Ορατόριο του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, από τα κορυφαία έργα της δυτικής εκκλησιαστικής μουσικής. Ο πρωτότυπος τίτλος του στα γερμανικά είναι «Matthäus-Passion» και φέρει τον αριθμό 244 (BWV 244) στην εργογραφία του σπουδαίου γερμανού συνθέτη.
Γράφτηκε στις αρχές του 1727 για σόλο φωνές, διπλή χορωδία και διπλή ορχήστρα σε λιμπρέτο του Πικάντερ, φιλολογικό ψευδώνυμο του γερμανού ποιητή Κρίστιαν Φρίντριχ Χενρίτσι. Το λιμπρέτο βασίζεται κατά κύριο λόγο στα κεφάλαια 26 και 27 του Ευαγγελίου του Ματθαίου, που εξιστορούν τα Πάθη του Χριστού, στη γερμανική μετάφραση του Μαρτίνου Λούθηρου. Επίσης, υπάρχουν και κείμενα του Πικάντερ.
Την εποχή εκείνη ο Μπαχ ζούσε στη Λειψία κι εκτός από το συνθετικό του έργο ήταν διευθυντής εκκλησιαστικής μουσικής στην πόλη και κάντορας στο ναό του Αγίου Θωμά, όπου δόθηκε η πρεμιέρα του έργου, το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής, 11 Απριλίου 1727. Άλλες πηγές αναφέρουν την 15η Απριλίου 1729, επίσης Μεγάλη Παρασκευή στον ίδιο χώρο.
Το έργο, πυκνό σε δραματική ένταση και πλούσιο σε σκηνικές εικόνες, σκόρπισε ρίγη συγκίνησης στο εκκλησίασμα, που είχε συγκεντρωθεί στην εκκλησία για τον καθιερωμένο εσπερινό της Μεγάλης Παρασκευής. Υπήρξαν όμως και αντιδράσεις. Μία γυναίκα φώναξε δυνατά: «Ο Θεός ας μας συγχωρήσει… Πρόκειται αναμφίβολα για όπερα», θεωρώντας το ορατόριο του Μπαχ ιερόσυλο. Την άποψή της συμμερίστηκαν και εκκλησιαστικοί παράγοντες της περιοχής, οι οποίοι θεώρησαν ότι ο Μπαχ δεν είχε το δικαίωμα να συνθέσει εκκλησιαστική μουσική με δραματικό χαρακτήρα.
Το θέμα έφθασε μέχρι το δημοτικό συμβούλιο της Λειψίας, που εργοδοτούσε τον Μπαχ. Ο συνθέτης κλήθηκε σε απολογία για παράβαση ουσιωδών όρων του συμβολαίου του και καταδικάσθηκε ομόφωνα σε μείωση των αποδοχών του, σε μία εποχή που είχε όσο τίποτα ανάγκη τα χρήματα, καθώς η δεύτερη σύζυγός του Άννα Μαγδαληνή ήταν έγκυος το πέμπτο παιδί τους.
Το μεγαλειώδες μουσικό έργο του Μπαχ, που διαρκεί περί τις τρεις ώρες, αποτελείται από δύο εκτεταμένα μέρη, καθένα από τα οποία περιλαμβάνει τέσσερις υποδιαιρέσεις. Στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται οι ενότητες:
- Στην Ιερουσαλήμ και τη Βηθανία
- Ο Μυστικός Δείπνος
- Στο Όρος των Ελαιών
- Η Σύλληψη του Ιησού
Με τη λήξη του πρώτου μέρους δίδεται η δυνατότητα στον ιερέα του ναού να κάνει το καθιερωμένο κήρυγμα, που αναφέρεται στα γεγονότα του θείου δράματος.
Στο δεύτερο μέρος περιλαμβάνονται οι ενότητες:
- Ο Ιησούς στον Καϊάφα και στον Πιλάτο
- Η καταδίκη και η μαστίγωση του Ιησού
- Η Σταύρωση του Ιησού
- Η Ταφή του Ιησού
Το έργο έμεινε στην αφάνεια σχεδόν για ένα αιώνα, όταν το ανακάλυψε και το επέβαλε ο Φέλιξ Μέντελσον, το 1829. Σήμερα θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της δυτικής μουσικής και παίζεται αρκετά συχνά.
Γίνε συνδρομητής με μόλις 
Facebook
Google