Δημήτρης Τσοβόλας: Ο «γιος του αγωγιάτη» που έγινε «τσάρος» της Οικονομίας

Ο Δημήτρης Τσοβόλας υπήρξε ένας από του δημοφιλέστερους πολιτικούς στις τάξεις του ΠΑΣΟΚ. Ιδιαίτερα μαχητικός και αιχμηρός στον πολιτικό του λόγο, συχνά προκαλούσε εντάσεις και συγκρούσεις με τους πολιτικούς του αντιπάλους. Κανείς όμως δεν αμφισβήτησε την εντιμότητά του, τόσο κατά τη διάρκεια της θητείας του στο υπουργείο Οικονομικών επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου, όσο και ως επικεφαλής του ΔΗΚΚΙ που σφραγίστηκε με την επιστροφή της κρατικής επιχορήγησης, όταν αποφάσισε να διαλύσει το κόμμα που είχε ιδρύσει και να αποχωρήσει από την πολιτική. «Ο γιος του αγωγιάτη» και «Τσοβόλα δώστα όλα» είναι δύο γνωστές εκφράσεις που σχετίζονται με την πολιτική του διαδρομή.

Προερχόμενος από φτωχή οικογένεια των Τζουμέρκων, ο Δημήτρης Τσοβόλας γεννήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 1942 στο ορεινό χωριό Μελισσουργοί της Άρτας. Η οικογένειά του υπέστη διώξεις στα μετεμφυλιακά χρόνια, λόγω της συμμετοχής της στην Εθνική Αντίσταση και στο ΕΑΜ επί Κατοχής.

Σπούδασε νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου στην Αθήνα πριν και μετά την αποχώρησή του από την πολιτική. Διετέλεσε συνήγορος υπεράσπισης σε σημαντικές δίκες, με αποκορύφωμα τη νομική εκπροσώπηση της οικογένειας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου μετά το 2008, ενώ από τις τελευταίες μεγάλες υποθέσεις που ανέλαβε ήταν η υπεράσπιση του του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης Δημήτρη Παπαγγελόπουλου για την υπόθεση της Νοβάρτις.

Βουλευτής και υπουργός Οικονομικών

Ο «γιος του αγωγιάτη», όπως τον είχε αποκαλέσει ειρωνικά ο δημοσιογράφος και νυν ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου και ο ίδιος είχε αποδεχτεί τον χαρακτηρισμό από το βήμα της Βουλής όταν είχε μιλήσει για την παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο για την υπόθεση Κοσκωτά - Καλκάνη, το 1991, μπήκε στη πολιτική αμέσως μετά την πτώση της Χούντας.

Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ, το 1974, κι εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Άρτας το 1977, ενώ επανεκλέχθηκε στην ίδια εκλογική περιφέρεια το 1981 και ξανά το 1985. Τον Ιούνιο του 1989 εξελέγη βουλευτής στην Β’ Αθηνών κι επανεξελέγη στην ίδια εκλογική περιφέρεια στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1989 και του Απριλίου του 1990.

Από την πρώτη κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου ως τη παραπομπή του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, το 1989, ο Δημήτρης Τσοβόλας τοποθετήθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών, αρχικά ως υφυπουργός (1981-1984), μετά αναπληρωτής υπουργός (1984-1985) και υπουργός την περίοδο 1985-1989.

Σε προεκλογική συγκέντρωση στο Περιστέρι, στις 20 Απριλίου 1989, ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε πει τη γνωστή φράση «Τσοβόλα δώστα όλα», καθώς ήταν δημοφιλής για τις πολιτικές παροχών που εφάρμοσε, κυρίως μετά το 1987, όταν αποχώρησε από τη θέση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας ο Κώστας Σημίτης, ο οποίος είχε εφαρμόσει το σταθεροποιητικό πρόγραμμα μετά τη δεύτερη εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ, το 1985.

Η παραπομπή στο Ειδικό Δικαστήριο

Για τη ρύθμιση φορολογικών εκκρεμοτήτων των επιχειρηματιών Κοσκωτά και Καλκάνη κατηγορήθηκε τον Μάιο του 1991 και παραπέμφθηκε στο Ειδικό Δικαστήριο. Τον Ιανουάριο του 1992 καταδικάστηκε σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση με αναστολή και τριετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, χάνοντας έτσι τη βουλευτική του έδρα τον Απρίλιο του 1992. Έγινε επαναληπτική εκλογή στη Β’ Αθηνών και τη θέση του πήρε ο Γ.Α. Μαγκάκης αφού όλοι οι επιλαχόντες των εκλογών του 1990 παραιτήθηκαν.

Με αφορμή τη τριετή στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων του δεν μπόρεσε να θέσει υποψηφιότητα στις εκλογές του 1993, ενώ δεν θέλησε να συμμετάσχει παρά τη χάρη που του απονεμήθηκε, στη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μετά την επάνοδο στην εξουσία το ίδιο έτος.

Η αποχώρηση από το ΠΑΣΟΚ και η ίδρυση του ΔΗΚΚΙ

Αν κάτι διέκρινε τον Δημήτρη Τσοβόλα ήταν η σταθερή και μαχητική στάση του για την υπεράσπιση των απόψεών του. Τον Οκτώβριο του 1995 αποχώρησε από την ΚΕ του ΠΑΣΟΚ και στις 20 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου ίδρυσε το Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα (ΔΗΚΚΙ).

Ο Δημήτρης Τσοβόλας κατάφερε να εκλεγεί και πάλι βουλευτής, το 1996, στη Β’ Αθηνών με το ΔΗΚΚΙ, όμως στις εκλογές του 2000 το κόμμα του δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει το απαραίτητο ποσοστό 3% ώστε να μπει στη Βουλή. Λίγο καιρό αργότερα ζήτησε την αναστολή λειτουργίας τού ΔΗΚΚΙ, η οποία δεν πραγματοποιήθηκε από άλλα στελέχη του, και ο ίδιος αποχώρησε επιστρέφοντας την κρατική χρηματοδότηση. Από το 2004 έπαψε ν’ ασχολείται με την ενεργό πολιτική και αφοσιώθηκε αποκλειστικά στη δικηγορία.

Ο Δημήτρης Τσοβόλας πέθανε στις 24 Φεβρουαρίου 2022 στην Αθήνα, σε ηλικία 79 ετών. Ήταν παντρεμένος με την Κατερίνα Γιώτη, με την οποία είχε αποκτήσει δυο παιδιά. Ο μεν γιος του είναι γιατρός η δε κόρη του δικηγόρος και στενή του συνεργάτιδα κατά τη διάρκεια του βίου του.