Νικόλαος Ντερτιλής

Έλληνας στρατιωτικός, από τους πρωταίτιους του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Καταδικασμένος σε ισόβια για τη δολοφονία του νεαρού Μιχάλη Μυρογιάννη κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, υπήρξε ο τελευταίος χουντικός που παρέμενε έγκλειστος στις φυλακές Κορυδαλλού.

Γιος του αντιστρατήγου Βασιλείου Ντερτιλή, πρώτου διοικητή των Ταγμάτων Ασφαλείας στην Κατοχή, ο Νικόλαος Ντερτιλής γεννήθηκε το 1921. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής συνελήφθη και κρατήθηκε από τους Γερμανούς στο Χαϊδάρι και στη συνέχεια ως αξιωματικός πήρε μέρος σε πολλές μάχες του Εμφυλίου Πολέμου. Το 1950 γίνεται εκπαιδευτής στη Σχολή Ευελπίδων και λίγο αργότερα συμμετέχει με το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα στον Πόλεμο της Κορέας.

Το 1964, έχοντας τον βαθμό του ταγματάρχη, μεταβαίνει με ψεύτικο διαβατήριο στην Κύπρο. Υπό τις διαταγές του στρατηγού Γρίβα, καταλαμβάνει το τουρκοκυπριακό προγεφύρωμα της Μασούρας (4-8 Αυγούστου 1964) κατά τη διάρκεια των διακοινοτικών ταραχών και αρχίζει τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των Τουρκοκυπρίων. Όταν ο Γρίβας τού ζητά από τον ασύρματο να τεθεί κάποιο όριο στη μεταχείριση των αμάχων, αυτός εκνευρισμένος πυροβολεί τον ασύρματο!

Το 1966, ενώ υπηρετεί στο 16ο Σύνταγμα Πεζικού στη Νιγρίτα Σερρών, μυείται στην ομάδα των αξιωματικών που προετοιμάζουν το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, του οποίου θα αποτελέσει ένα από τα ηγετικά στελέχη. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσής του τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Απριλίου, ο Ντερτιλής και οι άνδρες του θα καταλάβουν πολλές κρίσιμες υπηρεσίες για τη λειτουργία του κράτους. «Τους έπιασα στον ύπνο με πολύ λίγους, αλλά αποφασισμένους άνδρες και ένα σχέδιο που εφαρμόστηκε με αποφασιστικότητα», είχε πει. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ο Ντερτιλής και το τάγμα του βγήκαν για να ελέγξουν 28 στόχους. «3:50 το πρωί είχε τελειώσει η επιχείρηση». Ο αιφνιδιασμός είχε πετύχει και η Δικτατορία επιβλήθηκε στην Ελλάδα για επτά χρόνια. Ο Ντερτιλής παρέμεινε στο στρατό και έφθασε μέχρι τον βαθμό του ταξίαρχου.

Στις 30 Δεκεμβρίου 1975 καταδικάστηκε από το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών σε ισόβια δεσμά και διαρκή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων για τη δολοφονία του 20χρονου ηλεκτρολόγου Μιχάλη Μυρογιάννη το μεσημέρι της 18ης Νοεμβρίου 1973, κατά τη διάρκεια των γεγονότων του Πολυτεχνείου. Η καταδίκη του στηρίχτηκε στη μαρτυρία του οδηγού του. «Ο νεαρός έπεσε σαν κοτόπουλο», περιγράφει στην κατάθεσή του ο 21 ετών τότε Αντώνης Αγριτέλης, και συνεχίζει: «Μετά το φόνο, ο Ντερτιλής σαν να μη συνέβαινε τίποτα μπήκε στο τζιπ και χτυπώντας με στην πλάτη μου είπε: "Με παραδέχεσαι ρε; Σαράντα πέντε χρονών άνθρωπος και με τη μία στο κεφάλι!"»...

Ο Ντερτιλής παρέμεινε έγκλειστος επί 38 χρόνια στην έκτη πτέρυγα των φυλακών Κορυδαλλού, αρνούμενος να υπογράψει αίτημα αποφυλάκισης, όπως εδικαιούτο από το νόμο, για «λόγους αρχής», όπως πολλές φορές είχε δηλώσει. Στις 6 Δεκεμβρίου 2012 μεταφέρθηκε με οξύ ισχαιμικό επεισόδιο στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός», εξαιτίας της ψυχολογικής πίεσης που του επέφερε ο χαμός του γιου του, Βασίλη, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 62 ετών από εγκεφαλικό ανεύρυσμα. Ο ίδιος δεν παρέστη στην κηδεία του γιου του (1 Δεκεμβρίου 2013) καθώς, πιστός στις αρχές του, δεν ήθελε να καταθέσει σχετικό αίτημα προς τη διεύθυνση των φυλακών, ακόμη και μετά την εντολή του υπουργού Δικαιοσύνης Αντώνη Ρουπακιώτη να «διευκολυνθεί», εφόσον θα επιθυμούσε να παραβρεθεί στη νεκρώσιμη ακολουθία.

Ο Νικόλαος Ντερτιλής άφησε την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός» στις 28 Ιανουαρίου 2013, σε ηλικία 92 ετών.