«Ελευθεροτυπία»: Η ιστορία μιας εφημερίδας

Η Ελευθεροτυπία κυκλοφόρησε στις 21 Ιουλίου 1975 και υπήρξε η πρώτη εφημερίδα που εκδόθηκε μετά τη μεταπολίτευση. Διαφημίστηκε ως «η εφημερίδα των 100 συντακτών», με πρώτο διευθυντή σύνταξης τον Αλέκο Φιλιππόπουλο. Τον διαδέχθηκε τον Απρίλιο του 1976 ο Σεραφείμ Φυντανίδης, ο οποίος ταυτίστηκε όσο κανένας άλλος με την εφημερίδα, μέχρι την αποχώρησή του το 2007. Οι αρχικοί ιδιοκτήτες της εφημερίδας ήταν οι εκδότες εγκυκλοπαιδειών Κίτσος Τεγόπουλος και Χρήστος Σιαμαντάς και από τον Μάιο του 1978 μόνος ο Κίτσος Τεγόπουλος.

Η Ελευθεροτυπία υπήρξε εξ αρχής αντιπολιτευόμενη εφημερίδα προς τις τότε κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας, αγκαλιάζοντας όλο το φάσμα της Αριστεράς, χωρίς άμεση κομματική ταύτιση. Αξιοσημείωτη ήταν η ελευθερία έκφρασης των δημοσιογράφων της. Στο ίδιο φύλο μπορούσε να διαβάσει κανείς δύο αντικρουόμενα άρθρα για το ίδιο θέμα, ενίοτε και κόντρα στη γραμμή της εφημερίδας.

Με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία τάχθηκε στο φιλοκυβερνητικό στρατόπεδο, με κριτική όμως διάθεση. Χαρακτηριστικό το σλόγκαν που υιοθέτησε: «Στηρίζουμε την Αλλαγή, ελέγχουμε την Εξουσία». Η κριτική στο ΠΑΣΟΚ και τον Ανδρέα Παπανδρέου έγινε εντονότερη, κατά την περίοδο του Σκανδάλου Κοσκωτά. Ο ιδιοκτήτης της, μάλιστα, Κίτσος Τεγόπουλος ήταν μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο. Όμως, ανέκρουσε πρύμνα στο ακροατήριο και συνέβαλε με την κατάθεσή του στην αθώωσή του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Ελευθεροτυπία ήρθε σε έντονη ρήξη με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, εξαιτίας της δημοσίευσης προκηρύξεων τρομοκρατικών οργανώσεων που απαγορευόταν από νόμο της εποχής. Μάλιστα, ο Σεραφείμ Φυντανίδης πέρασε τα σίδερα της φυλακής, όταν αρνήθηκε να συμμορφωθεί με τον νόμο, χαρακτηρίζοντάς τον «τυποκτόνο». Η εφημερίδα υποστήριξε κριτικά τις κυβερνήσεις Σημίτη που ακολούθησαν και επανήλθε στην αντιπολιτευτική της γραμμή με την άνοδο της Νέας Δημοκρατίας, τηρώντας ευμενή στάση απέναντι στο πρόσωπο του Κώστα Καραμανλή.

Μετά τον θάνατο του Κίτσου Τεγόπουλου, τον Νοέμβριο του 2006, τη διεύθυνση της εφημερίδας ανέλαβαν η κόρη του Μάνια Τεγοπούλου και ο αδελφός του Θανάσης Τεγόπουλος και από το 2010 μόνη η Μάνια Τεγοπούλου. Υπό τη διεύθυνσή της, η εφημερίδα συγκρούστηκε με το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου κι έγινε η αιχμή του δόρατος του αντιμνημονιακού Τύπου.

Τα οικονομικά προβλήματα, όμως, άρχισαν να σωρεύονται στην Ελευθεροτυπία, εξαιτίας του υπέρμετρου δανεισμού, του κακού μάνατζμεντ, της κυκλοφοριακής πτώσης και της μείωσης των διαφημιστικών εσόδων. Η εφημερίδα παρουσίασε σχέδιο αναδιάρθρωσης, το οποίο δεν έπεισε τις τράπεζες να το χρηματοδοτήσουν. Ο Σεραφείμ Φυντανίδης σε δηλώσεις του έριξε την ευθύνη στην κ. Τεγοπούλου για την οικονομική κατάσταση της εφημερίδας: «Η Μάνια, όσα χρόνια ζούσε ο μπαμπάς της, δεν είχε πατήσει ποτέ στην εφημερίδα […] Δεν τη μαθαίνεις τη δουλειά έτσι στα 50 σου χρόνια…».

Τα μεγάλα θύματα υπήρξαν οι εργαζόμενοι στην Ελευθεροτυπία. Σταμάτησαν να πληρώνονται από τον Αύγουστο του 2011. Το δάνειο από την Alpha Bank, στο οποίο βασιζόταν η εκδότρια της εφημερίδας για την εκπλήρωση των οικονομικών υποχρεώσεων της εφημερίδας, δεν εγκρίθηκε τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, με αποτέλεσμα να παραμένουν σε εκκρεμότητα οι οφειλές προς το προσωπικό, οι οποίες ανέρχονταν στα 3,2 εκατομμύρια ευρώ.

Στις 22 Δεκεμβρίου οι εργαζόμενοι αποφάσισαν την έναρξη επαναλαμβανόμενων 48ωρων απεργιών, αναστέλλοντας έτσι την κυκλοφορία της εφημερίδας. Από την πλευρά της, η κυρία Τεγοπούλου κατέθεσε στις 30 Δεκεμβρίου, αίτηση για την υπαγωγή της εταιρείας που εκδίδει την «Ελευθεροτυπία» στην πτωχευτική διαδικασία του άρθρου 99, η οποία απορρίφτηκε από το δικαστήριο στις 25 Μαΐου 2012, με το σκεπτικό ότι δεν υποβλήθηκε αξιόπιστο σχέδιο εξυγίανσης.

Μετά από περίπου ένα χρόνο, η Ελευθεροτυπία κυκλοφόρησε και πάλι στις 10 Ιανουαρίου 2013, με συνεκδότες τη Μάνια Τεγοπούλου και τον δικηγόρο Χάρη Οικονομόπουλο. Όμως, η χαμηλή κυκλοφορία της νέας προσπάθειας και τα συσσωρευμένα χρέη του παρελθόντος καθιστούν δύσκολη την επιβίωση της εφημερίδας.