Η δολοφονία του φοιτητή Θάνου Αξαρλιάν από τη «17 Νοέμβρη»

Ένα καυτό καλοκαιριάτικο μεσημέρι της 14ης Ιουλίου 1992 η Ελλάδα συγκλονίζεται από την απόπειρα δολοφονίας κατά του υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Παλαιοκρασσά, στο κέντρο της Αθήνας. Η επίθεση με ρουκέτα, την ευθύνη της οποίας ανέλαβε η ασύλληπτη έως τότε τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη», κόστισε τη ζωή ενός περαστικού, του νεαρού φοιτητή Θάνου Αξαρλιάν.

Στόχος της επίθεσης ο Γιάννης Παλαιοκρασσάς

Ο στόχος της 17Ν ήταν για πρώτη φορά εν ενεργεία υπουργός. Ο Γιάννης Παλαιοκρασσάς επελέγη επειδή ήταν ο διαμορφωτής της φορολογικής πολιτικής της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

Ήταν η τρίτη επίθεση της οργάνωσης κατά πολιτικού από το 1975 που πρωτοεμφανίστηκε η τρομοκρατική οργάνωση με τη δολοφονία του σταθμάρχη της CIA στην Ελλάδα Ρίτσαρντ Γουέλς. Είχαν προηγηθεί η απόπειρα δολοφονίας του πρώην υπουργού Δημοσίας Τάξεως και βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γεωργίου Πέτσου (8 Μαΐου 1989) και η δολοφονία του βουλευτή της ΝΔ Παύλου Μπακογιάννη (26 Σεπτεμβρίου 1989).

Η επίθεση έγινε σ’ ένα από τα κεντρικότερα σημεία της Αθήνας, στη συμβολή των οδών Βουλής και Καραγεώργη Σερβίας.

Οι δράστες, κάτω από τα μάτια αστυνομικών που φρουρούν τα κυβερνητικά κτίρια της περιοχής, κατάφεραν να ανεβάσουν στον πρώτο όροφο του κτιρίου, που βρίσκεται στην οδό Βουλής 14, τη ρουκέτα, το τρίποδο και άλλα εξαρτήματα απαραίτητα για την εκτόξευσή της.

Από θραύσματα οβίδας ο θάνατος του Αξαρλιάν

Στις 4:10 το απόγευμα ο υπουργός, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του και τον οδηγό του, κατέβηκε από το υπουργείο και μπήκε στο θωρακισμένο αυτοκίνητό του. Τη στιγμή που το αυτοκίνητο έστριβε στην οδό Καραγεώργη Σερβίας για να μπει στην οδό Βουλής έγινε η έκρηξη. Η ρουκέτα πυροδοτήθηκε από απόσταση 20 - 30 μέτρων, χωρίς να πλήξει καίρια το στόχο της. Το βλήμα χτύπησε στο κατάστρωμα του δρόμου και άνοιξε κρατήρα ενός μέτρου.

Το υπουργικό αυτοκίνητο έπαθε σημαντικές ζημιές, ενώ καταστράφηκαν ολοσχερώς δύο άλλα αυτοκίνητα. Ο υπουργός βγήκε από το αυτοκίνητο με ελαφρά εγκαύματα στο πρόσωπο, ενώ η γυναίκα του και ο οδηγός του δεν έπαθαν τίποτα. Από τα θραύσματα της οβίδας σκοτώθηκε ακαριαία ο 22χρονος φοιτητής Θάνος Αξαρλιάν και τραυματίστηκαν 5 διερχόμενοι πολίτες, ενώ έσπασαν τα τζάμια καταστημάτων και γραφείων.

Την επίθεση και τη δολοφονία Αξαρλιάν καταδίκασε σύσσωμη η πολιτική ηγεσία. Το νέο χτύπημα των τρομοκρατών έφερε στο τραπέζι του διαλόγου κυβέρνηση και αντιπολίτευση.

Παρά τις επιφυλάξεις που διατύπωσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αποδέχθηκε τελικά την πρόταση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου για συνεργασία με στόχο την πάταξη της τρομοκρατίας.
Στο μεταξύ, η κυβερνητική επιτροπή αποφάσισε την αναδιάρθρωση της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας.

Λίγες ώρες μετά την επίθεση, ένας άγνωστος τηλεφώνησε στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» και αφού ανέλαβε την ευθύνη εκ μέρους της 17Ν, δήλωσε τη «λύπη» του για τον θάνατο του «αθώου θύματος». Τότε η 17Ν είχε αποδώσει τον θάνατο του φοιτητή όχι στη δική της αδιαφορία για την ανθρώπινη ζωή, αλλά στην καθυστέρηση του ασθενοφόρου που τον μετέφερε στο νοσοκομείο.

Στο σκοτάδι οι έρευνες μέχρι το… 2002

Η μητέρα του Θάνου Αξαρλιάν βρήκε το κουράγιο μέσα στον σπαραγμό της να συγχωρήσει τους δολοφόνους του γιου της: «Φτάνει ο γιος μου να είναι το τελευταίο θύμα». Κοινή εκτίμηση όλων των εφημερίδων της εποχής εκείνης ήταν ότι ο θάνατος του νεαρού προκάλεσε και την αντίστροφη μέτρηση για την οργάνωση, η οποία έχασε μεγάλο μέρος του λαϊκού ερείσματος που διεκδικούσε και αμφισβητήθηκαν όσο ποτέ ο τρόπος δράσης όσο και οι σκοποί της.

Οι έρευνες της Αστυνομίας κινήθηκαν στο σκοτάδι, όπως και τα προηγούμενα 17 χρόνια και μόλις μετά την εξάρθρωση της 17Ν το 2002 αποκαλύφτηκαν τα ονόματα όσων συμμετείχαν στην επίθεση. Στις δίκες που ακολούθησαν ως φυσικός αυτουργός της επίθεσης καταδικάστηκαν σε ισόβια (από τα 11 συνολικά) ο Δημήτρης Κουφοντίνας, ως ηθικός αυτουργός ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος και ως συνεργοί οι αδελφοί Χριστόδουλος και Σάββας Ξηρός, ο Βασίλης Τζωρτζάτος και ο Κώστας Τέλιος.