Δημήτριος Γιολδάσης: Ο κύριος εκπρόσωπος της αγροτικής τοπιογραφίας

Ο ζωγράφος Δημήτρης Γιολδάσης έγινε γνωστός στο πανελλήνιο με τα μοναδικά στο είδος τους ζωγραφικά έργα του με θέματα παρμένα από την αγροτική ζωή του Θεσσαλικού Κάμπου. Θεωρείται ο κύριος εκπρόσωπος της αγροτικής τοπιογραφίας στην Ελλάδα.

Ο Δημήτρης Γιολδάσης γεννήθηκε το 1897 στο Μορφοβούνι Καρδίτσας. Από πολύ μικρός δούλεψε στον κάμπο της Θεσσαλίας ως καπνεργάτης και οι εμπειρίες αυτές τον σημάδεψαν καθοριστικά. Το 1914 γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, όπου σπούδασε αρχικά κοσμηματογραφία (1914-1917) και στη συνέχεια ζωγραφική, κοντά στους Δ. Γερανιώτη, Σπυρίδωνα Βικάτο και Γεώργιο Ιακωβίδη (1917-1921). Για τις επιδόσεις του επανειλημμένα απέσπασε το Αβερώφειο Βραβείο.

Το 1925 επισκέφθηκε το Παρίσι και το Λονδίνο, στη συνέχεια τη Νέα Υόρκη και τέλος τη Ρώμη, χωρίς ουσιαστικά οι επαφές αυτές να διαφοροποιήσουν την αισθητική που είχε διαμορφώσει στην Ελλάδα. Από το 1937 έως το 1948 – με διακοπές στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης και στη μεταδεκεμβριανή περίοδο – δίδαξε τεχνικά σε γυμνάσιο της Καρδίτσας και μελέτησε τη ζωή των αγροτών του θεσσαλικού κάμπου, η οποία έγινε η μόνιμη θεματολογία του.

Τοιχογραφίες με τους ήρωες του '21

Στην Κατοχή εντάχθηκε στο ΕΑΜ και δραστηριοποιήθηκε στην περιοχή της Καρδίτσας. Μαζί με άλλους ζωγράφους, έκανε τοιχογραφίες με τους ήρωες του '21, στο κτίριο του Εθνικού Συμβουλίου της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) στις Κορυσχάδες Ευρυτανίας. Μετά τα Δεκεμβριανά συνελήφθη, αλλά γρήγορα αποφυλακίστηκε. Έζησε στην Αθήνα, από το 1948 έως το 1966, οπότε εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Καρδίτσα. Την ίδια χρονιά τιμήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Γεωργίου Α’.

Η βράβευση από την Ακαδημία Αθηνών

Ο Δημήτρης Γιολδάσης διοργάνωσε πολυάριθμες ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα, στο Βόλο, στη Λάρισα, στα Τρίκαλα και την Καρδίτσα. Συμμετείχε σχεδόν σε όλες τις πανελλήνιες εκθέσεις, εκτός της δικτατορικής περιόδου, και σε πολλές ομαδικές στην Αλεξάνδρεια, στο Βελιγράδι, στο Βουκουρέστι, στη Μόσχα.

Έργα του βρίσκονται στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, της Εθνικής Τράπεζας, του Υπουργείου Παιδείας, του Υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών και των Δήμων Αθηναίων, Βόλου, Τρικάλων, Καρδίτσας και στη δημοτική πινακοθήκη της Λάρισας.

Το 1977 η Εθνική Πινακοθήκη οργάνωσε μεγάλη αναδρομική έκθεση του έργου του κι εξέδωσε κατάλογο των έργων του. Αναδρομική έκθεση του έργου του οργάνωσε το 1994 και η Πινακοθήκη του Δήμου Καρδίτσας. Το 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

Ο Δημήτρης Γιολδάσης πέθανε στην Καρδίτσα στις 5 Φεβρουαρίου 1993, σε ηλικία 96 ετών.

Έγραψαν

Ο Γιολδάσης, λόγω του ευανάγνωστου χαρακτήρα της τέχνης του, εξοικείωσε το κοινό τής ελληνικής επαρχίας με τη ζωγραφική. Ζωγράφισε τους χώρους και τους ανθρώπους της θεσσαλικής πεδιάδας, στην αρχή με μια εμπρεσιονιστική αντίληψη και αργότερα περνώντας σε διαδοχικές σχηματοποιήσεις και εξαπλουστεύσεις των θεμάτων του. Η τεχνική αυτή μπολιάζει τα έργα του με μιαν ιδιάζουσα, υγρή ατμόσφαιρα