Η διπλή ναζιστική θηριωδία στο Μεσόβουνο Κοζάνης

Το Μεσόβουνο της Κοζάνης είναι το μοναδικό χωριό της Ελλάδας, που γνώρισε δύο φορές τη μανία των γερμανών κατακτητών.

Την πρώτη φορά στις 23 Οκτωβρίου 1941, όταν οι άνδρες της Βέρμαχτ θα έρθουν στο χωριό μετά τις συνεχείς εκκλήσεις και αναφορές του διορισμένου κατοχικού νομάρχη Κοζάνης, Κωνσταντίνου Γεωργαντά, που έκανε λόγο για «ταραξίες και απείθαρχους κατοίκους». Είχε προηγηθεί η δολοφονία του κατοχικού κοινοτάρχη από ένα κομμουνιστή. Οι Γερμανοί θα περικυκλώσουν το χωριό, θα συλλάβουν και θα εκτελέσουν 142 κατοίκους, που ήταν ποντιακής καταγωγής και οι περισσότεροι είχαν συμμετάσχει στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940. Πρόκειται για την πρώτη ναζιστική θηριωδία που διαπράχθηκε σε ελληνικό έδαφος.

Κι ενώ οι κάτοικοι του Μεσόβουνου προσπαθούσαν να επουλώσουν τις πληγές τους, τα ναζιστικά στρατεύματα επανήλθαν τρία χρόνια αργότερα με μια αιματηρή εκστρατεία σε απάντηση για τα πλήγματα που δέχονταν από αντάρτικες ομάδες που δρούσαν στην περιοχή του Βερμίου. Στις 22 Απριλίου 1944, στο πλαίσιο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων με την επωνυμία «Μαγιάτικη Καταιγίδα» («Maigewitter»), που έλαβε μέρος σε όλη την έκταση του Βερμίου όρους, το Μεσόβουνο θα γνωρίσει εκ νέου τη μανία των κατακτητών. Στην επιχείρηση συμμετείχαν και οι άνδρες του δοσίλογου απόστρατου αξιωματικού Γεωργίου Πούλου.

Το χωριό περικυκλώθηκε και οι ναζί διέταξαν τους κατοίκους να συγκεντρωθούν στην πλατεία, ενώ την ίδια ώρα, όσους εντόπιζαν να κρύβονται σε σπίτια τους εκτελούσαν επί τόπου. Συνολικά εκτελέστηκαν 150 κάτοικοι, ενώ κατά τη διάρκεια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων στο βουνό, συνελήφθησαν κι εκτελέστηκαν και τρεις σοβιετικοί στρατιώτες που κρύβονταν στην περιοχή.

Ο Πούλος ήταν ο μοναδικός που πλήρωσε για τη «Μαγιάτικη Καταιγίδα». Καταδικάστηκε σε θάνατο από δικαστήριο δοσιλόγων και εκτελέστηκε στο Γουδή στις 11 Ιουνίου 1949.

Το Μεσόβουνο έχει ενταχθεί επισήμως στα μαρτυρικά χωριά και πόλεις της Ελλάδας.