Διεθνής ημέρα για την πρόληψη του βίαιου εξτρεμισμού όταν ευνοεί την τρομοκρατία

Με το ψήφισμά 77/243 της 20ης Δεκεμβρίου 2022, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ανακήρυξε τη 12η Φεβρουαρίου, Διεθνή Ημέρα για την πρόληψη του βίαιου εξτρεμισμού, όταν ευνοεί την τρομοκρατία (International Day for the Prevention of Violent Extremism as and when Conducive to Terrorism), με σκοπό την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις απειλές που συνδέονται με τον βίαιο εξτρεμισμό που οδηγεί την τρομοκρατία και την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα αυτό.

Η Γενική Συνέλευση τονίζει στο πλαίσιο αυτό την πρωταρχική ευθύνη των κρατών-μελών και των αντίστοιχων εθνικών τους θεσμών για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο των διακυβερνητικών οργανώσεων, της κοινωνίας των πολιτών, της ακαδημαϊκής κοινότητας, των θρησκευτικών ηγετών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και την πρόληψη του βίαιου εξτρεμισμού που ευνοεί την τρομοκρατία.

Το ψήφισμα επαναβεβαιώνει ότι η τρομοκρατία και ο βίαιος εξτρεμισμός, που συμβάλλει στην τρομοκρατία, δεν μπορούν και δεν πρέπει να συνδέονται με καμία θρησκεία, εθνικότητα, πολιτισμό ή εθνοτική ομάδα. Στο ίδιο ψήφισμα υπογραμμίζεται ότι ο βίαιος εξτρεμισμός προσβάλλει τους σκοπούς και τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών. Υπονομεύει την ειρήνη και την ασφάλεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Καμία χώρα ή περιοχή δεν είναι απρόσβλητη από τις επιπτώσεις του.

Ο βίαιος εξτρεμισμός είναι ένα ποικιλόμορφο φαινόμενο, χωρίς σαφή ορισμό. Δεν είναι ούτε καινούργιος ούτε αποκλειστικός σε κάποια περιοχή, εθνικότητα ή σύστημα πεποιθήσεων. Παρ' όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια, τρομοκρατικές ομάδες όπως το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και το Λεβάντε (ISIL), η Αλ Κάιντα και η Μπόκο Χαράμ στην Νιγηρία έχουν διαμορφώσει την εικόνα μας για τον βίαιο εξτρεμισμό και τη συζήτηση για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής. Το μήνυμα της μισαλλοδοξίας - θρησκευτικής, πολιτιστικής, κοινωνικής - αυτών των ομάδων είχε δραματικές συνέπειες για πολλές περιοχές του κόσμου. Κατέχοντας εδάφη και χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο των αποτρόπαιων εγκλημάτων τους, επιδιώκουν να αμφισβητήσουν τις κοινές μας αξίες της ειρήνης, της δικαιοσύνης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Η εξάπλωση του βίαιου εξτρεμισμού έχει επιδεινώσει περαιτέρω μια ήδη πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση που ξεπερνά τα όρια οποιασδήποτε περιοχής. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα εδάφη που ελέγχονται από τρομοκρατικές και βίαιες εξτρεμιστικές ομάδες. Οι μεταναστευτικές ροές έχουν αυξηθεί, από, όσο και προς τις ζώνες των συγκρούσεων - περιλαμβάνοντας όσους αναζητούν ασφάλεια και όσους παρασύρονται στις συγκρούσεις ως ξένοι τρομοκράτες μαχητές, αποσταθεροποιώντας περαιτέρω αυτές περιοχές.

Τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τον βίαιο εξτρεμισμό, αλλά πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι αυτός δεν προκύπτει στο κενό. Οι καταγγελίες πραγματικής ή εκλαμβανόμενης αδικίας, οι υποσχέσεις δυναμικών λύσεων και σαρωτικών αλλαγών γίνονται ελκυστικές εκεί όπου παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, αγνοείται η χρηστή διακυβέρνηση και συνθλίβονται οι προσδοκίες.