Γιώτα Γιάννα: Η Ελληνίδα Τζάνις Τζόπλιν

Η τραγουδίστρια και δεξιοτέχνης της φυσαρμόνικας Γιώτα Γιάννα (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Παναγιώτας Γιαννέλου) είχε παρουσία στα ελληνικά μουσικά δρώμενα περισσότερο από 60 χρόνια. Ερμήνευε κυρίως τραγούδια σε δεύτερες εκτελέσεις, αλλά «άρπαζε το τραγούδι απʼ τα μαλλιά και το έκανε ολοδικό της», σύμφωνα με τη Λένα Πλάτωνος.

Την είχαν χαρακτηρίσει «Ελληνίδα Τζάνις Τζόπλιν» (Σταμάτης Κραουνάκης) και «Πασιονάρια της λαϊκής πίστας» (Μάνος Χατζιδάκις). Ο ποιητής Γιώργος Χρονάς την αναφέρει ως μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του καλλιτεχνικού χώρου. Μάλιστα την έκανε μία από τις επτά ηρωίδες του στο βιβλίο «Το μονόπρακτο της Σεβάς Χανούμ», δίνοντας στο δικό της κεφάλαιο τον τίτλο «Το βελούδινο υπόγειο της Γιώτας Γιάννα».

Η Γιώτα Γιάννα γεννήθηκε το 1928 στην Αθήνα και ξεκίνησε παίζοντας φυσαρμόνικα δίπλα στη Σοφία Βέμπο, συνοδεύοντάς την στο περίφημο τραγούδι «Ο άνθρωπός μου». Τη δεκαετία του ‘60 ηχογράφησε πολλούς δίσκους 45 στροφών κι έγινε πολύ γνωστή στο αθηναϊκό κοινό από τις εμφανίσεις της σε νυχτερινά κέντρα της Πλάκας και της Εθνικής Οδού.

Εκτός από τη Σοφία Βέμπο, συνεργάστηκε με σπουδαία και γνωστά ονόματα του λαϊκού τραγουδιού, όπως οι Βασίλης Τσιτσάνης, Απόστολος Καλδάρας, Ρίτα Σακελλαρίου, Άννα Βίσση, Καίτη Γκρέυ, Γιώτα Λύδια και Μπέμπα Μπλανς.

Το 2013 κυκλοφόρησε τον πρώτο της μεγάλο δίσκο με τίτλο «Τα μάτια της Γιώτας Γιάννα». Την ίδια χρονιά συνεργάστηκε με την Άννα Βίσση στο τραγούδι «Όσοι αγαπάνε δεν πεθαίνουνε» και συμμετείχε στην καλοκαιρινή περιοδεία της δημοφιλούς τραγουδίστριας. Τον Νοέμβριο του 2022 κυκλοφόρησε το τραγούδι «Μετωπικά» σε μουσική και στίχους Νίκου Καρβέλα, με τη συμμετοχή του Μπάμπη Στόκα. Από το 2017 τραγουδούσε στην μπουάτ «Απανεμιά» της Πλάκας.

Η Γιώτα Γιάννα πέθανε στην Αθήνα στις 5 Ιουλίου 2023, σε ηλικία 95 ετών.