Μαρία Ορόσα

Η Φιλιππινέζα χημικός María Ylagan Orosa (Μαρία Ιλιάγκαν Ορόσα) διακρίθηκε στον τομέα των τροφίμων και πιστώνεται με την δημιουργία 700 και πλέον συνταγών, συμπεριλαμβανομένης και μιας δημοφιλούς κέτσαπ από μπανάνες. Οι διατροφικές της καινοτομίες έσωσαν την ζωή χιλιάδων Φιλιππινέζων και Αμερικανών στρατιωτών που μάχονταν τους Ιάπωνες στα θέατρα των επιχειρήσεων του Ειρηνικού κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η Μαρία Ορόσα γεννήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 1893 στην πόλη Ταάλ της επαρχίας Μπατάνγκας των Φιλιππίνων, όπου πατέρας της διατηρούσε κατάστημα γενικών ειδών. Σπούδασε χημεία στο Πανεπιστήμιο της Μανίλας και συνέχισε τις σπουδές της με κρατική υποτροφία στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον (Σιάτλ), αποκτώντας μεταπτυχιακούς τίτλους στην φαρμακευτική χημεία και την χημεία τροφίμων. Στην συνέχεια δούλεψε ως χημικός για την πολιτεία της Ουάσινγκτον, προτού επιστρέψει το 1922 στην Φιλιππίνες και εστιάσει την προσοχή της στην αντιμετώπιση του υποσιτισμού που μάστιζε την φτωχή πατρίδα της.

Οι γνώσεις που αποκόμισε από την παραμονή της στις ΗΠΑ και το δημιουργικό της πνεύμα, την οδήγησαν στην δημιουργία πολυάριθμων καινοτομιών. Για παράδειγμα, προσαρμόζοντας δύο μεταλλικά φύλλα σ' ένα παραδοσιακό πήλινο δοχείο έφτιαξε τον φούρνο Παλαγιόκ, παρέχοντας έτσι σε απομακρυσμένα χωριά που δεν είχαν πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια ένα πιο αποτελεσματικό μέσο μαγειρέματος πάνω στη φωτιά.

Η πιο γνωστή διατροφική δημιουργία της είναι το κέτσαπ από μπανάνα αντί για τομάτα που αποδείχτηκε αρκετά ανθεκτικό για τις συνθήκες της εποχής. Δυo άλλες διατροφικές ανακαλύψεις της την ανέδειξαν πολεμική ηρωίδα. Το «Σογιαλάκ» (ένα πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά ποτό που προέρχεται από σπόρους σόγιας) και το «Νταράκ» (μπισκότα ρυζιού με βιταμίνη Β-1, που μπορούσαν να αποτρέψουν την ενδημική νόσο Μπέρι-Μπέρι) έσωσαν αμέτρητες ζωές κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όχι μόνο στα πεδία των μαχών, αλλά και στα ιαπωνικά στρατόπεδα συγκέντρωσης που εισάγονταν μυστικά.

Κατά την διάρκεια της μάχης για την ανακατάληψη της Μανίλας από τους συμμάχους, η Μαρία Ορόσα αρνήθηκε να εγκαταλείψει την πρωτεύουσα των Φιλιππίνων, παρά τις προτροπές της οικογένειάς της. Στις 13 Φεβρουαρίου 1945, κατά την διάρκεια αμερικανικής αεροπορικής επιδρομής τραυματίστηκε σοβαρά και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Στάθηκε όμως διπλά άτυχη, καθώς και το νοσοκομείο βομβαρδίστηκε από τους αμερικανούς με αποτέλεσμα να βρει τραγικό θάνατο την ίδια ημέρα σε ηλικία 51 ετών.