Η Νύχτα του Κράμπους

Ο Κράμπους (Krampus) στη λαϊκή παράδοση των αλπικών περιοχών της Κεντρικής Ευρώπης (Βαυαρία, Αυστρία) είναι ένα ανθρωπόμορφο τέρας – μισός τράγος, μισός δαίμονας – που τιμωρεί τα άτακτα παιδιά την περίοδο των Χριστουγέννων. Είναι ο διαβολικός σύντροφος του Αγίου Νικολάου των Δυτικών.

Το αλλόκοτο αυτό πλάσμα και ο Άγιος Νικόλαος λέγεται ότι φτάνουν μαζί σε κάθε σπίτι το βράδυ της 5ης Δεκεμβρίου (Krampusnacht). Ο Άγιος Νικόλαος για ν’ ανταμείψει τα καλά παιδιά με δώρα και ο Κράμπους για να τιμωρήσει τα άτακτα παιδιά, δέρνοντάς τα με κλαδιά και ραβδιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, λέγεται ότι τα τρώει ή τα πηγαίνει στην κόλαση. Την επομένη, ημέρα της γιορτής του Αγίου Νικολάου, τα παιδιά ξυπνούν για να βρουν τα δώρα τους ή να περιποιηθούν τα τραύματά τους.

Ο Κράμπους πιστεύεται ότι ήταν μέρος των παγανιστικών τελετουργιών για το χειμερινό ηλιοστάσιο. Σύμφωνα με το μύθο, είναι ο γιος της Χελ (Hel), της Νορβηγίδας θεάς του κάτω κόσμου. Με την εξάπλωση του Χριστιανισμού, ο Κράμπους συνδέθηκε με τα Χριστούγεννα, παρά τις προσπάθειες της Καθολικής Εκκλησίας να τον εξοβελίσει. Το όνομά του προέρχεται είτε από τη βαυαρική λέξη «Krampn» (πεθαμένος, σάπιος) είτε από τη γερμανική «Krampen» (νύχι).

Στις εορταστικές εκδηλώσεις της βραδιάς κυριαρχεί το «Τρέξιμο του Κράμπους» (Krampuslauf). Οι μεταμφιεσμένοι σε Κράμπους παρελαύνουν στους δρόμους και συχνά υπό την επήρεια αλκοόλ τρομάζουν και μερικές φορές παίρνουν στο κυνήγι τους διερχομένους. Το δρώμενο έχει αναβιώσει από τα τέλη του 20ού αιώνα ως μέσο για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και είναι αρκετά δημοφιλές στις αλπικές περιοχές της Αυστρίας και της Γερμανίας.

Μάλιστα έχει ξεπεράσει τα σύνορα των δύο χωρών, ενώ ο Κράμπους κερδίζει σε δημοτικότητα, έχοντας παρουσία σε ταινίες τρόμου, βιντεοπαιγνίδια, κόμικς και κινούμενα σχέδια. Κάποιοι λαογράφοι ισχυρίζονται ότι η αυξανόμενη δημοτικότητά του είναι μία αντίδραση στην εμπορευματοποίηση των Χριστουγέννων.