Χρυσή Αυγή

Ο ιδρυτής της Χρυσής Αυγής, Νίκος Μιχαλολιάκος
Ο ιδρυτής της Χρυσής Αυγής, Νίκος Μιχαλολιάκος

Η Χρυσή Αυγή είναι ένα ελληνικό εξωκοινοβουλευτικό κόμμα (από τις 7 Ιουλίου 2019), που εντάσσεται στο άκρο δεξιό του πολιτικού φάσματος. Ξεκίνησε ως μία περιθωριακή νεοναζιστική ομάδα, γύρω από το ομώνυμο περιοδικό στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 και εκμεταλλευόμενο τη δεινή οικονομική κρίση της χώρας μας στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας κατόρθωσε να εισέλθει στη Βουλή για πρώτη φορά το 2012 με πατριωτικό και αντιμνημονιακό προσωπείο.

Η δολοφονία του μουσικού και αντιφασίστα Παύλου Φύσσα τον Σεπτέμβριο του 2013 από ένα μέλος της, τον Γιώργο Ρουπακιά, οδήγησε τελικά σύσσωμη την τότε κοινοβουλευτική ομάδα στο εδώλιο του κατηγορουμένου με την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης. Η δίκη ενός κόμματος, μοναδική περίπτωση στα εγχώρια και παγκόσμια νομικά χρονικά, τουλάχιστον από τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και μετά, ξεκίνησε στις 20 Απριλίου 2015 στη δικαστική αίθουσα των φυλακών Κορυδαλλού. Στις 7 Οκτωβρίου 2020, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων ομόφωνα έκρινε ότι η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση.

Το ιστορικό της Χρυσής Αυγής

Η «Χρυσή Αυγή» είναι κόμμα του ενός ανδρός, του αρχηγού της Νίκου Μιχαλολιάκου. Μόνο με αυτό το πρίσμα μπορούμε να δούμε την ιστορία της.

Ο Νίκος Μιχαλολιάκος άρχισε την πολιτική του διαδρομή στον ακροδεξιό χώρο το 1973, σε ηλικία 16 ετών, όταν εντάχθηκε στην οργάνωση «4η Αυγούστου» του γνωστού δικηγόρου Κώστα Πλεύρη, ο οποίος υπήρξε ο ιδεολογικός του μέντορας και στη συνέχεια ένας από τους μεγαλύτερους κατηγόρους του.

Μετά τη μεταπολίτευση, η ακροδεξιά επέδειξε έντονη δραστηριότητα, η οποία κορυφώθηκε το 1978 με μία σειρά τυφλών βομβιστικών επιθέσεων στην Αθήνα, που προκάλεσε τον σοβαρό τραυματισμό πολλών αθώων πολιτών. Η κυβέρνηση Καραμανλή έδρασε αποφασιστικά και διέλυσε τα ακροδεξιά δίκτυα. Ο Μιχαλολιάκος συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση μόλις 13 μηνών, διότι, όπως κυκλοφόρησε τότε ευρέως, κατέδωσε πολλά ηγετικά στελέχη του χώρου.

Τον Δεκέμβριο του 1980 ο Μιχαλολιάκος επανεμφανίζεται στο προσκήνιο με το περιοδικό «Χρυσή Αυγή». Καθαρά φιλοναζιστικού προσανατολισμού, με παγανιστικές θρησκευτικές ιδέες, υμνεί τον Χίτλερ και εκφράζει το μίσος του για Εβραίους και Κομμουνιστές. Το 1981 η «Αυριανή» δημοσιεύει ένα έγγραφο της ΚΥΠ, στο οποίο εμφανίζεται ως έμμισθος πράκτοράς της. Ο Μιχαλολιάκος μηνύει την εφημερίδα και αποσπά δικαστική απόφαση, με την οποία το έγγραφο χαρακτηρίζεται πλαστό.

Η δεκαετία του '90 θα αποτελέσει πρόσφορο έδαφος για τον Μιχαλολιάκο και τους ομοϊδεάτες του. Η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού προκαλεί τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, το «Μακεδονικό» και το μεταναστευτικό ανεβάζουν το πολιτικό θερμόμετρο στη χώρα μας. Ο Μιχαλολιάκος βάζει στην άκρη τον φιλοναζισμό του κι εμφανίζεται ως πατριώτης και πιστός χριστιανός. Αποφασίζει να μετρήσει τις δυνάμεις του στις εκλογές του 1993 και του 1996, αλλά αποτυγχάνει παταγωδώς. Όμως, η «Χρυσή Αυγή» από την 1η Νοεμβρίου του 1993 από περιοδικό μετασχηματίζεται σε πολιτικό κόμμα με στρατιωτική δομή και πειθαρχία.

Το καλοκαίρι του 1998 η κοινή γνώμη γνωρίζει το μακρύ χέρι της «Χρυσής Αυγής», όταν ο Αντώνης Ανδρουτσόπουλος, γνωστός και ως «Περίανδρος», ξυλοκοπεί με δολοφονική μανία τον αριστερό φοιτητή Δημήτρη Κουσουρή έξω από τα δικαστήρια της Ευελπίδων στην Αθήνα. Ο «Περίανδρος» φυγοδικεί για επτά χρόνια, έχοντας διασυνδέσεις μέσα στην ΕΛΑΣ, όπως γράφτηκε τότε. Το 2005 συλλαμβάνεται και τον επόμενο χρόνο καταδικάζεται σε κάθειρξη 21 ετών, παρότι μέχρι σήμερα διακηρύσσει την αθωότητά του. Αμέσως μετά διαρρηγνύει τις σχέσεις του με την οργάνωση και καταγγέλλει τον Νίκο Μιχαλολιάκο ότι τον άφησε ακάλυπτο.

Το 2010 κι ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στον αστερισμό του πρώτου μνημονίου, η «Χρυσή Αυγή» βρίσκεται στην πρώτη γραμμή κατά της λαθρομετανάστευσης και σημειώνει την πρώτη εκλογική της επιτυχία με την παρουσία του Νίκου Μιχαλολιάκου στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας. Στη συνέχεια, ο αγώνας του κόμματος γίνεται διμέτωπος: χωρίς να ξεχνά τους μετανάστες, εμφανίζεται από το 2011 με έντονα αντιμνημονιακό προσωπείο.

Στις διπλές εκλογές του 2012 το εκλογικό σώμα την επιβραβεύει με 18 βουλευτές. Οι ψηφοφόροι ούτε που ακούνε την προειδοποίηση του βετεράνου ακροδεξιού Κώστα Πλεύρη: «Προς Θεού, ψηφίστε ό,τι θέλετε, μην ψηφίσετε τραμπούκους, μην βάλουμε τον τραμπουκισμό στο δημόσιο βίο. Ξέρετε πόσο αντικομμουνιστής είμαι, χίλιες φορές ψηφίστε Παπαρήγα παρά Μιχαλολιάκο...»

Η «Χρυσή Αυγή» με κοινοβουλευτικό πλέον μανδύα συνεχίζει τους τραμπουκισμούς, αλλά και την αιματηρή της δράση. Η δολοφονική επίθεση κατά μελών του ΚΚΕ στις 12 Σεπτεμβρίου 2013 στο Πέραμα και η δολοφονία του μουσικού Παύλου Φύσσα στις 18 Σεπτεμβρίου στο Κερατσίνι προκάλεσαν τα αισθήματα ακόμη και αυτών που έβλεπαν με κάποια συμπάθεια τη δράση της.

Οι δικαστικές περιπέτειες της Χρυσής Αυγής

Την επομένη, μετά από επιστολή του τότε υπουργού Δημόσιας Τάξης, Νίκου Δένδια, προς την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ευτέρπη Κουτζαμάνη, η Εισαγγελία του Ανώτατου Δικαστηρίου ξεκίνησε προκαταρκτική εξέταση για σωρεία ρατσιστικών επιθέσεων που είχαν καταγραφεί και λίμναζαν ως μεμονωμένες δικογραφίες σε όλη την Ελλάδα.

Το πέρας της έρευνας, που διενεργήθηκε από τον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Χαράλαμπο Βουρλιώτη, άνοιξε ουσιαστικά τον φάκελο «Χρυσή Αυγή» και αποτέλεσε το έναυσμα των δικαστικών εξελίξεων που ακολούθησαν. Ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός στο πόρισμά του, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 28 Σεπτεμβρίου, χαρακτήρισε τη Χρυσή Αυγή «ενεργή ναζιστικού τύπου εγκληματική οργάνωση που δρα από το 1987 μέχρι σήμερα με στρατιωτική δομή, ιεραρχία και διακλαδώσεις σε όλη τη χώρα» και απέδωσε στον γραμματέα του κόμματος, Νίκο Μιχαλολιάκο, ρόλο αρχηγού στα πρότυπα του ναζιστικού «Führerprinzip» («Αρχή του Αρχηγού») και στον Χρήστο Παππά ρόλο υπαρχηγού. Την ίδια ημέρα, η αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη όλου του ηγετικού πυρήνα της Χρυσής Αυγής.

Η πολύμηνη ανάκριση ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 2014 και λίγους μήνες αργότερα έρχεται η πολυσέλιδη πρόταση του εισαγγελέα Εφετών Ισίδωρου Ντογιάκου προς το Συμβούλιο Εφετών. Με αυτή, η Χρυσή Αυγή χαρακτηρίζεται «εγκληματική οργάνωση», η οποία, υπό τον «μανδύα κόμματος», λειτουργεί ως μία καλά οργανωμένη στρατιωτική ομάδα για τη διάπραξη παράνομων ενεργειών.

Με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών (215/2015), που δημοσιοποιήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2015, παραπέμπονται σε δίκη συνολικά 69 άτομα (ένας απεβίωσε), ανάμεσα στα οποία και όλη η κοινοβουλευτική ομάδα της Χρυσής Αυγής της περιόδου 2012-2015. Το ενδιαφέρον του βουλεύματος εστιάζεται στη μειοψηφική γνώμη του εισηγητή της υπόθεσης, εφέτη Νικολάου Σαλάτα, που υποστήριξε ότι δεν στοιχειοθετείται η κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής, καθώς δεν προκύπτει οικονομικό όφελος από τις πράξεις της, επικαλούμενος τη Σύμβαση του Παλέρμο του 2000 κατά του διακρατικού οργανωμένου εγκλήματος.

Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων, όπου εκδικάστηκε η υπόθεση από τις 20 Απριλίου 2015, κλήθηκε να κρίνει και άλλες ενέργειες της Χρυσής Αυγής, όπως η δολοφονία του εργάτη από το Πακιστάν Λουκμάν Σαχζάτ, για την οποία δύο κατηγορούμενοι είχαν ήδη καταδικαστεί για ανθρωποκτονία, η επίθεση σε μέλη του ΚΚΕ στο Πέραμα, η επίθεση σε αιγύπτιους ψαράδες, οι επιθέσεις στους κοινωνικούς χώρους «Αντίπνοια» και «Συνεργείο» στην Ηλιούπολη, οι επιθέσεις σε αλλοδαπούς εργάτες στην Κρήτη κ.ά.

Στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθισαν 68 άτομα, τα οποία αντιμετώπισαν κατά περίπτωση κατηγορίες για σύσταση και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, ανθρωποκτονία και απόπειρες ανθρωποκτονίας. Έγιναν συνολικά 453 συνεδριάσεις, εξετάστηκαν περίπου 220 μάρτυρες και η αποδεικτική διαδικασία περαιώθηκε με την απολογία του αρχηγού της Χρυσής Αυγής, Νίκου Μιχαλολιάκου, στις 7 Νοεμβρίου 2019.

Στην αγόρευσή της η εισαγγελέας της έδρας, Αδαμαντία Οικονόμου, έκρινε ότι δεν υφίσταται εγκληματική οργάνωση και πως όλες οι ενέργειες που αποδίδονται σε οργανωμένη δράση μελών της Χρυσής Αυγής είναι «μεμονωμένα περιστατικά». «Δεν αποδείχθηκε κεντρικός σχεδιασμός των επιθέσεων» τόνισε στην αγόρευσή της, προκαλώντας σφοδρές αντιδράσεις από νομικούς και μ.μ.ε.

Για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα η εισαγγελέας ζήτησε ενοχή μόνο του Γιώργου Ρουπακιά, ζητώντας απαλλαγή όλων των συγκατηγορουμένων του για συνέργεια στην πράξη. «Δεν υπήρχε καμία εντολή για τον Φύσσα. Η εμφάνιση Ρουπακιά ήταν συμπτωματική, αν υπήρχε σχέδιο θα είχε λάβει και αυτός sms. Δεν προέκυψε πως οι συγκατηγορούμενοί του τον διευκόλυναν. Έδρασε μόνος του, χωρίς να τον συνδράμει κανείς. Δεν ήταν συντεταγμένοι» υποστήριξε.

Στις 7 Οκτωβρίου 2020, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων αποφάνθηκε ομόφωνα ότι η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση «ενδεδυμένη με τον μανδύα πολιτικού κόμματος», σύμφωνα με το παραπεμπτικό βούλευμα της υπόθεσης.

Σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση, επτά πρώην βουλευτές της «Χρυσής Αυγής» κρίθηκαν ένοχοι για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης. Πρόκειται για τους Νίκο Μιχαλολιάκο, Χρήστο Παππά, Ηλία Κασιδιάρη, Ιωάννη Λαγό, Γιώργο Γερμενή, Ηλία Παναγιώταρο και Αρτέμη Ματθαιόπουλο.

O Νίκος Μιχαλολιάκος στο εδώλιο του κατηγορουμένουΤο δικαστήριο με την ίδια απόφαση κήρυξε ενόχους για ένταξη και συμμετοχή στην εγκληματική οργάνωση της Χρυσής Αυγής τους πρώην βουλευτές Παναγιώτη Ηλιόπουλο, Πολύβιο Ζησιμόπουλο, Αντώνιο Γρέγο, Νικόλαο Μίχο, Νικόλαο Κούζηλο, Κωνσταντίνο Μπαρμπαρούση, Ευστάθιο Μπούκουρα, Χρυσοβαλάντη Αλεξόπουλο, Μιχάλη Αρβανίτη, Ελένη Ζαρούλια και Δημήτριο Κουκούτση. Ως μέλη της ίδιας εγκληματικής οργάνωσης κρίθηκαν ένοχοι και οι δυο αποκαλούμενοι πυρηνάρχες Γιώργος Πατέλης και Αναστάσιος Πανταζής.

Νωρίτερα, οι δικαστές, επίσης ομόφωνα, έκριναν ένοχο για την υπόθεση της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα τον καθ' ομολογία δολοφόνο Γιώργο Ρουπακιά και 15 ακόμη από τους συνολικά 18 κατηγορούμενους για τη συγκεκριμένη εγκληματική πράξη. Για την απόπειρα ανθρωποκτονίας σε βάρος των αιγύπτιων αλιεργατών, ένοχοι κρίθηκαν όλοι οι κατηγορούμενοι.

Σε ό,τι αφορά στην υπόθεση της δολοφονικής επίθεσης σε βάρος συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ, οι δικαστές μετέτρεψαν την αρχική κατηγορία της απόπειρας ανθρωποκτονίας σε επικίνδυνη σωματική βλάβη σε βάρος τριών εκ των τεσσάρων αρχικών παθόντων. Για τον τέταρτο παθόντα το δικαστήριο μετέτρεψε την κατηγορία σε απλή σωματική βλάβη κι έπαυσε οριστικά την ποινική δίωξη ως προς το συγκεκριμένο πρόσωπο λόγω παραγραφής.

Το δικαστήριο σε ό,τι αφορά στο αδίκημα της διακεκριμένης οπλοκατοχής (κακούργημα) μετέτρεψε σε απλή οπλοκατοχή για τους πρώην βουλευτές Μιχαλολιάκο, Γερμενή, Κασιδιάρη, Λαγό, Μίχο και Μπούκουρα. Τέλος, κατά περίπτωση έκρινε ενόχους οκτώ κατηγορούμενους για παράνομη οπλοκατοχή.

Μετά την ανακοίνωση της απόφασης του δικαστηρίου για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η μητέρα του Μάγδα Φύσσα δήλωσε: «Ο Παύλος τα κατάφερε... Γιε μου». Και το πλήθος που έχει συγκεντρωθεί έξω από το Εφετείο ξέσπασε σε χειροκροτήματα, βροντοφωνάζοντας: «Ο Παύλος ζει, τσακίστε τους Ναζί».

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ