Νικόλαος Πονηρόπουλος: Ο πρώτος έλληνας υπουργός που κατηγορήθηκε για ποινικό αδίκημα

Νικόλαος Πονηρόπουλος (1783 – 1852)
Νικόλαος Πονηρόπουλος (1783 – 1852)

Ο Νικόλαος Πονηρόπουλος ήταν προύχοντας της Αρκαδιάς (Κυπαρισσίας), με στρατιωτική δράση στα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης και πολιτική στη συνέχεια. Υπήρξε ο πρώτος υπουργός του ελληνικού κράτους που κατηγορήθηκε για ποινικό αδίκημα κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του.

Ο Νικόλαος Πονηρόπουλος γεννήθηκε το 1783, σύμφωνα με τον κατάλογο των Φιλικών του Παναγιώτη Σέκερη, στην Αρκαδιά. Τα προεπαναστατικά χρόνια ασκούσε το επάγγελμα του εμπόρου και το 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Μόλις ξέσπασε η Επανάσταση στρατολόγησε αρκετούς συμπατριώτες του και ξόδεψε αρκετά χρήματα για τη συντήρηση του στρατιωτικού του σώματος. Πήρε μέρος στις πολιορκίες του Νεόκαστρου και της Μεθώνης το καλοκαίρι του 1821 και τον επόμενο χρόνο συμμετείχε στην αντιμετώπιση της στρατιάς του Δράμαλη. Στη σύναξη των προυχόντων στην Μονή των Καλτεζών (Συνέλευση των Καλτεζών) στις 26 Μαΐου 1821 εκλέχτηκε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας, έχοντας ως προσόντα του την καλή του μόρφωση και τις ρητορικές του ικανότητες.

Στο μεγαλύτερο διάστημα της Επανάστασης περιορίστηκε σε πολιτική δράση. Εκπροσώπησε την επαρχία του στις περισσότερες των εθνοσυνελεύσεων και διετέλεσε υπουργός επί της Οικονομίας στη κυβέρνηση του Γεωργίου Κουντουριώτη (11 Οκτωβρίου 1824 – 1 Μαρτίου 1826).

Τον χαρακτήριζε αστάθεια στις πεποιθήσεις του και σε ορισμένες περιπτώσεις καιροσκοπισμός. Ο Φωτάκος στ’ απομνημονεύματά του αναφέρει σχετικά: «Ο δε Νικόλαος Πονηροπουλος, πολιτικός και στρατιωτικός ων, είχε μικράν τινά συμπάθειαν εις τον Κολοκοτρώνην και κατά τας περιστάσεις εφαίνετο φίλος του, διότι είχε στερεάν την ιδέαν, ότι ο Κολοκοτρώνης θα φέρη αίσιον αποτέλεσμα. Όταν έβλεπε τον κίνδυνον μέγαν εσυντάσσετο φανερά μετ’ αυτού και τον εβοήθη· έλεγε δέ, ότι η Ελληνική Επανάστασις είναι ο Κολοκοτρώνης, και ο Κολοκοτρώνης είναι η Επανάστασις».

Ο Νικόλαος Πονηρόπουλος ανέπτυξε πολιτική δράση και μετά την απελευθέρωση. Χρημάτισε γερουσιαστής (1844-1852) και διετέλεσε υπουργός Οικονομικών (14 Ιανουαρίου 1846 – 6 Απριλίου 1847) και Εσωτερικών (2 Νοεμβρίου 1846 – 6 Απριλίου 1847) στη κυβέρνηση του Ιωάννη Κωλέττη.

Στις αρχές του 1847 ως υπουργός Οικονομικών κατηγορήθηκε για πλαστογραφία πρωτοκόλλων περί της τιμής των σιτηρών, όταν βρέθηκε αναμεμιγμένος σε υπόθεση κατάχρησης δημοσίου χρήματος και συγκεκριμένα στην εισαγωγή σιταριού με αυξημένη τιμή από εταιρεία που είχε συμφέροντα ο ίδιος. Το σκάνδαλο, που κλόνισε την κυβέρνηση Κωλέττη, πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις, όταν ένας υπάλληλος του υπουργείου του, που ήταν μάρτυρας κατηγορίας, πέθανε ξαφνικά από δηλητηρίαση.

Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού κράτους, που η Βουλή κατηγορούσε υπουργό για διάπραξη ποινικού αδικήματος κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του. Παρά το θόρυβο που δημιουργήθηκε, η Βουλή, που συνεδρίασε στις 18 Μαρτίου 1847, δεν τον παρέπεμψε τελικά σε δίκη, επειδή αναγνώρισε την εθνική του προσφορά κατά τη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 6 Απριλίου, αντικαταστάθηκε και στα δύο υπουργεία, στο πλαίσιο ανασχηματισμού του κυβερνητικού σχήματος από τον πρωθυπουργό Ιωάννη Κωλέττη.

Ο Νικόλαος Πονηρόπουλος πέθανε την 1η Δεκεμβρίου 1852 στην Αθήνα, σε ηλικία 69 ετών.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ