Αντρέας Φραγκιάς

Ο Αντρέας Φραγκιάς ήταν συγγραφέας και δημοσιογράφος, από τους σημαντικότερους μυθιστοριογράφους της ελληνικής λογοτεχνίας. Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική λογοτεχνική γενιά και στα μυθιστορήματά του περιγράφει τις περιπέτειες των ανθρώπων και τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας στα μεταπολεμικά χρόνια.

Ο Αντρέας Φραγκιάς γεννήθηκε το 1921 στην Αθήνα και ήταν γιος του Εμμανουήλ Φραγκιά, δημοσίου υπαλλήλου από την Ανώπολη Σφακίων (1873-1930) και της συζύγου του Αλεξάνδρας (1893-1981).

Φοίτησε στο Βαρβάκειο Πρότυπο Λύκειο (πρακτικό τμήμα), στο περιοδικό του οποίου «Μαθητική Ζωή» δημοσίευσε τα πρώτα του έργα και συγκεκριμένα τέσσερα διηγήματα. Συμμαθητής του και στενός του φίλος ήταν ένα άλλο μεγάλο όνομα της ελληνικής πεζογραφίας, ο Άρης Αλεξάνδρου. Μετά την αποφοίτησή του από το Βαρβάκειο γράφτηκε στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (νυν Οικονομικό Πανεπιστήμιο), χωρίς να λάβει πτυχίο.

Την περίοδο της Κατοχής συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση, ιδιαίτερα στον τομέα τού αντιστασιακού Τύπου και της πληροφόρησης. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου εξορίστηκε για τις αριστερές του ιδέες στην Ικαρία (Μάρτιος-Οκτώβριος 1947) με βάση τον νόμο περί ληστείας που προέβλεπε ποινές για τους παρέχοντες άσυλο στους ληστές (κομμουνιστές για την περίσταση).

Το Σεπτέμβριο του 1949 κλήθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία και εξ αιτίας των κοινωνικών του φρονημάτων οδηγήθηκε στη Μακρόνησο, όπου παρέμεινε μέχρι την αφυπηρέτησή του το 1952..

Το 1945 ξεκίνησε την επαγγελματική του καριέρα στη δημοσιογραφία από την απογευματινή εφημερίδα του ΕΑΜ «Ελεύθερη Ελλάδα». Μετά την απόλυσή του από τον στρατό συνεργάστηκε με αρκετές αθηναϊκές εφημερίδες και περιοδικά («Εμπρός», «Φιλελεύθερος», «Αυγή», «Αλλαγή», «Ανεξάρτητος Τύπος», «Ώρα», «Μεσημβρινή», «Καθημερινή», «Εικόνες», «Τα Νέα», «Αντί» κ.ά.).

Ολιγογράφος ως συγγραφέας, εξέδωσε μόλις τέσσερα μυθιστορήματα σε μία περίοδο 31 ετών: «Άνθρωποι και Σπίτια» (1955), «Καγκελόπορτα» (1962), «Λοιμός» (1972) και «Το Πλήθος» (σε δύο τόμους, 1985 και 1986), το οποίο τιμήθηκε με το Α’ Βραβείο Μυθιστορήματος το 1987.

Το έργο του Αντρέα Φραγκιά τοποθετείται στο χώρο της μεταπολεμικής ελληνικής πεζογραφίας. Βασικό χαρακτηριστικό των μυθιστορημάτων του είναι το πλήθος ως κυρίαρχο πρόσωπο, χαρακτήρες που τείνουν να χάσουν την ατομικότητά τους μέσα από αλλοτριωτικούς μηχανισμούς, εντασσόμενους είτε σ’ ένα συγκεκριμένο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι (στα πρώτα του έργα που αναφέρονται στην περίοδο της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου), είτε σ’ ένα γενικότερο απρόσωπο σύστημα (στα τελευταία του έργα).

Το ύφος της γραφής του συνδυάζει τη ρεαλιστική απεικόνιση μιας κατάστασης που εξελίσσεται προς το χειρότερο με την αλληγορική λειτουργία των γεγονότων. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί στα Γερμανικά, τα Γαλλικά, τα Ρωσικά, τα Ρουμανικά και τα Ουγγρικά. Το 2000 τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργο του.

Το 1960 έγραψε το σενάριο της ταινίας «Το μεγάλο κόλπο» του Χρήστου Θεοδωρόπουλου και το 1962 το θεατρικό έργο «Πέντε Στρέμματα Παράδεισος» μαζί με τον Γεράσιμο Σταύρου.

Το μυθιστόρημά του «Η Καγκελόπορτα» μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1978 από τον σκηνοθέτη Δημήτρη Μακρή, ενώ στο μυθιστορήμά του «Ο Λοιμός» βασίζεται η ταινία «Happy Day» (1976) του Παντελή Βούλγαρη.

Ο Αντρέας Φραγκιάς πέθανε στις 6 Ιανουαρίου 2002 στην Αθήνα, σε ηλικία 81 ετών.