Ο «Οκτώβρης» του Σοστακόβιτς

O «Οκτώβρης» είναι συμφωνικό ποίημα του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, που φέρει τον αριθμό 131 στην εργογραφία του σπουδαίου Ρώσου συνθέτη.

Γράφτηκε το 1967 για τους εορτασμούς των πενήντα χρόνων της Οκτωβριανής Επανάστασης και η πρεμιέρα του δόθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου στην Μόσχα, στην αίθουσα συναυλιών του Θεάτρου Μπολσόι. Την Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΣΣΔ (νυν Κρατική Ακαδημαϊκή Συμφωνική Ορχήστρα της Ρωσικής Ομοσπονδίας) διηύθυνε ο γιος του συνθέτη Μαξίμ Σοστακόβιτς, που τότε έκανε τα πρώτα βήματα ως διευθυντής ορχήστρας.

Ο «Οκτώβρης» είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά έργα του Σοστακόβιτς και συνεπώς από τα λιγότερο δισκογραφημένα. Αδικαιολόγητα επισημαίνει η κριτική, καθώς πρόκειται για ένα ζωηρό και κομψό έργο με ενδιαφέρουσα δομή στην οποία οι κλιμακώσεις είναι προσεκτικά τοποθετημένες από τον συνθέτη για να επιτυγχάνουν το μέγιστο δραματικό αποτέλεσμα. Μάλιστα κάποιοι κριτικοί συμπεραίνουν από την δομή του έργου μια κριτική διάθεση του Σοστακόβιτς προς το κομμουνιστικό καθεστώς της χώρας του, καθώς είναι γνωστό ότι η σχέση του με το ΚΚΣΕ πέρασε από χίλια κύματα, ιδιαίτερα την εποχή της παντοκρατορίας του Στάλιν.

Στο κεντρικό τμήμα του έργου ο συνθέτης αναπαράγει το γνωστό «Τραγούδι των Παρτιζάνων», που είχε γράψει το 1937 για την ταινία των αδελφών Βασίλιεφ «Οι ημέρες του Βολοτσάγεφ» («Volochayevskiye dni»), που αφηγείται την ηρωϊκή αντίσταση των Μπολσεβίκων κατά των Ιαπώνων, που είχαν εισβάλει στα ρωσικά εδάφη της Άπω Ανατολής το 1918.

Ο «Οκτώβρης» του Σοστακόβιτς διαρκεί περί τα 13 λεπτά και είναι ενορχηστρωμένος για 3 πίκολο φλάουτα, 3 αγγλικά κόρνα, 3 φαγκότα, κρουστά και έγχορδα.