Γαρυφαλλιά Μιχάλβεη: Η Ελληνοπούλα σκλάβα που ενέπνευσε τους αμερικανούς καλλιτέχνες

Η Γαρυφαλλιά Μιχάλβεη ήταν μια νεαρή Ελληνοπούλα από τα Ψαρά, που πουλήθηκε ως σκλάβα μετά την καταστροφή του νησιού από τους Τούρκους το 1824. Οι περιπέτειες της ζωής της και η ολιγόχρονη διαμονή της στη Βοστώνη ενέπνευσαν αμερικανούς καλλιτέχνες και απλούς Αμερικανούς.

Η Γαρυφαλλιά Μιχάλβεη γεννήθηκε το 1817 στα Ψαρά και καταγόταν από εύπορη οικογένεια του νησιού. Μετά την απόβαση των Οθωμανών και την καταστροφή των Ψαρών στις 20 και 21 Ιουνίου 1824, το νεαρό κορίτσι γνώρισε τη φρίκη. Οι Τούρκοι σκότωσαν τους γονείς της και την πούλησαν ως σκλάβα σε μία οικογένεια μουσουλμάνων της Σμύρνης.

Μια μέρα του 1827 συνάντησε στο παζάρι τον αμερικανό έμπορο Τζόζεφ Λάνγκντον και τον παρακάλεσε να την απελευθερώσει από τα δεσμά της δουλείας. Αυτός τη λυπήθηκε, εξαγόρασε την ελευθερία της ή την ελευθέρωσε χρησιμοποιώντας πολιτικά μέσα και την έστειλε με πλοίο στη Βοστώνη με το όνομα Garafilia Mohalbi, ζητώντας από τον πατέρα του να τη φροντίζει.

Στις ΗΠΑ, η νεαρή προσφυγοπούλα άρχισε να προσαρμόζεται στη νέα ζωή της και μάλιστα η νέα οικογένεια φρόντισε να φοιτήσει σ’ ένα καλό σχολείο Ουρσουλίνων. Ήταν όμως εξαιρετικά φιλάσθενη, εξαιτίας των περιπετειών της στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Προσβλήθηκε από φυματίωση και στις 17 Μαρτίου 1830 άφησε την τελευταία της πνοή, σε ηλικία 13 ετών.

Οι περιπέτειες των νεαρών Ελλήνων και Ελληνίδων σε σκλαβοπάζαρα της Ανατολής συγκίνησαν τον αμερικανικό λαό και αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τους ανθρώπους της τέχνης, παρά την επίσημη θέση της κυβέρνησης για μη επέμβαση στις ευρωπαϊκές υποθέσεις. Γονείς έδωσαν το όνομά της στα κορίτσιά τους και καραβοκύρηδες σε πλοία τους.

Τα βάσανα της Γαρυφαλλιάς Μιχάλβεη συγκίνησαν τη ζωγράφο Αν Χολ (1792-1863) που φιλοτέχνησε το πορτρέτο της νεαρής ελληνοπούλας σε μινιατούρα. Το πορτρέτο της έγινε και εξώφυλλο βιβλίου που κυκλοφόρησε το 1831.

Περίπου 13 χρόνια αργότερα, ο γλύπτης Χάιραμ Πάουερς (1805-1873) εμπνεύστηκε ένα εντυπωσιακό για την εποχή του γλυπτό, όπου παρίστανε αλυσοδεμένη την Αφροδίτη της Μήλου και του έδωσε τον τίτλο «Η ελληνίδα σκλάβα». Ποιητές έγραψαν ποιήματα και ο μουσικός Καρλ Γκάρτνερ συνέθεσε μια μαζούρκα για πιάνο.