βρισκόταν στη σκιά της Μπενφίκα και κατά περιόδους της συμπολίτισσάς της Μποαβίστα, έχοντας στη συλλογή της 5 πρωταθλήματα και 3 κύπελλα. Ακολούθησε μία αναλαμπή με δύο πρωταθλήματα (1978, 1979) κι ένα Κύπελλο (1977), αλλά η ταπεινωτική ήττα με 6-1από την ΑΕΚ – η πιο ταπεινωτική της ιστορίας της – στις 13 Σεπτεμβρίου 1978 στη Νέα Φιλαδέλφεια, σήμανε συναγερμό.

Στις 17 Απριλίου 1982 ανέλαβε την προεδρία της Πόρτο ο 45χρονος Ζόρζε Νούνο ντε Λίμα Πίντο ντα Κόστα, ο οποίος είχε ξεκινήσει την επαγγελματική του καριέρα ως ταμίας τράπεζας και κατά το παρελθόν είχε περάσει και από άλλες θέσεις του συλλόγου. Υπό την προεδρία του η Πόρτο γνωρίζει μία παρατεταμένη επιτυχία μέχρι σήμερα, έχοντας υποσκελίσει τη μεγάλη της αντίπαλο Μπενφίκα. Πρώτο μέλημά του ήταν να επαναφέρει στον πάγκο τον παλιό της παίκτη Ζοζέ Μαρία Πεντρότο, ο οποίος μεθοδικά άρχισε να χτίζει την ανταγωνιστική Πόρτο του μέλλοντος.

Και τα αποτελέσματα φάνηκαν γρήγορα. Η ομάδα άρχισε να καρδίζει κατά σειρά εγχώριους τίτλους, με αποκορύφωμα την κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών (νυν Τσάμπιονς Λιγκ) το 1987, με προπονητή του Αρτούρ Ζόρζε, τον βοηθό του Πεντρότο, που εν τω μεταξύ είχε φύγει από τη ζωή χτυπημένος από τον καρκίνο.

Τα επόμενα χρόνια η Πόρτο συνέχιζε να κατακτά τίτλους, με προπονητές όπως ο Τόμισλαβ Ίβιτς, ο Μπόμπι Ρόμπσον, ο Φερνάντο Σάντος και ο Ζοζέ Μουρίνιο, αλλά η σταθερά του συλλόγου παραμένει έως σήμερα ο πρόεδρός της. Ο ντα Κόστα, παρόλο που είχε στήσει τη δική του «παράγκα» και καταδικάστηκε για διαφθορά, θεωρείται ο πιο επιτυχημένος ποδοσφαιρικός παράγοντας του κόσμου, καθώς επί της προεδρίας του η Πόρτο έχει κατακτήσει τους 62 από τους 78 τίτλους της.

Το έμβλημα της Πόρτο είναι μία μπλε μπάλα (το μπλε και το άσπρο είναι τα χρώματα της ομάδας) και πάνω της εικονίζονται τα εμβλήματα της πόλης του Πόρτο (η Παναγία η Βρεφοκρατούσα, το κάστρο, ένας πράσινος δράκος και μία κορώνα). Τα προσωνύμια της ομάδας είναι «Δράκοι» και «Κυανόλευκοι».

Από το 2003 η Πορτο αγωνίζεται στο «Εστάντιο ντο Ντραγκάο» («Το Γήπεδο του Δράκου»), χωρητικότητας 50.000 θέσεων, που χτίστηκε για τις ανάγκες του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 2004, του θριαμβευτικού για την Ελλάδα.

Η μεγαλύτερη αντίπαλος της Πόρτο είναι η Μπενφίκα και λιγότερο η συμπολίτισσά της Μποαβίστα. Οι γειτονικές Μπράγκα και Γκιμαράες προσπαθούν να κλέψουν κατά περιόδους λίγο από τη δόξα της. Οι αγώνες Πόρτο - Μπενφίκα αποτελούν το απόλυτο ντέρμπι του πορτογαλικού ποδοσφαίρου («O Clássico»).

Τίτλοι

• Πρωταθλήματα Πορτογαλίας: 30
  1935, 1939, 1940, 1956, 1959, 1978, 1979, 1985, 1986, 1988, 1990, 1992, 1993, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011, 2012, 2013, 2018, 2020, 2022.
• Κύπελλα Πορτογαλίας: 19
  1956, 1958, 1968, 1977, 1984, 1988, 1991, 1994, 1998, 2000, 2001, 2003, 2006, 2009, 2010, 2011, 2020, 2022, 2023.
• Σούπερκαπ Πορτογαλίας: 23
  1981, 1983, 1984, 1986, 1990, 1991, 1993, 1994, 1996, 1998, 1999, 2001, 2003, 2004, 2006, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2018, 2020, 2022.
• Κύπελλα Πρωταθλητριών / Τσάμπιονς Λιγκ: 2
  1987, 2004
• Κύπελλα ΟΥΕΦΑ / Γιουρόπα Λιγκ: 2
  2003, 2011
• Ευρωπαϊκό Σουπερκαπ: 1
  1987
• Διηπειρωτικά Κύπελλα: 2
  1987, 2004

Η Πόρτο με ομάδες από την Ελλάδα

Η Πόρτο με ομάδες από την Κύπρο